Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. plątać
1. w żyłkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | poplątać się, splątać się, wkopać się, wplątać się, zamotać się | |
| antonimy: | rozplątać się, wyplątać się |
Cytaty
|
Flaga zaplątała się w sznury i przy próbie opuszczenia porwała się, a część jej została na maszcie. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
|
|
Złoty łańcuch zaplątał się w długie włosy. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
Podczas zrywki lejce zaplątały się wozakowi i stoczyło się na niego drewno, które zrywał. źródło: NKJP: (Nie)bezpieczny las, Gazeta Krakowska, 2002-08-17 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączę się rzadziej zaplątam się |
zaplączemy się rzadziej zaplątamy się |
|||
| 2 os. |
zaplączesz się rzadziej zaplątasz się |
zaplączecie się rzadziej zaplątacie się |
|||
| 3 os. |
zaplącze się rzadziej zapląta się |
zaplączą się rzadziej zaplątają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałem się +(e)m się zaplątał |
zaplątałam się +(e)m się zaplątała |
zaplątałom się +(e)m się zaplątało |
zaplątaliśmy się +(e)śmy się zaplątali |
zaplątałyśmy się +(e)śmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałeś się +(e)ś się zaplątał |
zaplątałaś się +(e)ś się zaplątała |
zaplątałoś się +(e)ś się zaplątało |
zaplątaliście się +(e)ście się zaplątali |
zaplątałyście się +(e)ście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątał się |
zaplątała się |
zaplątało się |
zaplątali się |
zaplątały się |
bezosobnik: zaplątano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączmy się rzadziej zaplątajmy się |
|
| 2 os. |
zaplącz się rzadziej zaplątaj się |
zaplączcie się rzadziej zaplątajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałbym się bym się zaplątał |
zaplątałabym się bym się zaplątała |
zaplątałobym się bym się zaplątało |
zaplątalibyśmy się byśmy się zaplątali |
zaplątałybyśmy się byśmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałbyś się byś się zaplątał |
zaplątałabyś się byś się zaplątała |
zaplątałobyś się byś się zaplątało |
zaplątalibyście się byście się zaplątali |
zaplątałybyście się byście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątałby się by się zaplątał |
zaplątałaby się by się zaplątała |
zaplątałoby się by się zaplątało |
zaplątaliby się by się zaplątali |
zaplątałyby się by się zaplątały |
bezosobnik: zaplątano by się
bezokolicznik: zaplątać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaplątawszy się
gerundium: zaplątanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| D. | zaplątania się |
zaplątań się |
| C. | zaplątaniu się |
zaplątaniom się |
| B. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| N. | zaplątaniem się |
zaplątaniami się |
| Ms. | zaplątaniu się |
zaplątaniach się |
| W. | zaplątanie się |
zaplątania się |
odpowiedniki aspektowe: plątać się , zaplątywać się
Składnia
|
+ | zaplątać się | + |
w CO
|
| Rzpl | + | zaplątać się | + |
|
2. w spodnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | uplątać się | |
| antonimy: | wyplątać się |
Połączenia
- zaplątać się w sieć
Cytaty
|
Zwierzę, które zaplącze się w sidła, wpada w panikę. źródło: NKJP: Psy w sidłach, Express Ilustrowany, 2002-11-26 |
|
|
Schyliłem głowę, aby nie zaplątać się w zwisający koniec rybackiej sieci, którą udekorowano sufit. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
|
W pewnej chwili zaplątał się w nogawki i runął ciężko na łóżko. źródło: NKJP: Marek Krajewski Dżuma w Breslau, 2007 |
|
|
Niedawno młody łabędź zaplątał się w żyłki. źródło: NKJP: Z wędką na łabędzia? Dziennik Łódzki, 2002-07-30 |
|
|
Kiedy przepływający statek zaplątał się w linę, mina była przyciągana do statku, gdzie róg ulegał zgięciu i następowała detonacja. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączę się rzadziej zaplątam się |
zaplączemy się rzadziej zaplątamy się |
|||
| 2 os. |
zaplączesz się rzadziej zaplątasz się |
zaplączecie się rzadziej zaplątacie się |
|||
| 3 os. |
zaplącze się rzadziej zapląta się |
zaplączą się rzadziej zaplątają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałem się +(e)m się zaplątał |
zaplątałam się +(e)m się zaplątała |
zaplątałom się +(e)m się zaplątało |
zaplątaliśmy się +(e)śmy się zaplątali |
zaplątałyśmy się +(e)śmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałeś się +(e)ś się zaplątał |
zaplątałaś się +(e)ś się zaplątała |
zaplątałoś się +(e)ś się zaplątało |
zaplątaliście się +(e)ście się zaplątali |
zaplątałyście się +(e)ście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątał się |
zaplątała się |
zaplątało się |
zaplątali się |
zaplątały się |
bezosobnik: zaplątano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączmy się rzadziej zaplątajmy się |
|
| 2 os. |
zaplącz się rzadziej zaplątaj się |
zaplączcie się rzadziej zaplątajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałbym się bym się zaplątał |
zaplątałabym się bym się zaplątała |
zaplątałobym się bym się zaplątało |
zaplątalibyśmy się byśmy się zaplątali |
zaplątałybyśmy się byśmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałbyś się byś się zaplątał |
zaplątałabyś się byś się zaplątała |
zaplątałobyś się byś się zaplątało |
zaplątalibyście się byście się zaplątali |
zaplątałybyście się byście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątałby się by się zaplątał |
zaplątałaby się by się zaplątała |
zaplątałoby się by się zaplątało |
zaplątaliby się by się zaplątali |
zaplątałyby się by się zaplątały |
bezosobnik: zaplątano by się
bezokolicznik: zaplątać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaplątawszy się
gerundium: zaplątanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| D. | zaplątania się |
zaplątań się |
| C. | zaplątaniu się |
zaplątaniom się |
| B. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| N. | zaplątaniem się |
zaplątaniami się |
| Ms. | zaplątaniu się |
zaplątaniach się |
| W. | zaplątanie się |
zaplątania się |
odpowiedniki aspektowe: zaplątywać się , plątać się
Składnia
|
|
+ | zaplątać się | + |
w CO
|
3. mówiąc
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pogmatwać się, zagmatwać się, zamotać się |
Połączenia
- zaplątać się w wywodach, w zeznaniach
Cytaty
|
Tłumacząc się takim osobom, zaplączesz się w tych zeznaniach tak, że przestaniesz rozumieć cokolwiek. źródło: NKJP: Bożena Szymborska: Jak rozstawać się z papierosami?, 2006 |
|
|
Nie wiem. Może nie... ale... Zaplątała się w tym, co chciała powiedzieć, i zamilkła. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski; Noc i inne opowiadania, 2001 |
|
|
Ojciec zaczął wyjaśniać jej zasady polityki mieszkaniowej komunistów, robił to długo i zawile, na koniec całkiem zaplątał się w swoich wywodach i matka poprosiła, by przestał. źródło: NKJP: Zbigniew Mentzel: Wszystkie języki świata, 2005 |
|
|
Prosił mnie, żebym się z tobą spotkał, ale jemu nie chodzi o to, żebyś wróciła, to znaczy... - czuł, że zaplątał się beznadziejnie - oczywiście chodzi o to, ale ja mam cię tylko nakłonić do rozmowy. źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978 |
|
|
– Jednocześnie proszę właśnie państwa, ze względu na wasze doświadczenie... pani dok... pani Joanna wykłada przecież dziennikarstwo – zaplątał się. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączę się rzadziej zaplątam się |
zaplączemy się rzadziej zaplątamy się |
|||
| 2 os. |
zaplączesz się rzadziej zaplątasz się |
zaplączecie się rzadziej zaplątacie się |
|||
| 3 os. |
zaplącze się rzadziej zapląta się |
zaplączą się rzadziej zaplątają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałem się +(e)m się zaplątał |
zaplątałam się +(e)m się zaplątała |
zaplątałom się +(e)m się zaplątało |
zaplątaliśmy się +(e)śmy się zaplątali |
zaplątałyśmy się +(e)śmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałeś się +(e)ś się zaplątał |
zaplątałaś się +(e)ś się zaplątała |
zaplątałoś się +(e)ś się zaplątało |
zaplątaliście się +(e)ście się zaplątali |
zaplątałyście się +(e)ście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątał się |
