UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

marynarka

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. ubranie

Definicja

część ubrania okrywająca tułów i ręce, z długimi rękawami, rozpinana z przodu, mająca klapy, noszona głównie przez mężczyzn, wkładana zwykle na koszulę

Pochodzenie

wł. marinara 'kurtka marynarza'

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Połączenia

  • męska, damska;
  • alpakowa, gabardynowa, płócienna, samodziałowa, skórzana, sztruksowa, tweedowa, wełniana, zamszowa;
  • biała, ciemna, czarna, granatowa, jasna, niebieska, kolorowa, szara...;
  • kraciasta; błyszcząca; watowana, wywatowana;
  • zwykła, sportowa, służbowa; dwurzędowa, jednorzędowa;
  • ciasna, dopasowana, przyciasna, przykrótka, długa, duża, krótka, kusa, luźna, przykusa; lekka; nienagannie/świetnie/dobrze/źle skrojona;
  • elegancka, nowa, modna, odświętna; stara, wyświechtana; staroświecka
  • podniszczona, wytarta, wymięta, zniszczona marynarka
  • marynarka do spodni; od garnituru; z jedwabiu, płótna, tweedu, wełny, zamszu..., z jakiegoś materiału;
  • od Armaniego, Bossa..., z Vistuli...
  • marynarka w kratę, w kratkę, w pepitkę, w prążki, we wzorek
  • marynarka ze spodniami; marynarka z wąskimi, szerokimi klapami; z jakimiś guzikami
  • marynarka w jakimś kolorze, w jakimś odcieniu
  • marynarka i buty, marynarka i kamizelka, marynarka i koszula, marynarka i krawat, marynarka i muszka, marynarka i spodnie;
  • dżinsy i marynarka, krawat i marynarka, spodnie i marynarka;
  • marynarki i żakiety;
  • garnitury i marynarki, płaszcze i marynarki
  • kieszeń, klapa, poły, rękaw marynarki
  • ktoś bez marynarki; guzik od marynarki; kołnierz u marynarki; klapy u marynarek
  • mężczyzna, pan w marynarce, w marynarce i krawacie; kieszeń, kieszonka w marynarce
  • marynarka wisi gdzieś; marynarki fruwają
  • nosić,
  • narzucić, !?ubrać/!?ubierać, włożyć/wkładać, !?założyć/!?zakładać;
  • ściągnąć/ściągać, zdjąć/zdejmować;
  • obciągnąć/obciągać, poprawić, rozpiąć/rozpinać, wygładzić; zmienić;
  • powiesić, przewiesić przez coś marynarkę
  • wymachiwać marynarką
  • przypiąć coś do marynarki, chować, schować coś do marynarki; coś wystaje spod marynarki, wyjąć, wyciągnąć coś z marynarki
  • włożyć coś pod marynarkę, ubrany w marynarkę
  • być, chodzić w marynarce

Cytaty

Był kędzierzawym barczystym szatynem w szarej marynarce, czarnych dżinsach i białej koszuli bez krawata.

źródło: Piotr Zaremba: Plama na suficie

W ciemnych marynarkach z szyjami rozpaczliwie ściśniętymi krawatami lub z białymi kołnierzami koszuli, szeroko, na sposób Słowackiego wyłożonymi na klapy marynarek.

źródło: Dziennik Polski - 2002-05-18 - Pejzaż - Pamiątki

W górnej kieszeni marynarki, tradycyjnie umiejscowionej, jak order, po lewej stronie (chyba że marynarka była nicowana i wtedy kieszonka, niczym na lustrzanym odbiciu przesuwała się na prawą stronę) noszono różne rzeczy. Przede wszystkim grzebienie i przybory do pisania.

źródło: Dziennik Polski - 2002-09-28 - Pejzaż - Kieszonki

Dał dziewczynie do potrzymania kapelusz, zrzucił marynarkę i zaczął podwijać rękawy koszuli.

źródło: Andrzej Mularczyk: Sami swoi

Jego ulubionym ubiorem była tweedowa marynarka w brązowym odcieniu, obowiązkowa kamizelka i jasnoszare spodnie.

źródło: Dziennik Polski - 2001-01-05 - Magazyn - Rodzina Niewodniczańskiego

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. marynarka
marynarki
D. marynarki
marynarek
C. marynarce
marynarkom
B. marynarkę
marynarki
N. marynarką
marynarkami
Ms. marynarce
marynarkach
W. marynarko
marynarki

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: założyć/zakładać, ubrać/ubierać marynarkę

2. statki

Definicja

ogół statków handlowych lub okrętów wojskowych danego państwa

Pochodzenie

Zob. marynarz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Połączenia

  • marynarka handlowa, wojenna, wojskowa
  • lotnictwo i marynarka, wojsko i marynarka
  • chorąży, dowódca, kapitan, komandor, oficer, pilot, podporucznik, porucznik, żołnierz; dowództwo, kierownictwo, lotnictwo, sztab; baza, port; jednostka pływająca, okręt, statek; szkoła, szpital, sztab; umundurowanie marynarki wojennej
  • służba w marynarce
  • wstąpić, zaciągnąć się do marynarki
  • służyć w marynarce

Cytaty

W Holandii marynarka wojenna udostępnia swoje okręty jako platformy do kontroli rybołówstwa w morzu.

źródło: Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Nosił granatową bluzę z wykładanym kołnierzem, czapkę z nazwą szkoły marynarki wojennej na otoku, szerokie spodnie z grubego sukna, mocne buty podkute gwoździami i zachwycający pas z kotwicą na klamrze.

źródło: Michał Komar: Bestiariusz codzienny

Przystojni wysportowani górale są chętnie przyjmowani do marynarki wojennej, wojsk desantowych i kompanii reprezentacyjnej.

źródło: autor (PŁOM)

Powrócił ze swej wielkiej dorocznej podróży ćwiczebnej statek szkolny polskiej marynarki handlowej Dar Pomorza.

źródło: Dziennik Polski - 2000-04-03 - Kraj - Dziś 94. dzień roku

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. marynarka
marynarki
D. marynarki
marynarek
C. marynarce
marynarkom
B. marynarkę
marynarki
N. marynarką
marynarkami
Ms. marynarce
marynarkach
W. marynarko
marynarki

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + marynarka +
JAKA

Skróty

mar.

Frazeologizmy

klubowa marynarka
Data ostatniej modyfikacji: 25.03.2009
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj