Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *pryščь < *pryskjь 'pryszcz, wyprysk, bąbel'
Forma prasłowiańska od psł. *pryskati 'tryskać, pryskać, bryzgać, strzykać (cieczą); pękać, rozlatywać się' z przyrostkiem *-jь; pierwotne znaczenie 'to, co wypryskuje' (Bor); zob. pryskać
1. na skórze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- jeden pryszcz
- pryszcz na czole, na nosie; pryszcze na twarzy
- twarz w pryszczach
- pryszcze komuś wyskoczyły
- mieć, wyciskać pryszcze
Cytaty
|
Pryszcze na jego pobielałej nagle twarzy uwydatniły się brzydko. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
|
|
Bronek mi się nie podobał: był potargany i miał pryszcze. źródło: NKJP: Anita Janowska: Krzyżówka, 1996 |
|
|
[...] ta tłuściutka blondyna, o której panu przed chwilą mówiłem, ma szpetnego pryszcza na czole. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Bardzo dużo pajacyków, 1968 |
|
|
- Uhm - jęknął potakująco Robert, wyciskając pryszcz na policzku. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pryszcz |
pryszcze |
|
| D. | pryszcza |
pryszczów pryszczy |
|
| C. | pryszczowi |
pryszczom |
|
| B. | pryszcza rzadziej pryszcz |
pryszcze |
|
| N. | pryszczem |
pryszczami |
|
| Ms. | pryszczu |
pryszczach |
|
| W. | pryszczu |
pryszcze |
2. coś nieistotnego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | bzdet, drobnostka, fraszka, małe piwo, pryszczyk |
Połączenia
- coś jest pryszczem
- coś to pryszcz
Cytaty
|
Widzisz, prosiłam Kołodzieja, żeby załatwił mi pracę. To dla niego pryszcz, wystarczy, żeby rzucił parę słów przez telefon. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006 |
|
|
Astma to choroba przy której brak ręki to pryszcz. Umiera na nią mnóstwo ludzi i przy ciężkiej astmie człowiek praktycznie nie może ruszyć się z miejsca, zaraz się dusi. źródło: NKJP: Internet |
|
|
[...] możliwości tego miejsca są małym pryszczem wobec tego, co oferuje Internet na swoich handlowych stronach. źródło: NKJP: Baltazar: Wszystko na sprzedaż, Gazeta Poznańska, 2006-04-15 |
|
|
[...] śmieszy mnie, że ktoś napisał, że teoria Einsteina byłaby dla dzisiejszych komputerów pryszczem - owszem, w obliczeniach tak, ale najpierw ktoś musiał stworzyć taką teorię. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pryszcz |
pryszcze |
|
| D. | pryszcza |
pryszczów pryszczy |
|
| C. | pryszczowi |
pryszczom |
|
| B. | pryszcza pryszcz |
pryszcze |
|
| N. | pryszczem |
pryszczami |
|
| Ms. | pryszczu |
pryszczach |
|
| W. | pryszczu |
pryszcze |
Inne uwagi
Zwykle lp