zaplątała się |
zaplątało się |
zaplątali się |
zaplątały się |
bezosobnik: zaplątano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączmy się rzadziej zaplątajmy się |
|
| 2 os. |
zaplącz się rzadziej zaplątaj się |
zaplączcie się rzadziej zaplątajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałbym się bym się zaplątał |
zaplątałabym się bym się zaplątała |
zaplątałobym się bym się zaplątało |
zaplątalibyśmy się byśmy się zaplątali |
zaplątałybyśmy się byśmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałbyś się byś się zaplątał |
zaplątałabyś się byś się zaplątała |
zaplątałobyś się byś się zaplątało |
zaplątalibyście się byście się zaplątali |
zaplątałybyście się byście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątałby się by się zaplątał |
zaplątałaby się by się zaplątała |
zaplątałoby się by się zaplątało |
zaplątaliby się by się zaplątali |
zaplątałyby się by się zaplątały |
bezosobnik: zaplątano by się
bezokolicznik: zaplątać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaplątawszy się
gerundium: zaplątanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| D. | zaplątania się |
zaplątań się |
| C. | zaplątaniu się |
zaplątaniom się |
| B. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| N. | zaplątaniem się |
zaplątaniami się |
| Ms. | zaplątaniu się |
zaplątaniach się |
| W. | zaplątanie się |
zaplątania się |
odpowiedniki aspektowe: plątać się , zaplątywać się
Składnia
|
|
+ | zaplątać się | + |
w CZYM
|
|
|
+ | zaplątać się | + |
MOWA WPROST
|
4. w kłopoty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | uplątać się, uwikłać się, władować się, wmotać się, wpakować się, wplątać się, wrąbać się, wrobić się, zamotać się | |
| antonimy: | wymotać się, wyplątać się |
Połączenia
- zaplątać się w kłopoty, w sprawy
Cytaty
|
Zaplątał się Pan w jakieś gangsterskie historie? źródło: NKJP: Przemysław Franczak: W Liverpoolu zagrałbym w Beatlesach, Gazeta Krakowska, 2006-12-22 |
|
|
Zaplątała się w zabójstwo jednego z dwóch chłystków z rosyjskiej mafii, którzy ją ścigali, dostała dwanaście lat, odsiaduje rok trzeci. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Kultura obrażonych, 2003 |
|
|
No i ten nadczłowiek, ta korona korony zaplątała się w wiadomą intrygę z jabłkiem i Szatanem. źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008 |
|
|
Jeżeli zaplątał się w politykę, przecież wiesz, jakiś KOR i... źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączę się rzadziej zaplątam się |
zaplączemy się rzadziej zaplątamy się |
|||
| 2 os. |
zaplączesz się rzadziej zaplątasz się |
zaplączecie się rzadziej zaplątacie się |
|||
| 3 os. |
zaplącze się rzadziej zapląta się |
zaplączą się rzadziej zaplątają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałem się +(e)m się zaplątał |
zaplątałam się +(e)m się zaplątała |
zaplątałom się +(e)m się zaplątało |
zaplątaliśmy się +(e)śmy się zaplątali |
zaplątałyśmy się +(e)śmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałeś się +(e)ś się zaplątał |
zaplątałaś się +(e)ś się zaplątała |
zaplątałoś się +(e)ś się zaplątało |
zaplątaliście się +(e)ście się zaplątali |
zaplątałyście się +(e)ście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątał się |
zaplątała się |
zaplątało się |
zaplątali się |
zaplątały się |
bezosobnik: zaplątano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączmy się rzadziej zaplątajmy się |
|
| 2 os. |
zaplącz się rzadziej zaplątaj się |
zaplączcie się rzadziej zaplątajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałbym się bym się zaplątał |
zaplątałabym się bym się zaplątała |
zaplątałobym się bym się zaplątało |
zaplątalibyśmy się byśmy się zaplątali |
zaplątałybyśmy się byśmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałbyś się byś się zaplątał |
zaplątałabyś się byś się zaplątała |
zaplątałobyś się byś się zaplątało |
zaplątalibyście się byście się zaplątali |
zaplątałybyście się byście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątałby się by się zaplątał |
zaplątałaby się by się zaplątała |
