Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | despotyzm |
despotyzmy |
|
| D. | despotyzmu |
despotyzmów |
|
| C. | despotyzmowi |
despotyzmom |
|
| B. | despotyzm |
despotyzmy |
|
| N. | despotyzmem |
despotyzmami |
|
| Ms. | despotyzmie |
despotyzmach |
|
| W. | despotyzmie |
despotyzmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Pochodzenie
internac.
ang. despotism
fr. despotisme
niem. Despotismus
Zob. despota
1. władza
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [despotyźmie] lub [despotyzmie].
Wymowa
[despotysm] lub [despotyzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | despotyczność |
Połączenia
- azjatycki, wschodni; carski; nieograniczony despotyzm; despotyzm komunistyczny; napoleoński; rosyjski
- despotyzm króla, władcy; Stalina
- despotyzm i terroryzm; tyrania, despotyzm, autokracja; zaborczość i despotyzm
- mieć skłonności do despotyzmu
Cytaty
|
Rozpad despotyzmu carskiego był gorszy niż on sam. źródło: NKJP: Leopold Unger: Nekropolityka, Gazeta Wyborcza, 1997-11-07 |
|
|
Przerażająca jest bezradność psychologii wobec dwóch plag współczesnych społeczeństw: despotyzmu i terroryzmu. źródło: NKJP: Marek Grębski: To klienci FBI, Ozon nr 15, 2005 |
|
|
Społeczeństwo było dużo bardziej egalitarne niż w tych samych czasach w państwach Zachodu, a despotyzm władcy ograniczało prawo. źródło: NKJP: Max Cegielski: Oko świata: od Konstantynopola do Stambułu, 2009 |
|
|
Federaliści uważali, że wojna przeciw Anglii jest sprzeczna z długofalowymi interesami handlowymi Stanów Zjednoczonych. Głosili, iż głównym wrogiem republikańskiej Ameryki jest despotyzm napoleoński. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
|
|
20 LUTEGO - pod koniec Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego sekretarz generalny Nikita Chruszczow potępił despotyzm Stalina i ujawnił prawdę o „kulcie jednostki” w ZSRR. źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronnika czasów popkultury, 2000 |
2. sposób postępowania
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [despotyźmie] lub [despotyzmie].
Wymowa
[despotysm] lub [despotyzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | despotyczność |
Połączenia
- dziecięcy; wyjątkowy despotyzm
- despotyzm matki, ojca, ojczyma, profesorów
- despotyzm i dominacja
- walka z despotyzmem
Cytaty
|
Patrzyłem sceptycznie na uwagi i despotyzm profesorów, którzy wymagali bezwzględnie tego, czego sobie życzyli... źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą: rozmowy z artystami, 1998 |
|
|
Despotyzm matki był zaiste wielki, gdyż świeża mężatka dwa tygodnie po ślubie powiła syna - owoc zakazanej miłości. źródło: NKJP: Jacek Wasilewski: O życiu, Cosmopolitan nr 6, 1999 |
|
|
W poczuciu krzywdy mieści się nadto element dziecięcego despotyzmu, człowiek chce narzucić całemu światu własne poczucie sprawiedliwości i czuje się sfrustrowany, iż świat nie akceptuje jego porządku. źródło: NKJP: Antoni Kępiński: Melancholia, 1974 |