UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

opasać się

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

1. paskiem

Definicja

owinąć czymś swoje ciało tak, aby powstała stabilna całość

Pochodzenie

Zob. pas (część ciała)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	okręcić się
	hiperonimy:	owinąć się

Cytaty

	Sięgnął do stropu po szelki, rodzaj uprzęży, aby opasać się nią i zapiąć mocno na piersi. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Fiasko, 1987
	Palce dziewczyny zwijały bezmyślnie koniec szarfy. Opasała się tym razem wysoko, chcąc podkreślić biust. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002
	Założyłam klucz zjazdowy, opasałam się liną, prowadząc ją przez lewe podudzie, prawy bark i plecy. źródło: NKJP: Wanda Rutkiewicz: Na jednej linie, 2010
	Początkowo golkiper nie chciał założyć nowego uniformu, próbując się opasać odblaskową kamizelką, ale arbiter był nieubłagany. źródło: NKJP: Jacek Żukowski: Pasy uratowane!, Gazeta Krakowska, 2002-06-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opasam się opaszę się	opaszemy się opasamy się
2 os.	opaszesz się opasasz się	opasacie się opaszecie się
3 os.	opasze się opasa się	opaszą się opasają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opasałem się +(e)m się opasał	opasałam się +(e)m się opasała	opasałom się +(e)m się opasało	opasaliśmy się +(e)śmy się opasali	opasałyśmy się +(e)śmy się opasały
2 os.	opasałeś się +(e)ś się opasał	opasałaś się +(e)ś się opasała	opasałoś się +(e)ś się opasało	opasaliście się +(e)ście się opasali	opasałyście się +(e)ście się opasały
3 os.	opasał się	opasała się	opasało się	opasali się	opasały się

bezosobnik: opasano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opasajmy się opaszmy się
2 os.	opasaj się opasz się	opasajcie się opaszcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opasałbym się bym się opasał	opasałabym się bym się opasała	opasałobym się bym się opasało	opasalibyśmy się byśmy się opasali	opasałybyśmy się byśmy się opasały
2 os.	opasałbyś się byś się opasał	opasałabyś się byś się opasała	opasałobyś się byś się opasało	opasalibyście się byście się opasali	opasałybyście się byście się opasały
3 os.	opasałby się by się opasał	opasałaby się by się opasała	opasałoby się by się opasało	opasaliby się by się opasali	opasałyby się by się opasały

bezosobnik: opasano by się

bezokolicznik: opasać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

opasawszy się

gerundium: opasanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opasanie się	opasania się
D.	opasania się	opasań się
C.	opasaniu się	opasaniom się
B.	opasanie się	opasania się
N.	opasaniem się	opasaniami się
Ms.	opasaniu się	opasaniach się
W.	opasanie się	opasania się

odpowiednik aspektowy: opasywać się

Składnia

opasać się

CZYM

2. murami obronnymi

Definicja

otoczyć się czymś przylegającym

Pochodzenie

Zob. pas (część ciała)

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

[...] biskupi zadbali o to, by w porę wesprzeć miasto przy budowie murów obronnych, jak to uczyniono choćby w przypadku znacznie mniejszych Jezioran, które jeszcze w XV w. opasały się murami.

źródło: Internet: ciekawemazury.pl

[...] to małe państewko nieugięcie stało przy swojej neutralności. Aby się ochronić, na granicach z Austrią i Niemcami opasało się zasiekami z drutu kolczastego, a jego policjanci dzień i noc patrolowali granice wspólnie z żołnierzami szwajcarskimi.

źródło: Internet: historykon.pl

Rozwijające się szybko po lokacji i bogacące dzięki handlowi miasto Kraków - siedziba władcy i stolica kraju - odczuwało silną potrzebę opasania się murami obronnymi [...].

źródło: Internet: krakow.bix.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opasam się opaszę się	opaszemy się opasamy się
2 os.	opaszesz się opasasz się	opasacie się opaszecie się
3 os.	opasze się opasa się	opaszą się opasają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opasałem się +(e)m się opasał	opasałam się +(e)m się opasała	opasałom się +(e)m się opasało	opasaliśmy się +(e)śmy się opasali	opasałyśmy się +(e)śmy się opasały
2 os.	opasałeś się +(e)ś się opasał	opasałaś się +(e)ś się opasała	opasałoś się +(e)ś się opasało	opasaliście się +(e)ście się opasali	opasałyście się +(e)ście się opasały
3 os.	opasał się	opasała się	opasało się	opasali się	opasały się

bezosobnik: opasano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opasajmy się opaszmy się
2 os.	opasaj się opasz się	opasajcie się opaszcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opasałbym się bym się opasał	opasałabym się bym się opasała	opasałobym się bym się opasało	opasalibyśmy się byśmy się opasali	opasałybyśmy się byśmy się opasały
2 os.	opasałbyś się byś się opasał	opasałabyś się byś się opasała	opasałobyś się byś się opasało	opasalibyście się byście się opasali	opasałybyście się byście się opasały
3 os.	opasałby się by się opasał	opasałaby się by się opasała	opasałoby się by się opasało	opasaliby się by się opasali	opasałyby się by się opasały

bezosobnik: opasano by się

bezokolicznik: opasać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

opasawszy się

gerundium: opasanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opasanie się	opasania się
D.	opasania się	opasań się
C.	opasaniu się	opasaniom się
B.	opasanie się	opasania się
N.	opasaniem się	opasaniami się
Ms.	opasaniu się	opasaniach się
W.	opasanie się	opasania się

odpowiednik aspektowy: opasywać się

Składnia

opasać się

CZYM

3. o zwierzętach

Definicja

roln.

o zwierzętach hodowlanych: zwiększać swoją wagę na skutek określonego karmienia przez człowieka

Pochodzenie

Zob. paść (krowy na łące)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Cytaty

Leine - rasa owiec niemieckich o użytkowości wełnisto-mięsnej. [...] Łatwo się opasają i nadają do chowu pastwiskowego.

źródło: NKJP: Jan Fereniec: Zarys ekonomiki i organizacji rolnictwa, 1985

Śruta jęczmienna jako pasza wybitnie tucząca nie powinna być stosowana w paszach dla loch po odsadzeniu prosiąt, żeby nie opasały się nadmiernie, bo to utrudnia dalszy rozród [...].

źródło: Internet: biblio.modr.mazowsze.pl

Jedynie ciężkie, dorosłe tuczniki opasają się czasem lepiej w pomieszczeniach słabo oświetlonych, mrocznych, ale niezupełnie ciemnych.

źródło: Internet: actesupply.eu

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	opasam się	opasamy się
2 os.	opasasz się	opasacie się
3 os.	opasa się	opasają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opasałem się +(e)m się opasał	opasałam się +(e)m się opasała	opasałom się +(e)m się opasało	opasaliśmy się +(e)śmy się opasali	opasałyśmy się +(e)śmy się opasały
2 os.	opasałeś się +(e)ś się opasał	opasałaś się +(e)ś się opasała	opasałoś się +(e)ś się opasało	opasaliście się +(e)ście się opasali	opasałyście się +(e)ście się opasały
3 os.	opasał się	opasała się	opasało się	opasali się	opasały się

bezosobnik: opasano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się opasał będę się opasać	będę się opasała będę się opasać	będę się opasało będę się opasać	będziemy się opasali będziemy się opasać	będziemy się opasały będziemy się opasać
2 os.	będziesz się opasał będziesz się opasać	będziesz się opasała będziesz się opasać	będziesz się opasało będziesz się opasać	będziecie się opasali będziecie się opasać	będziecie się opasały będziecie się opasać
3 os.	będzie się opasał będzie się opasać	będzie się opasała będzie się opasać	będzie się opasało będzie się opasać	będą się opasali będą się opasać	będą się opasały będą się opasać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		opasajmy się
2 os.	opasaj się	opasajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	opasałbym się bym się opasał	opasałabym się bym się opasała	opasałobym się bym się opasało	opasalibyśmy się byśmy się opasali	opasałybyśmy się byśmy się opasały
2 os.	opasałbyś się byś się opasał	opasałabyś się byś się opasała	opasałobyś się byś się opasało	opasalibyście się byście się opasali	opasałybyście się byście się opasały
3 os.	opasałby się by się opasał	opasałaby się by się opasała	opasałoby się by się opasało	opasaliby się by się opasali	opasałyby się by się opasały

bezosobnik: opasano by się

bezokolicznik: opasać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: opasając się

gerundium: opasanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	opasanie się	opasania się
D.	opasania się	opasań się
C.	opasaniu się	opasaniom się
B.	opasanie się	opasania się
N.	opasaniem się	opasaniami się
Ms.	opasaniu się	opasaniach się
W.	opasanie się	opasania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: opasający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	opasający się	opasający się	opasający się	opasające się	opasająca się
D.	opasającego się	opasającego się	opasającego się	opasającego się	opasającej się
C.	opasającemu się	opasającemu się	opasającemu się	opasającemu się	opasającej się
B.	opasającego się	opasającego się	opasający się	opasające się	opasającą się
N.	opasającym się	opasającym się	opasającym się	opasającym się	opasającą się
Ms.	opasającym się	opasającym się	opasającym się	opasającym się	opasającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	opasający się	opasający się	opasające się	opasające się
D.	opasających się	opasających się	opasających się	opasających się
C.	opasającym się	opasającym się	opasającym się	opasającym się
B.	opasających się	opasających się	opasających się	opasające się
N.	opasającymi się	opasającymi się	opasającymi się	opasającymi się
Ms.	opasających się	opasających się	opasających się	opasających się

odpowiednik aspektowy: opaść się

Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2017