UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rodzic

Chronologizacja

SStp: (inne znaczenie), SKN: (inne znaczenie), SJPXVII: (inne znaczenie), STR: (inne znaczenie), SL: (inne znaczenie), SWil: (inne znaczenie), SJPWar: (inne znaczenie), SJPDor: (inne znaczenie), SJPSz: (inne znaczenie), SJPDun: (inne znaczenie), ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

st.pol. rodzic 'krewny' < psł. *rodiťь 'członek rodu, połączony węzłami krwi; krewny' (od: *rodъ 'ród' + przyrostek *-iťь).
Współczesne terminologiczne znaczenie rodzic 'jedno z rodziców, ojciec lub matka' jest wtórne. Por. rodzice.

1. jedno z rodziców

Definicja

pot. 
ojciec lub matka w stosunku do swojego dziecka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  krewny I

Połączenia

  • dobry, wyrodny; młody; kochający; adopcyjny, przybrany; niepracujący, pracujący rodzic
  • rodzic dziecka; rodzic ucznia
  • rodzic i dziecko; rodzic i opiekun
  • dziecko rodzica; rada, zebranie rodziców
  • kontakt rodzica z dzieckiem

Cytaty

Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji narodowej każdy absolwent gimnazjum może ubiegać się o przyjęcie do trzech szkół. Do tego roku absolwent lub (częściej) jego rodzic, biegał z plikiem dokumentów pod pachą od jednego do drugiego sekretariatu.

źródło: NKJP: K.Kowalski: Młodzież woli ogólniaki niż zawodówki, Tygodnik Ciechanowski, 2007-07-31

Trudno jednak przypuszczać, że rodzic dziecka, które posiada narkotyki zgłosi ten fakt policji.

źródło: NKJP: KJ: Narkomania zbiera Żniwa, Nakielski Czas, 2002-10-30

[...] gdyby zrobić rzetelny rachunek globalno-ekonomiczny, biorąc pod uwagę wszystkie oszczędności, które wynikną z tego, że rodzic, najczęściej matka, będzie pracować w domu, to okazałoby się, że czysto ekonomicznie to się opłaci.

źródło: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.03.2001

Zamiast starać się być perfekcyjnym rodzicem i wywiązywać się ze wszystkich zadań, możemy zająć się budowaniem dobrej, pełnej miłości relacji z dziećmi.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001

[...] kiedy ów „pogodny maluch”, wolny od jakichkolwiek rygorów, zaczyna rodzicowi zbytnio dawać w kość - zwłaszcza w momentach, gdy rodzic jest zmęczony, podenerwowany lub w ogóle ma zły nastrój - wówczas maluchowi wymierza się klapsa albo stawia się go do kąta.

źródło: NKJP: BEMI: Dzieci, Dziennik Polski, 2000-10-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rodzic
rodzice
ndepr
rodzice
depr
D. rodzica
rodziców
C. rodzicowi
rodzicom
B. rodzica
rodziców
N. rodzicem
rodzicami
Ms. rodzicu
rodzicach
W. rodzicu
rodzice
ndepr
rodzice
depr

Składnia

bez ograniczeń + rodzic +
CZYJ
bez ograniczeń + rodzic +
KOGO

2. ojciec

Definicja

ojciec w stosunku do swojego dziecka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ojciec, starszy II, staruszek, stary II, tata, tato, tatuś, zgred
hiperonimy:  tatulek

Cytaty

Jako rodzic jestem wdzięczny, że przy nowym centrum handlowym obok kompleksu leśnego Obora powstał plac zabaw dla najmłodszych dzieci – mówi raciborzanin Zbigniew Wieczorek.

źródło: NKJP: (ma.w): Gospodarza tu nie widać, Nowiny Raciborskie, 2008-04-22

[...] ojciec uczynił Halinę swą spadkobierczynią, przekazując jej notarialnie 3 ha ziemi oraz 1,5 hektara prawie stuletniego lasu [...]. Tuż przed śmiercią rodzic zobowiązał córkę do sprzedaży i rozdzielenia uzyskanej kwoty między pozostałe potomstwo.

źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Duży kłopot z małym lasem, Tygodnik Ciechanowski, 2005-07-21

[...] sportowe pasje ojca przeniósł na koszykówkę. Grał w Resovii w I i II lidze, a w tenisa rekreacyjnego zupełnie dobrze, chociaż nie szkolił go rodzic tylko wujek Adam.

źródło: NKJP: Andrzej Kosiorowski: Mistrz z sokolego gniazda, Dziennik Polski - 2001-02-08

Pokaz judo zaprezentował [...] mistrz judo z olimpiady w Atlancie, rodzic jednego z uczniów szkoły.

źródło: NKJP: (MM): Festyn na zdrowie, Dziennik Polski, 2001-05-14

Doprowadzony do granic wytrzymałości, a krewki z natury, mój rodzic na jednym z postojów dał po pysku zwierzchnikowi. Sprawa się oparła o wojskowy trybunał, sądzący ojca z wolnej stopy w Warszawie.

źródło: NKJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1994

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rodzic
D. rodzica
C. rodzicowi
B. rodzica
N. rodzicem
Ms. rodzicu
W. rodzicu

Składnia

bez ograniczeń + rodzic +
CZYJ
bez ograniczeń + rodzic +
KOGO

Frazeologizmy

rodzic chrzestny
Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj