Chronologizacja
Pochodzenie
Rzeczownik odczasownikowy od dawnego przedrostkowego porazić 'uderzyć, zadać cios, zabić; pokonać, zwyciężyć; dotknąć chorobą, nieszczęściem' z przyrostkiem -ka; zob. razić
1. w bitwie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przegrana | |
| antonimy: | triumf, tryumf, wiktoria, zwycięstwo |
Połączenia
- wyborcza; finałowa, ligowa, półfinałowa, pucharowa, wyjazdowa; jesienna, wiosenna..., niedzielna, sobotnia..., ubiegłoroczna, wczorajsza; kolejna, ostatnia, pierwsza, poprzednia; ciężka, minimalna, niska, wysoka; bolesna, dotkliwa, gorzka, fatalna, druzgocąca, przykra, sromotna, upokarzająca; ewentualna, nieoczekiwana, niespodziewana, pechowa, sensacyjna, spektakularna; honorowa, piękna porażka; porażka sportowa; dotychczasowe porażki; porażki militarne, wojenne
- porażka Amerykanów, Niemców, Polaków...; armii bizantyjskiej, jugosłowiańskiej, rosyjskiej..., wojsk egipskich, francuskich, polskich...; prezydenta, republikanów; partii; graczy, zawodników; koszykarzy, piłkarzy; gospodarzy, gości, lidera, mistrza, podopiecznych kogoś; drużyny, ekipy, reprezentacji, zespołu; Polonii, Realu, Zagłębia...
- porażka na zakończenie (rundy, zgrupowania)
- porażka z Amerykanami, z Polakami, ze Szwedami...; z Hiszpanią, z Koreą, z Łotwą...; z Groclinem, z Legią, z Widzewem...
- porażka na własnym boisku; na wyjeździe; w bitwie, w wojnie; w konkursie, w wyborach; w derbach, w eliminacjach, w finale, w meczu, w mistrzostwach (Polski, świata), w pojedynku, w półfinale, w rozgrywkach, w turnieju; (największa) porażka w historii czegoś
- remis i porażka, zwycięstwo i porażka
- powód, przyczyny; ryzyko, widmo; gorycz, smak porażki; pasmo, seria porażek
- nastroje, wrażenia po porażce
- winny porażki
- porażka przyszła; boli
- doznać/doznawać; uniknąć, (nie) zaznać; coś nie zapowiadało porażki
- odnotować, !?odnieść, ponieść/ponosić, zanotować; przełknąć, przyjąć/przyjmować (z godnością, z pokorą), znieść; skomentować, tłumaczyć; coś przyniosło, spowodowało porażkę
- coś zakończyło się porażką
- doprowadzić do porażki
- liczyć; (nie) zasłużyć na porażkę;
- skazany/skazywany na porażkę
- zapomnieć; coś decyduje, przesądziło/przesądza, zadecydowało, zdecydowało o porażce
- remis jak porażka
- w obliczu porażki
Cytaty
|
Do miana sensacji stulecia z pewnością kandyduje porażka Węgier z Niemcami 2-3 w finale MŚ w 1954 roku w Bernie. źródło: NKJP: 20 piłkarskich naj... naj... XX wieku, Dziennik Polski, 2001-01-06 |
|
|
Rządzący Serbią socjaliści przez trzy miesiące nie chcieli się [...] przyznać do wyborczej porażki w Belgradzie i 13 innych miastach. źródło: NKJP: Serbia. Lider opozycji nowym burmistrzem Belgradu, Gazeta Wyborcza, 1997-02-22 |
|
|
W maju 1863 r. wojska Unii poniosły ciężką porażkę w bitwie pod Chancellorsville. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
|
|
Prześwietlili nas. Po porażkach w dwóch setach zmienili ustawienie i taktykę. źródło: NKJP: (ma.w): Niby u siebie, a jak na wyjeździe, Nowiny Raciborskie, 2008-10-28 |
|
|
Rakowate indywidua zaczęły się aktywizować z chwilą pierwszych porażek wojennych, organizowały mafie i koła rzekomo dyskusyjne, patriotyczne. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | porażka |
porażki |
|
| D. | porażki |
porażek |
|
| C. | porażce |
porażkom |
|
| B. | porażkę |
porażki |
|
| N. | porażką |
porażkami |
|
| Ms. | porażce |
porażkach |
|
| W. | porażko |
porażki |
Składnia
|
+ | porażka | + |
(KOGO)
|
|
|
+ | porażka | + |
(JAKA)
|
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne w połączeniu: odnieść porażkę
2. życiowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- narodowa, osobista, wspólna, własna, życiowa; kolejna; całkowita, ewidentna, ogromna, ostateczna, poważna, wyraźna porażka; porażka dyplomatyczna, miłosna, pedagogiczna, wychowawcza, zawodowa; ciągłe; polityczne; prestiżowe porażki; porażki szkolne
- porażka w walce z czymś; porażki w szkole
- porażka i cierpienie; porażki i osiągnięcia, porażki i rozczarowania; błędy i porażki, dokonania i porażki, sukcesy i porażki
- doświadczenie, możliwość; ból, gorycz, świadomość, uczucie porażki
- lęk, strach przed porażką
- coś oznacza porażkę; przeżywać, znosić porażki
- przyznać się; coś prowadzi do porażki
- traktować coś jako porażkę
Cytaty
|
Każda zła ocena może być odebrana jako osobista porażka, a zagrożenie powtarzaniem klasy jest zapowiedzią życiowej klęski. źródło: NKJP: Roman Walczak: Być rodzicem, Nowiny Raciborskie, 2002-02-06 |
|
|
Widzi pani, obok radości są też smutki, zawodowe porażki. źródło: NKJP: Chcę być lepszy od siebie, Dziennik Polski, 2004-04-10 |
|
|
Wyprzedzenie paktu Polska - ZSRR przez pakt Francja - ZSRR byłoby dla rządu polskiego okolicznością niepomyślną, a nawet dyplomatyczną porażką. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
|
|
[...] wyglądała na bardzo nieszczęśliwą i poturbowaną przez świeżą miłosną porażkę. Rzucił ją narzeczony z korpusu oficerów piechoty [...]. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | porażka |
porażki |
|
| D. | porażki |
porażek |
|
| C. | porażce |
porażkom |
|
| B. | porażkę |
porażki |
|
| N. | porażką |
porażkami |
|
| Ms. | porażce |
porażkach |
|
| W. | porażko |
porażki |
Składnia
|
|
+ | porażka | + |
(JAKA)
|
3. beznadzieja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dno |
Połączenia
- kompletna, totalna, wielka porażka
- ktoś/coś jest porażką
Cytaty
|
To, co nam ostatnio serwuje TVP, to porażka. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Miałam ten zaszczyt obejrzeć jakiś tam program na ich temat. Totalna porażka, obciach na maksa. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Ten odcinek (co do innych niezbyt się orientuję) to kompletna porażka, dno. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Zgadzam się w stu procentach - ten facet był porażką, niezdecydowany, niehonorowy, nieodpowiedzialny, uciekający w pracę mięczak. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | porażka |
porażki |
|
| D. | porażki |
porażek |
|
| C. | porażce |
porażkom |
|
| B. | porażkę |
porażki |
|
| N. | porażką |
porażkami |
|
| Ms. | porażce |
porażkach |
|
| W. | porażko |
porażki |
Inne uwagi
Zwykle lp