UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ku

Chronologizacja

1 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: przyimek

Pochodzenie

psł. *kъ 'w kierunku, ku, do'

1. ku miastu

Definicja

książk. 
nadawca wskazuje miejsce w czasie lub przestrzeni, w stronę którego zmierza ten/to, o czym mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik relacji przestrzennej i czasowej

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  do II

Cytaty

Sala zabudowana była amfiteatralnie ustawionymi rzędami krzeseł i foteli, które łagodnie opadały ku dołowi, gdzie stał mały stolik.

źródło: NKJP: Stanisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Trąbki, dziesiątki pozłacanych trąbek zwróconych ku przechodzącym.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Koncert dobroczynny miał się ku końcowi.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Przecież ma się ku jesieni, wkrótce mogą zacząć się przymrozki, będzie wiało przez dach...

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006

To raczej te nowe, białe, czasem dwupiętrowe wyglądają jakoś pysznie i niestosownie w poziomym pejzażu, który całkiem naturalnie zmierza ku upadkowi, w zgodzie z prawami erozji - góry, drzewa, chaty.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Składnia

ku KOMU / CZEMU
Rz. - nazwa miejsca lub punktu w czasie
szyk: stały: antepozycja

2. ku przestrodze

Definicja

książk. 
nadawca wskazuje cel czynności, o której mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik celu

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  dla

Cytaty

Choć kości tamtych bohaterów to już próchno, próchno wieczne, czemu miałbym raz jeszcze nie polec, skoro ani mój naród, ani inne mądrzejsze rzekomo narody nie wymyśliły nic lepszego nad skracanie życia swoich mężczyzn ku chwale ojczyzny [...].

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Mogę się mylić, ulec fałszywej intuicji, nie sprostać, mogę nie mieć siły albo odwagi, ale zmierzać ku dobru muszę.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem 1995

Pewnie jastrząb, pomyślała Helena i podeszła do bocznej ściany, gdzie na różnych wysokościach tkwiły zżółkłe kartki ku pamięci albo ku przestrodze.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

Komuniści przyrzekli, że stworzą jednostce optymalne warunki społeczne dla jej intelektualnego i moralnego rozwoju ku pożytkowi Ogółu.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Składnia

ku KOMU / CZEMU
Rz. - nazwa stanu rzeczy
szyk: stały: antepozycja

3. ku mojemu zaskoczeniu

Definicja

książk. 
nadawca określa czyjś stan, towarzyszący temu, o czym mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik współwystępowania

Cytaty

Na stół, ku ogólnej radości, wjechała, poprzedzana falą rozkosznego aromatu, micha wieprzowiny duszonej z rodzynkami.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Po tygodniu pojechaliśmy do Kioto, pozostawiając kota pod opieką pani Watanabe z naprzeciwka, ku uciesze jej uroczych dzieciaków.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Były to w sumie dość ciemne interesy, lecz zdarzali się także ludzie pokroju krawca Kujawskiego, bogacza i kolekcjonera, który ku zdumieniu swych klientów okazywał się często człowiekiem dobrego serca i szerokiego gestu.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorki: Początek, 1986

Mock - ku zaskoczeniu dorożkarza - usadowił się obok niego.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Więc chociaż idą powoli, wyprzedzają Czelcową, ku jej niezadowoleniu, w drodze do bramy.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1, 1986

Składnia

ku CZEMU
Rz. - nazwa stanu psychicznego
szyk: stały: antepozycja
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj