UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakrzepnąć

Chronologizacja

1861, SJPWil

1. o krwi

Definicja

przejść ze stanu ciekłego w stały

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skrzepnąć, stężeć, ściąć się, zastygnąć, zestygnąć
hiperonimy:  zgęstnieć

Połączenia

  • krew, masa zakrzepła
  • zakrzepnięcie lawy

Cytaty

Na wargach i nosie krew zakrzepła w grube strupy.

źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Gwiazdomorze, 2006

Pani Irena najpierw nalewa 80 procent wymaganej gramatury znicza. Później wkłada knot. Gdy masa zakrzepnie, prostuje knot.

źródło: NKJP: Piotr Tarczyński: Nim zapłonie pamięć, Gazeta Krakowska, 2003-10-30

[...] upuściła cukier, który powoli zakrzepł w plamie herbaty wylanej już uprzednio na stertę leżących na biurku dokumentów [...].

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Diabeł na dzwonnicy, 1996

[...] schłodzony gaz może się skroplić, a potem zakrzepnąć w ciało stałe.

źródło: NKJP: Piotr Cieśliński: Nobel 1997, fizyka, Gazeta Wyborcza, 1997-10-16

Wielkie było zdziwienie badaczy, gdy w niższych pokładach zakrzepniętej lawy odnaleźli namagnesowanie odwrotne, niż pozwala na to obecne pole magnetyczne.

źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakrzepnę
zakrzepniemy
2 os. zakrzepniesz
zakrzepniecie
3 os. zakrzepnie
zakrzepną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakrzepłem
zakrzepnąłem
+(e)m zakrzepł
+(e)m zakrzepnął
zakrzepłam
zakrzepnęłam
+(e)m zakrzepła
+(e)m zakrzepnęła
zakrzepłom
zakrzepnęłom
+(e)m zakrzepło
+(e)m zakrzepnęło
zakrzepliśmy
zakrzepnęliśmy
+(e)śmy zakrzepli
+(e)śmy zakrzepnęli
zakrzepłyśmy
zakrzepnęłyśmy
+(e)śmy zakrzepły
+(e)śmy zakrzepnęły
2 os. zakrzepłeś
zakrzepnąłeś
+(e)ś zakrzepł
+(e)ś zakrzepnął
zakrzepłaś
zakrzepnęłaś
+(e)ś zakrzepła
+(e)ś zakrzepnęła
zakrzepłoś
zakrzepnęłoś
+(e)ś zakrzepło
+(e)ś zakrzepnęło
zakrzepliście
zakrzepnęliście
+(e)ście zakrzepli
+(e)ście zakrzepnęli
zakrzepłyście
zakrzepnęłyście
+(e)ście zakrzepły
+(e)ście zakrzepnęły
3 os. zakrzepł
zakrzepnął
zakrzepła
zakrzepnęła
zakrzepło
zakrzepnęło
zakrzepli
zakrzepnęli
zakrzepły
zakrzepnęły

bezosobnik: zakrzepnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakrzepnijmy
2 os. zakrzepnij
zakrzepnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakrzepłbym
zakrzepnąłbym
bym zakrzepł
bym zakrzepnął
zakrzepłabym
zakrzepnęłabym
bym zakrzepła
bym zakrzepnęła
zakrzepłobym
zakrzepnęłobym
bym zakrzepło
bym zakrzepnęło
zakrzeplibyśmy
zakrzepnęlibyśmy
byśmy zakrzepli
byśmy zakrzepnęli
zakrzepłybyśmy
zakrzepnęłybyśmy
byśmy zakrzepły
byśmy zakrzepnęły
2 os. zakrzepłbyś
zakrzepnąłbyś
byś zakrzepł
byś zakrzepnął
zakrzepłabyś
zakrzepnęłabyś
byś zakrzepła
byś zakrzepnęła
zakrzepłobyś
zakrzepnęłobyś
byś zakrzepło
byś zakrzepnęło
zakrzeplibyście
zakrzepnęlibyście
byście zakrzepli
byście zakrzepnęli
zakrzepłybyście
zakrzepnęłybyście
byście zakrzepły
byście zakrzepnęły
3 os. zakrzepłby
zakrzepnąłby
by zakrzepł
by zakrzepnął
zakrzepłaby
zakrzepnęłaby
by zakrzepła
by zakrzepnęła
zakrzepłoby
zakrzepnęłoby
by zakrzepło
by zakrzepnęło
zakrzepliby
zakrzepnęliby
by zakrzepli
by zakrzepnęli
zakrzepłyby
zakrzepnęłyby
by zakrzepły
by zakrzepnęły

bezosobnik: zakrzepnięto by

bezokolicznik: zakrzepnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zakrzepłszy
zakrzepnąwszy

gerundium: zakrzepnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia
D. zakrzepnięcia
zakrzepnięć
C. zakrzepnięciu
zakrzepnięciom
B. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia
N. zakrzepnięciem
zakrzepnięciami
Ms. zakrzepnięciu
zakrzepnięciach
W. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia

odpowiednik aspektowy: krzepnąć

Składnia

bez ograniczeń + zakrzepnąć +
(w CO)

2. o twarzy

Definicja

książk. 
stać się sztywnym i nieruchomym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zastygnąć, znieruchomieć

Połączenia

  • twarz zakrzepła

Cytaty

Twarz Łobana zakrzepła nagle w kamienną maskę.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005

Posiniałe zagryzaniem wargi zakrzepły w grymasie niezadowolenia.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1994

Czas zatrzymał się w miejscu. Postać stojącego przy schodach człowieka zakrzepła w bezruchu..

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Spojrzałem wyżej jeszcze w niebo i ujrzałem, że znieruchomiało, a ptaki zakrzepły w locie.

źródło: NKJP: Marta Bosak: Gdy się Chrystus rodził, Gazeta Krakowska, 2002-12-24

Niech pan mi wierzy, w młodą twarz potrafię wpatrywać się jak w obraz. [...] Te ledwo zaznaczone rysy, które nie chcą chociażby na tyle zakrzepnąć, aby dało się w nich uchwycić ten daleki, daleki jeszcze cień śmierci.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakrzepnę
zakrzepniemy
2 os. zakrzepniesz
zakrzepniecie
3 os. zakrzepnie
zakrzepną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakrzepłem
zakrzepnąłem
+(e)m zakrzepł
+(e)m zakrzepnął
zakrzepłam
zakrzepnęłam
+(e)m zakrzepła
+(e)m zakrzepnęła
zakrzepłom
zakrzepnęłom
+(e)m zakrzepło
+(e)m zakrzepnęło
zakrzepliśmy
zakrzepnęliśmy
+(e)śmy zakrzepli
+(e)śmy zakrzepnęli
zakrzepłyśmy
zakrzepnęłyśmy
+(e)śmy zakrzepły
+(e)śmy zakrzepnęły
2 os. zakrzepłeś
zakrzepnąłeś
+(e)ś zakrzepł
+(e)ś zakrzepnął
zakrzepłaś
zakrzepnęłaś
+(e)ś zakrzepła
+(e)ś zakrzepnęła
zakrzepłoś
zakrzepnęłoś
+(e)ś zakrzepło
+(e)ś zakrzepnęło
zakrzepliście
zakrzepnęliście
+(e)ście zakrzepli
+(e)ście zakrzepnęli
zakrzepłyście
zakrzepnęłyście
+(e)ście zakrzepły
+(e)ście zakrzepnęły
3 os. zakrzepł
zakrzepnął
zakrzepła
zakrzepnęła
zakrzepło
zakrzepnęło
zakrzepli
zakrzepnęli
zakrzepły
zakrzepnęły

bezosobnik: zakrzepnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakrzepnijmy
2 os. zakrzepnij
zakrzepnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakrzepłbym
zakrzepnąłbym
bym zakrzepł
bym zakrzepnął
zakrzepłabym
zakrzepnęłabym
bym zakrzepła
bym zakrzepnęła
zakrzepłobym
zakrzepnęłobym
bym zakrzepło
bym zakrzepnęło
zakrzeplibyśmy
zakrzepnęlibyśmy
byśmy zakrzepli
byśmy zakrzepnęli
zakrzepłybyśmy
zakrzepnęłybyśmy
byśmy zakrzepły
byśmy zakrzepnęły
2 os. zakrzepłbyś
zakrzepnąłbyś
byś zakrzepł
byś zakrzepnął
zakrzepłabyś
zakrzepnęłabyś
byś zakrzepła
byś zakrzepnęła
zakrzepłobyś
zakrzepnęłobyś
byś zakrzepło
byś zakrzepnęło
zakrzeplibyście
zakrzepnęlibyście
byście zakrzepli
byście zakrzepnęli
zakrzepłybyście
zakrzepnęłybyście
byście zakrzepły
byście zakrzepnęły
3 os. zakrzepłby
zakrzepnąłby
by zakrzepł
by zakrzepnął
zakrzepłaby
zakrzepnęłaby
by zakrzepła
by zakrzepnęła
zakrzepłoby
zakrzepnęłoby
by zakrzepło
by zakrzepnęło
zakrzepliby
zakrzepnęliby
by zakrzepli
by zakrzepnęli
zakrzepłyby
zakrzepnęłyby
by zakrzepły
by zakrzepnęły

bezosobnik: zakrzepnięto by

bezokolicznik: zakrzepnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zakrzepłszy
zakrzepnąwszy

gerundium: zakrzepnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia
D. zakrzepnięcia
zakrzepnięć
C. zakrzepnięciu
zakrzepnięciom
B. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia
N. zakrzepnięciem
zakrzepnięciami
Ms. zakrzepnięciu
zakrzepnięciach
W. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia

odpowiednik aspektowy: krzepnąć

3. o języku hebrajskim

Definicja

książk. 
pozostać na stałe w jakimś stanie i nie zmienić się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skostnieć, zastygnąć

Cytaty

Po dwutysiącletniej przerwie język ten wraca więc do życia – w niezmienionym kształcie, [...] hebrajski ani żył, ani żyć przestał. Po prostu – zakrzepł, zabalsamowany – jak mumia w opaskach – w pergaminach swych rodałów.

źródło: NKJP: Artur Sandauer: W 2000 lat później, Midrasz, 2009-01-10

[...] konserwatyści brytyjscy zakrzepli w nostalgii za mocarstwową rolą ich kraju [...].

źródło: NKJP: Jerzy Łukaszewski: O Polsce i Europie bez niedomówień, 2006

Zamknięte w literach pisma znaczenie jest bardziej podatne na obumarcie, trzeba wysiłku wolnych duchów, by nie dać zakrzepnąć mu w dogmat.

źródło: NKJP: Maria Zowisło: Między reliktem a archetypem. Krytyka rozumu mitologicznego, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakrzepnę
zakrzepniemy
2 os. zakrzepniesz
zakrzepniecie
3 os. zakrzepnie
zakrzepną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakrzepłem
zakrzepnąłem
+(e)m zakrzepł
+(e)m zakrzepnął
zakrzepłam
zakrzepnęłam
+(e)m zakrzepła
+(e)m zakrzepnęła
zakrzepłom
zakrzepnęłom
+(e)m zakrzepło
+(e)m zakrzepnęło
zakrzepliśmy
zakrzepnęliśmy
+(e)śmy zakrzepli
+(e)śmy zakrzepnęli
zakrzepłyśmy
zakrzepnęłyśmy
+(e)śmy zakrzepły
+(e)śmy zakrzepnęły
2 os. zakrzepłeś
zakrzepnąłeś
+(e)ś zakrzepł
+(e)ś zakrzepnął
zakrzepłaś
zakrzepnęłaś
+(e)ś zakrzepła
+(e)ś zakrzepnęła
zakrzepłoś
zakrzepnęłoś
+(e)ś zakrzepło
+(e)ś zakrzepnęło
zakrzepliście
zakrzepnęliście
+(e)ście zakrzepli
+(e)ście zakrzepnęli
zakrzepłyście
zakrzepnęłyście
+(e)ście zakrzepły
+(e)ście zakrzepnęły
3 os. zakrzepł
zakrzepnął
zakrzepła
zakrzepnęła
zakrzepło
zakrzepnęło
zakrzepli
zakrzepnęli
zakrzepły
zakrzepnęły

bezosobnik: zakrzepnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zakrzepnijmy
2 os. zakrzepnij
zakrzepnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zakrzepłbym
zakrzepnąłbym
bym zakrzepł
bym zakrzepnął
zakrzepłabym
zakrzepnęłabym
bym zakrzepła
bym zakrzepnęła
zakrzepłobym
zakrzepnęłobym
bym zakrzepło
bym zakrzepnęło
zakrzeplibyśmy
zakrzepnęlibyśmy
byśmy zakrzepli
byśmy zakrzepnęli
zakrzepłybyśmy
zakrzepnęłybyśmy
byśmy zakrzepły
byśmy zakrzepnęły
2 os. zakrzepłbyś
zakrzepnąłbyś
byś zakrzepł
byś zakrzepnął
zakrzepłabyś
zakrzepnęłabyś
byś zakrzepła
byś zakrzepnęła
zakrzepłobyś
zakrzepnęłobyś
byś zakrzepło
byś zakrzepnęło
zakrzeplibyście
zakrzepnęlibyście
byście zakrzepli
byście zakrzepnęli
zakrzepłybyście
zakrzepnęłybyście
byście zakrzepły
byście zakrzepnęły
3 os. zakrzepłby
zakrzepnąłby
by zakrzepł
by zakrzepnął
zakrzepłaby
zakrzepnęłaby
by zakrzepła
by zakrzepnęła
zakrzepłoby
zakrzepnęłoby
by zakrzepło
by zakrzepnęło
zakrzepliby
zakrzepnęliby
by zakrzepli
by zakrzepnęli
zakrzepłyby
zakrzepnęłyby
by zakrzepły
by zakrzepnęły

bezosobnik: zakrzepnięto by

bezokolicznik: zakrzepnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zakrzepłszy
zakrzepnąwszy

gerundium: zakrzepnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia
D. zakrzepnięcia
zakrzepnięć
C. zakrzepnięciu
zakrzepnięciom
B. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia
N. zakrzepnięciem
zakrzepnięciami
Ms. zakrzepnięciu
zakrzepnięciach
W. zakrzepnięcie
zakrzepnięcia

Składnia

bez ograniczeń + zakrzepnąć +
(w CO | w CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj