UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chrypieć

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk
XVIII w., Bor

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chrypię	chrypimy
2 os.	chrypisz	chrypicie
3 os.	chrypi	chrypią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrypiałem +(e)m chrypiał	chrypiałam +(e)m chrypiała	chrypiałom +(e)m chrypiało	chrypieliśmy +(e)śmy chrypieli	chrypiałyśmy +(e)śmy chrypiały
2 os.	chrypiałeś +(e)ś chrypiał	chrypiałaś +(e)ś chrypiała	chrypiałoś +(e)ś chrypiało	chrypieliście +(e)ście chrypieli	chrypiałyście +(e)ście chrypiały
3 os.	chrypiał	chrypiała	chrypiało	chrypieli	chrypiały

bezosobnik: chrypiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chrypiał będę chrypieć	będę chrypiała będę chrypieć	będę chrypiało będę chrypieć	będziemy chrypieli będziemy chrypieć	będziemy chrypiały będziemy chrypieć
2 os.	będziesz chrypiał będziesz chrypieć	będziesz chrypiała będziesz chrypieć	będziesz chrypiało będziesz chrypieć	będziecie chrypieli będziecie chrypieć	będziecie chrypiały będziecie chrypieć
3 os.	będzie chrypiał będzie chrypieć	będzie chrypiała będzie chrypieć	będzie chrypiało będzie chrypieć	będą chrypieli będą chrypieć	będą chrypiały będą chrypieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chrypmy
2 os.	chryp	chrypcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrypiałbym bym chrypiał	chrypiałabym bym chrypiała	chrypiałobym bym chrypiało	chrypielibyśmy byśmy chrypieli	chrypiałybyśmy byśmy chrypiały
2 os.	chrypiałbyś byś chrypiał	chrypiałabyś byś chrypiała	chrypiałobyś byś chrypiało	chrypielibyście byście chrypieli	chrypiałybyście byście chrypiały
3 os.	chrypiałby by chrypiał	chrypiałaby by chrypiała	chrypiałoby by chrypiało	chrypieliby by chrypieli	chrypiałyby by chrypiały

bezosobnik: chrypiano by

bezokolicznik: chrypieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrypiąc

gerundium: chrypienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chrypienie	chrypienia
D.	chrypienia	chrypień
C.	chrypieniu	chrypieniom
B.	chrypienie	chrypienia
N.	chrypieniem	chrypieniami
Ms.	chrypieniu	chrypieniach
W.	chrypienie	chrypienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrypiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chrypiący	chrypiący	chrypiący	chrypiące	chrypiąca
D.	chrypiącego	chrypiącego	chrypiącego	chrypiącego	chrypiącej
C.	chrypiącemu	chrypiącemu	chrypiącemu	chrypiącemu	chrypiącej
B.	chrypiącego	chrypiącego	chrypiący	chrypiące	chrypiącą
N.	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącą
Ms.	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chrypiący	chrypiący	chrypiące	chrypiące
D.	chrypiących	chrypiących	chrypiących	chrypiących
C.	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącym	chrypiącym
B.	chrypiących	chrypiących	chrypiących	chrypiące
N.	chrypiącymi	chrypiącymi	chrypiącymi	chrypiącymi
Ms.	chrypiących	chrypiących	chrypiących	chrypiących

odpowiednik aspektowy: zachrypieć

Pochodzenie

psł. *chripěti

1.a o człowieku

Definicja

mówić niskim, matowym, bezdźwięcznym głosem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

mówić

Cytaty

	- Pić... - mówię, a właściwie ledwo chrypię przez wyschnięte gardło. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998
	- Urządzają uczty - chrypiał stary. - Porywają na nie dzieci, niemowlęta, które jeszcze dni dwudziestu czterech nie mają - zawiesił głos, łyknął piwo. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003
	Podporucznik Słodziak przebiegał korytarze z obłędem w oczach, podporucznik Kawiarz chrypiał z wysiłkiem do słuchawki telefonu [...]. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Szampana... Sza... Sza... – z pisku popadła w chrypienie. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Składnia

chrypieć

MOWA WPROST

1.b o głosie

Definicja

brzmieć nisko i matowo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

brzmieć

Połączenia

chrypiący głos

Cytaty

Lecz tamci skręcili ku pierwszemu blokowi. Gdzieś na tyłach trzeciego chrypiał głos Nadolnego.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Niebiesko tam było od tytoniowego dymu i gęsto od tajemniczych zaklęć, a nad wszystkim chrypiał męski baryton pani Ani Feingold [...].

źródło: NKJP: Joanna Kulmowa: Topografia myślenia, 2001

Zwykle zaczyna tak: Irena, a wiesz ty co? - ciągnie swoim chrypiącym głosem.

źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: Obwód głowy, 2007

2. o głośniku

Definicja

wydawać niskie, matowe, przerywane dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

grać

Cytaty

Na jedynym krześle chrypiał najnowszą płytą Santany tani jamnik.

źródło: NKJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004

Wzięła od niego płaszcz i czapkę i gestem wskazała oszklone drzwi, zza których chrypiał patefon.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Wodziła wzrokiem wzdłuż uliczki, patefony grały, chrypiały głośniki radiowe.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Data ostatniej modyfikacji: 26.12.2015