Chronologizacja
Pochodzenie
Związane z psł. *tr̥gati ‘szarpać, rwać’ (zob. targać ). Już w st.pol roztargnąć ‘siłą rozerwać na części, rozedrzeć; bezprawnie rozdzielić’, 'skłócić’, ‘dręczyć, gnębić’, z którym bezpośrednio należy łączyć rzeczownik roztargnienie ‘podział, rozdział’, ‘spór, brak zgody prowadzący do zwady, zamieszek’, ‘rozproszenie (myśli), niepokój’.
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- moje, swoje, własne; lekkie, wielkie, zwykłe; chwilowe; dziwne; kosztowne roztargnienie
- roztargnienie autora, właściciela czegoś
- chwila, przejaw, skutki roztargnienia
- roztargnienie doprowadza do czegoś
- wykorzystać czyjeś roztargnienie
- zapomnieć, zostawić coś przez roztargnienie
- przyglądać się czemuś, spojrzeć; powtórzyć, spytać; słuchać z roztargnieniem
- odpowiedzieć, odrzec w roztargnieniu
Cytaty
Pewna Brytyjka zostawiła przez roztargnienie swego psa na peronie dworca kolejowego [...] w Londynie, a sama odjechała do domu w walijskim Newport. źródło: NKJP: Świat, Dziennik Polski, 1999-06-21 |
|
Nie odrabia zadań domowych, rozmawia na lekcjach, a jej roztargnienie doprowadza nauczycieli do nerwicy. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Ucz się, Kasiu albo wolna amerykanka, Wysokie Obcasy nr 23 dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-09-04/1999-09-05 |
|
Chciałbym jeszcze raz tu oświadczyć, że głosowałem inaczej, niż zamierzałem. Przez chwilowe roztargnienie zagłosowałem właśnie tak, jak zagłosowałem. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.09.2001 |
|
- Pani pewnie także spóźniła się na pociąg? - zagadnął ją Szczęsny z lekką ironią. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z celulozy, 1973 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | roztargnienie |
roztargnienia |
|
D. | roztargnienia |
roztargnień |
|
C. | roztargnieniu |
roztargnieniom |
|
B. | roztargnienie |
roztargnienia |
|
N. | roztargnieniem |
roztargnieniami |
|
Ms. | roztargnieniu |
roztargnieniach |
|
W. | roztargnienie |
roztargnienia |
Inne uwagi
Zwykle lp
Odesłania
Zob. też: