UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ewoluować

Chronologizacja

1935, SJPDor

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ewoluuję	ewoluujemy
2 os.	ewoluujesz	ewoluujecie
3 os.	ewoluuje	ewoluują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ewoluowałem +(e)m ewoluował	ewoluowałam +(e)m ewoluowała	ewoluowałom +(e)m ewoluowało	ewoluowaliśmy +(e)śmy ewoluowali	ewoluowałyśmy +(e)śmy ewoluowały
2 os.	ewoluowałeś +(e)ś ewoluował	ewoluowałaś +(e)ś ewoluowała	ewoluowałoś +(e)ś ewoluowało	ewoluowaliście +(e)ście ewoluowali	ewoluowałyście +(e)ście ewoluowały
3 os.	ewoluował	ewoluowała	ewoluowało	ewoluowali	ewoluowały

bezosobnik: ewoluowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ewoluował będę ewoluować	będę ewoluowała będę ewoluować	będę ewoluowało będę ewoluować	będziemy ewoluowali będziemy ewoluować	będziemy ewoluowały będziemy ewoluować
2 os.	będziesz ewoluował będziesz ewoluować	będziesz ewoluowała będziesz ewoluować	będziesz ewoluowało będziesz ewoluować	będziecie ewoluowali będziecie ewoluować	będziecie ewoluowały będziecie ewoluować
3 os.	będzie ewoluował będzie ewoluować	będzie ewoluowała będzie ewoluować	będzie ewoluowało będzie ewoluować	będą ewoluowali będą ewoluować	będą ewoluowały będą ewoluować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ewoluujmy
2 os.	ewoluuj	ewoluujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ewoluowałbym bym ewoluował	ewoluowałabym bym ewoluowała	ewoluowałobym bym ewoluowało	ewoluowalibyśmy byśmy ewoluowali	ewoluowałybyśmy byśmy ewoluowały
2 os.	ewoluowałbyś byś ewoluował	ewoluowałabyś byś ewoluowała	ewoluowałobyś byś ewoluowało	ewoluowalibyście byście ewoluowali	ewoluowałybyście byście ewoluowały
3 os.	ewoluowałby by ewoluował	ewoluowałaby by ewoluowała	ewoluowałoby by ewoluowało	ewoluowaliby by ewoluowali	ewoluowałyby by ewoluowały

bezosobnik: ewoluowano by

bezokolicznik: ewoluować

imiesłów przysłówkowy współczesny: ewoluując

gerundium: ewoluowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ewoluowanie	ewoluowania
D.	ewoluowania	ewoluowań
C.	ewoluowaniu	ewoluowaniom
B.	ewoluowanie	ewoluowania
N.	ewoluowaniem	ewoluowaniami
Ms.	ewoluowaniu	ewoluowaniach
W.	ewoluowanie	ewoluowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ewoluujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ewoluujący	ewoluujący	ewoluujący	ewoluujące	ewoluująca
D.	ewoluującego	ewoluującego	ewoluującego	ewoluującego	ewoluującej
C.	ewoluującemu	ewoluującemu	ewoluującemu	ewoluującemu	ewoluującej
B.	ewoluującego	ewoluującego	ewoluujący	ewoluujące	ewoluującą
N.	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującą
Ms.	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ewoluujący	ewoluujący	ewoluujące	ewoluujące
D.	ewoluujących	ewoluujących	ewoluujących	ewoluujących
C.	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującym	ewoluującym
B.	ewoluujących	ewoluujących	ewoluujących	ewoluujące
N.	ewoluującymi	ewoluującymi	ewoluującymi	ewoluującymi
Ms.	ewoluujących	ewoluujących	ewoluujących	ewoluujących

Pochodzenie

może fr. évoluer

Zob. ewolucja

1. o organizmach

Definicja

biol.

stawać się organizmem coraz doskonalszym lub coraz bardziej złożonym, rozwijając się w sposób stopniowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

rozwijać się

Połączenia

człowiek, gatunek, ssak, zwierzę; mózg ewoluował

Cytaty

	Kiedy ssaki ewoluowały z gadów ssakokształtnych, to ich rozmiary stopniowo się zmniejszały, co jest bardzo rzadkim zjawiskiem w historii kręgowców lądowych. źródło: NKJP: Marcin Rotkiewicz: Nobel z Gobi, Polityka, 2005-12-24
	Potomstwo dziedziczy cechy po rodzicach. Gatunki ewoluują oddzielnie, równolegle, niektóre wymierają, inne - lepiej przystosowane - rozprzestrzeniają się. źródło: NKJP: Adam Pisarek: Nauka, Gazeta Wyborcza, 1993-09-24
	Ewoluując, człowiek tylko doskonalił charakterystyczne dla gatunku zachowania opiekuńcze, które są z jednej strony instynktowne, a z drugiej uwarunkowane kulturowo. źródło: NKJP: (DG): Opieka zależy od kultury, Metropol, nr 29, 2001
	Zwierzęta ewoluowały w niesamowitym tempie, a ich szczątki zachowały się w pasie raf koralowych. źródło: NKJP: Marcin Twaróg: Jurajskie skarby, Trybuna Śląska, 2001-08-24
	Rzecz ciekawa, że i wśród australopiteków czaszki były jakby zapóźnione w rozwoju w stosunku do reszty ciała - to jeden z klasycznych przykładów tzw. ewolucji mozaikowej, gdy różne części ciała ewoluują z niejednakową szybkością. źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Paleontologia, Gazeta Wyborcza, 1996-01-12

Składnia

ewoluować

(z KOGO/CZEGO)

2. o poglądach

Definicja

książk.

stopniowo ulegać zmianie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zmieniać się

Połączenia

kultura, muzyka, sztuka; Europa, świat ewoluuje; poglądy ewoluują

Cytaty

	Muzyka zespołu ewoluowała od spokojnego rocka, jak to miało miejsce w Mystic Side, w stronę klasycznego metalowego brzmienia, z tym, że w nowej aranżacji. źródło: NKJP: Andrzej Hajduk: Szansa na sukces, Dziennik Zachodni, 2001-08-08
	Koncepcja ołtarza ewoluowała. Najpierw miał on być rodzajem parawanu, wypełnionego taflami bursztynu. Z czasem, po dyskusjach, ołtarz zaczął rozrastać się w głąb nawet do 6 m. źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Bursztynowa krucjata, Polityka, 2004-12-11
	Od poglądów umiarkowanych i poparcia dla Piłsudskiego ewoluował ku ostrej opozycji antysanacyjnej i radykalizmowi. Ignacy Daszyński (1866-1936), działacz socjalistyczny. źródło: NKJP: Maria Dąbrowska: Dzienniki1, 2009
	Na przestrzeni wieków zmieniał się stosunek społeczeństw do osób niepełnosprawnych. Stosunek ten ewoluował od pełnej wrogości (łącznie z wypadkami selekcji naturalnej dzieci) poprzez izolację jednostek z naruszonym stanem zdrowia i rozwoju, następnie segregację, do wprowadzania w życie idei społecznej integracji osób niepełnosprawnych. źródło: NKJP: M. Lidia Mierzwa: Być człowiekiem, Wychowawca, numer 190, 2008-10
	Świat ciągle ewoluuje. Cywilizacja nas zmienia, tak jak i świat wokół nas. Co było białe trzydzieści lat temu - nie musi być identyczne dzisiaj. źródło: NKJP: Malwina Gartner: Prawdziwy Mężczyzna, 2008

Składnia

+	ewoluować	+	(od CZEGO) + (do CZEGO) + (poprzez/przez CO)
+	ewoluować	+	(od CZEGO) + (ku CZEMU)
+	ewoluować	+	(od CZEGO) + ( w kierunku/ w stronę CZEGO)
+	ewoluować	+	(od CZEGO) + (w CO)

Data ostatniej modyfikacji: 05.02.2017