zaplątałoby się by się zaplątało |
zaplątaliby się by się zaplątali |
zaplątałyby się by się zaplątały |
bezosobnik: zaplątano by się
bezokolicznik: zaplątać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaplątawszy się
gerundium: zaplątanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| D. | zaplątania się |
zaplątań się |
| C. | zaplątaniu się |
zaplątaniom się |
| B. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| N. | zaplątaniem się |
zaplątaniami się |
| Ms. | zaplątaniu się |
zaplątaniach się |
| W. | zaplątanie się |
zaplątania się |
odpowiednik aspektowy: zaplątywać się
Składnia
|
|
+ | zaplątać się | + |
w CO
|
5. między walczącymi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- zaplątać się !?między nogami
- zaplątać się przypadkowo
Cytaty
|
Pamiętasz, nie mogłeś jej znaleźć i byłeś o to trochę zły? Skąd jednak wzięła się u niej? Widać zaplątała się w torbie !?między książkami, które jej pożyczyłam. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008 |
|
|
Na jakiś bankiet zaplątała się delegacja z Indii. Siedzieli w kącie, nikomu nie wadząc, mało co jedli, nie pili wcale. źródło: NKJP: Andrzej Górny: Kraje i obyczaje, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-01-28 |
|
|
Między upozowanymi zdjęciami zaplątało się jedno z dzieciństwa, w przykusej, poplamionej owocami sukience. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005 |
|
|
Podprowadzał im bogatych, opitych mieszczan, kiedy tylko mieli nieszczęście zaplątać się w ciemnym zaułku. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
|
|
Był to czarno-biały kawałek filmu, który zaplątał się między stare kroniki, wyświetlane zawsze we czwartki na kanale 5. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączę się rzadziej zaplątam się |
zaplączemy się rzadziej zaplątamy się |
|||
| 2 os. |
zaplączesz się rzadziej zaplątasz się |
zaplączecie się rzadziej zaplątacie się |
|||
| 3 os. |
zaplącze się rzadziej zapląta się |
zaplączą się rzadziej zaplątają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałem się +(e)m się zaplątał |
zaplątałam się +(e)m się zaplątała |
zaplątałom się +(e)m się zaplątało |
zaplątaliśmy się +(e)śmy się zaplątali |
zaplątałyśmy się +(e)śmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałeś się +(e)ś się zaplątał |
zaplątałaś się +(e)ś się zaplątała |
zaplątałoś się +(e)ś się zaplątało |
zaplątaliście się +(e)ście się zaplątali |
zaplątałyście się +(e)ście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątał się |
zaplątała się |
zaplątało się |
zaplątali się |
zaplątały się |
bezosobnik: zaplątano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaplączmy się rzadziej zaplątajmy się |
|
| 2 os. |
zaplącz się rzadziej zaplątaj się |
zaplączcie się rzadziej zaplątajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaplątałbym się bym się zaplątał |
zaplątałabym się bym się zaplątała |
zaplątałobym się bym się zaplątało |
zaplątalibyśmy się byśmy się zaplątali |
zaplątałybyśmy się byśmy się zaplątały |
| 2 os. |
zaplątałbyś się byś się zaplątał |
zaplątałabyś się byś się zaplątała |
zaplątałobyś się byś się zaplątało |
zaplątalibyście się byście się zaplątali |
zaplątałybyście się byście się zaplątały |
| 3 os. |
zaplątałby się by się zaplątał |
zaplątałaby się by się zaplątała |
zaplątałoby się by się zaplątało |
zaplątaliby się by się zaplątali |
zaplątałyby się by się zaplątały |
bezosobnik: zaplątano by się
bezokolicznik: zaplątać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaplątawszy się
gerundium: zaplątanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| D. | zaplątania się |
zaplątań się |
| C. | zaplątaniu się |
zaplątaniom się |
| B. | zaplątanie się |
zaplątania się |
| N. | zaplątaniem się |
zaplątaniami się |
| Ms. | zaplątaniu się |
zaplątaniach się |
| W. | zaplątanie się |
zaplątania się |
odpowiednik aspektowy: zaplątywać się
Składnia
|
|
+ | zaplątać się | + |
GDZIE | DOKĄD
|
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne: zaplątać się między kim/czym