Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | ewolucyjny |
ewolucyjny |
ewolucyjny |
ewolucyjne |
ewolucyjna |
D. | ewolucyjnego |
ewolucyjnego |
ewolucyjnego |
ewolucyjnego |
ewolucyjnej |
C. | ewolucyjnemu |
ewolucyjnemu |
ewolucyjnemu |
ewolucyjnemu |
ewolucyjnej |
B. | ewolucyjnego |
ewolucyjnego |
ewolucyjny |
ewolucyjne |
ewolucyjną |
N. | ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjną |
Ms. | ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnej |
W. | ewolucyjny |
ewolucyjny |
ewolucyjny |
ewolucyjne |
ewolucyjna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | ewolucyjni |
ewolucyjni |
ewolucyjne |
ewolucyjne |
D. | ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
C. | ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
ewolucyjnym |
B. | ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
ewolucyjne |
N. | ewolucyjnymi |
ewolucyjnymi |
ewolucyjnymi |
ewolucyjnymi |
Ms. | ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
ewolucyjnych |
W. | ewolucyjni |
ewolucyjni |
ewolucyjne |
ewolucyjne |
Pochodzenie
Zob. ewolucja
1. związany z ewolucją - w przyrodzie
Definicja
Cytaty
1.a rozwój
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- rozwój, proces ewolucyjny; droga ewolucyjna
Cytaty
Według poglądu przeciwstawnego wszystkie organizmy żywe dziś żyjące przebyły równie długą drogę ewolucyjną i są w jednakim stopniu odmienne od pierwowzorów. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992 |
|
Oczywiście książki prof. Kłósaka były dla mnie niedostępne, ale z cytatów, które przytaczał Kuczyński, zrozumiałem, że prof. Kłósak jakoś potrafi pogodzić nowe odkrycia nauk przyrodniczych, ewolucyjną wizję świata z teologią chrześcijańską. źródło: NKJP: Paweł Wroński: Nie trzeba chrzcić darwinizmu, Gazeta Wyborcza, 1998-01-30 |
|
Zwróćmy uwagę, że to ograniczenie, do którego organizm ludzki dostosował się w rozwoju ewolucyjnym, chroni nas przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, którego intensywność rośnie wraz z wysokością ponad poziom morza, gdy grubość warstwy „ochronnej” maleje. źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999 |
1.b potomek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- ewolucyjny kuzyn, potomek, przodek
Cytaty
Albo inaczej: być może przetrwali tylko ci ewolucyjni przodkowie człowieka, którzy poszli w tym właśnie kierunku. Po innych pozostały szkielety, czerepy i kości. źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: Zrozumieć świat: rozmowy z uczonymi 25 lat później, 2009 |
|
. Pierwsze jadowite węże pojawiły się setki milionów lat temu. Ich niektórzy ewolucyjni następcy odziedziczyli tę cechę i choć dziś wiele z nich uważa się za niejadowite, to szczegółowe badania potwierdzają, że ich ślina zawiera toksyczne składniki źródło: NKJP: Groźne, choć nie jadowite, Polityka, 2003-09-06 |
1.c teoria
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- biologia, paleontologia, psychologia; nauka, teoria ewolucyjna
Cytaty
W perspektywie teorii ewolucyjnych bliskie związki, wpływ społeczny i manipulacja mają adaptacyjny, umożliwiający przetrwanie gatunku charakter. źródło: NKJP: Eugenia Mandal: Miłość, władza i manipulacja w bliskich związkach, 2008 |
|
Lubi sam przyglądać się rzeczywistości i komentować ją przez pryzmat swojej ulubionej psychologii ewolucyjnej , której zasady wyjaśnia studentom w formie ilustrowanych przez siebie bajeczek. źródło: NKJP: Adam Willma: Kategoria: Nauka, Gazeta Pomorska, 2009-11-05 |
|
Podjęte w ostatnim dwudziestoleciu próby interdyscyplinarnej syntezy - w postaci socjobiologii, a następnie psychologii czy antropologii ewolucyjnej - natrafiły na znaczny opór wśród przedstawicieli tradycyjnych nauk społeczno-behawiorystycznych. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Obserwacje, Gazeta Wyborcza, 1998-05-08 |
|
Współczesna sensowna teologia nie może ignorować faktu, iż nauki ewolucyjne ogromnie poszerzają skalę zagadnienia niepojętego, niezawinionego cierpienia. źródło: NKJP: Marcin Rotkiewicz: Wirus wiary, Polityka, 2007-06-09 |
1.d biolog
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin
Połączenia
- antropolog, biolog, paleontolog, psycholog ewolucyjny
Cytaty
Denys de Catanzarro, psycholog ewolucyjny zajmujący się przyczynami, dla których ludzie popełniają samobójstwa, przytacza zatrważające dane, z których wynika, że odsetek mężczyzn popełniających samobójstwa na świecie jest przynajmniej sześciokrotnie wyższy niż analogiczny odsetek kobiet. źródło: NKJP: Tomasz Szlendak: Leniwe maskotki rekiny na smyczy, 2005 |
|
Jeszcze mniej entuzjazmu dla wizji Wolframa spodziewać się można od biologów ewolucyjnych, którzy - już uwikłani w zasadniczy konflikt z kreacjonistami - uparcie obstają przy darwinowskiej teorii doboru naturalnego jako generatora wszelkich form życia. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Boski kod z automatu, Polityka, 2002-08-31 |
|
Poszukiwania jakiegokolwiek dowodu na istnienie owych form trwają już ponad 140 lat i jak na razie nie udało się znaleźć żadnego organizmu, który mógłby być uważany za formę przejściową. Przyznaje to ewolucyjny paleontolog, Gerald T. Todd, w swoim artykule [...]. źródło: NKJP: Internet |
2. związany z ewolucją - procesem społecznym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- ewolucyjny postęp, proces, rozwój; ewolucyjna przemiana, zmiana
Cytaty
Psycholingwiści lat 60-tych proponując ewolucyjne wyjaśnienie rozwoju języka szczególny nacisk kładli na struktury wrodzone oraz biologiczne mechanizmy nabywania języka (Braine 1963; Chomsky 1965). źródło: NKJP: Teresa Rostowska: Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie: analiza psychologiczna, 2001 |
|
- Zamiast ewolucyjnych zmian cywilizujących obrót gospodarczy zafundowano nam rewolucję i bałagan prawny - narzeka prawnik. źródło: NKJP: Joanna Solska: Stan nieważności, Polityka, 2001-06-23 |
|
Słyszałem tutaj wielokrotnie zarzuty przeciw ˝okrągłemu stołowi˝, przeciw całej ewolucyjnej drodze przemian w państwie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.09.1992 |