w gramatyce generatywno-transformacyjnej: układ i wzajemne relacje elementów w zdaniu lub tekście, mające charakter uniwersalny, niemożliwe do odkrycia w bezpośredniej obserwacji
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Język
Połączenia
struktura głęboka języka, tekstu
Cytaty
Np. idiomatyczne zdanie języka jidysz „der szmues hot zich niszt geklept” jest przykładem struktury głębokiej języka polskiego, wypełnionej materiałem leksykalnym pochodzenia niemieckiego, odpowiednio: der, haben, sich, kleben, nicht i hebrajskiego szmues ubranym we własny system fonetyczny języka jidysz (który za pomocą ortografii polskiej oddamy jako: hobm, zych, kłepm, nyszt, szmułys).
Głównie miałem oczywiście na myśli transformację: to, że mimo posiadania przez zdanie powierzchniowej struktury zwykłego zdania w stronie czynnej, podmiotem w strukturze głębokiej jest _Janek_, a nie _głowa_.
źródło: NKJP: Internet
Interpretacje te mają za zadanie „pogłębić hipotetyczność możliwości” - to znaczy pójść możliwie daleko w poszukiwaniu struktur głębokich, a zatem w kierunku dalszej komplikacji, by to, co wydawało się mniej lub bardziej oczywiste, potoczne, zwyczajne, uzyskało wymiar „metafizyczny”, „czystych możliwości”, „budzącej niepokój poznawczy rzeczywistości”.
źródło: NKJP: Maria Gołaszewska: Estetyka pięciu zmysłów, 1997
Teorie natywistyczne odwoływały się w opisie przyswajania języka do jego struktur głębokich. Tymczasem zastosowanie modelu poznawczego nie wymagało odwołań do struktur głębokich, a pozwalało na głębszą analizę produkcji językowych dziecka.
źródło: NKJP: Małgorzata Pamuła: Wczesne nauczanie języków obcych. Integracja języka obcego z przedmiotami artystycznymi w młodszych klasach szkoły podstawowej, 2002