UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wierzchołek

Chronologizacja

SStp, SKN, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Pierwotnie forma zdrobniała (z przyrostkiem -ek) od rzeczownika wierchoł < psł. *vŕ̥cholъ (od:*vŕ̥chъ z przyrostkiem *-olъ); zob. wierzch.

1. góry

Definicja

najwyżej wzniesiona część góry, pagórka lub wzgórza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szczyt
hiperonimy:  czubek

Połączenia

  • górski; kopulasty, spiczasty wierzchołek
  • wierzchołek góry, skały, wzgórza
  • wejść, wspiąć się na wierzchołek

Cytaty

Przecinamy zagajnik, gdzie drzewa przez parę minut dają nieco cienia, a potem jest kopulasty wierzchołek wzgórza, na którym ponoć przed wiekami stał drewniany gródek rycerzy - raubritterów.

źródło: NKJP: Magazyn - Krecia robota, Dziennik Polski, 2002-06-28

Krajobraz za oknem tonął w zimnym blasku słońca i wierzchołki gór lśniły bielą pierwszego śniegu, ale w izbie było
już ciepło i w piecu cicho trzaskał ogień.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996

Na południu wciąż jeszcze widoczny wierzchołek szczytu, wyrastającego nad Ward Hunt Island, nabiera barwy ostrego fioletu.

źródło: NKJP: Marek Kamiński, Wojciech Moskal, Sławomir Swerpel: Nie tylko biegun, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wierzchołek
wierzchołki
D. wierzchołka
wierzchołków
C. wierzchołkowi
wierzchołkom
B. wierzchołek
wierzchołki
N. wierzchołkiem
wierzchołkami
Ms. wierzchołku
wierzchołkach
W. wierzchołku
wierzchołki

2. drzewa

Definicja

najwyżej położona część czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:  szczyt
hiperonimy:  czubek

Połączenia

  • wierzchołek budynku, dzwonnicy, piramidy; wierzchołki drzew, krzaków
  • dachy i wierzchołki

Cytaty

Nie umiałem ocenić wysokości. Wiedziałem tylko, że końcówkami skrzydeł mijamy się o włos z wierzchołkami przydrożnych drzew.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Nawet niewątpliwy geniusz, który w 1932 roku sfotografował wynurzający się z gęstych chmur wierzchołek budynku Woolwortha, nie ocalał w annałach historii sztuki, odnotowany z nazwiska.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wierzchołek
wierzchołki
D. wierzchołka
wierzchołków
C. wierzchołkowi
wierzchołkom
B. wierzchołek
wierzchołki
N. wierzchołkiem
wierzchołkami
Ms. wierzchołku
wierzchołkach
W. wierzchołku
wierzchołki

Składnia

bez ograniczeń + wierzchołek +
CZEGO

3. trójkąta

Definicja

punkt, w którym przecinają się boki figury geometrycznej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

  • wierzchołek ostrosłupa, trójkąta; wierzchołki prostokąta, równoległoboku

Cytaty

Jak co roku, najwięcej uczniów wybrało matematykę; m.in. wyznaczali współrzędne wierzchołków prostokąta oraz obliczali objętość ostrosłupa.

źródło: NKJP: (MWK): Zdawali, co wybrali, Dziennik Polski - Małopolska, 2003-03-08

Narysowałem więc sobie przez wierzchołek trójkąta prostą równoległą do przeciwległego boku i teraz wnioskuję: kąty, które ta prosta utworzyła z bokami trójkąta, są równe odpowiednim kątom trójkąta przy boku przeciwległym, bo są to kąty naprzemianległe wewnętrzne.

źródło: NKJP: Zygmunt ZiembińskI: Logika praktyczna, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wierzchołek
wierzchołki
D. wierzchołka
wierzchołków
C. wierzchołkowi
wierzchołkom
B. wierzchołek
wierzchołki
N. wierzchołkiem
wierzchołkami
Ms. wierzchołku
wierzchołkach
W. wierzchołku
wierzchołki

Składnia

bez ograniczeń + wierzchołek +
CZEGO

Frazeologizmy

wierzchołek góry lodowej
Data ostatniej modyfikacji: 27.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj