Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | anachronizm |
anachronizmy |
|
| D. | anachronizmu |
anachronizmów |
|
| C. | anachronizmowi |
anachronizmom |
|
| B. | anachronizm |
anachronizmy |
|
| N. | anachronizmem |
anachronizmami |
|
| Ms. | anachronizmie |
anachronizmach |
|
| W. | anachronizmie |
anachronizmy |
Pochodzenie
internac.
ang. anachronism
fr. anachronisme
niem. Anachronismum
z gr. anachronismós 'zamieszanie w czasie'
1. przeżytek
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [anachroniźmie] lub [anachronizmie].
Wymowa
[anachronism] lub [ anachronizm]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przeżytek |
Połączenia
- całkowity, kompletny, wielki; jawny; pewny; historyczny anachronizm
Cytaty
|
[...] gest całowania dłoni kobiety może być postrzegany jako anachronizm, natomiast ostentacyjne jej wycofanie przez kobietę jest postrzegane jako niegrzeczność. źródło: NKJP: Rafał Berger: Normalna (naturalna) kobiecość, Akant, 2008-11 |
|
|
[...] od pewnego czasu toczy się dyskusja na temat tego, jak powinna wyglądać współczesna rodzina. Czy model, w którym mężczyzna pracuje, a kobieta zajmuje się wyłącznie domem, możemy już nazwać anachronizmem? źródło: NKJP: Odsądzana od czci i wiary, Sztafeta, 2004-44 |
|
|
Mówi się niekiedy, że Jan Paweł II jest konserwatystą. Jednakże w odniesieniu do finansów watykańskich właśnie on przeprowadził rewolucyjne zmiany, oczyszczając tę dziedzinę z nagromadzonych od stuleci anachronizmów, błędów organizacyjnych i sprzeczności moralnych. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997 |
|
|
Z perspektywy nauki współczesnej, ponad sto lat po śmierci Leontjewa, rozpatrywanie społeczeństw w kategoriach „organizmu” jest wyraźnym anachronizmem. źródło: NKJP: Marian Broda: Historia a eschatologia : studia nad myślą Konstantego Leontjewa i „zagadką Rosji”, 2001 |
2. cecha
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [anachroniźmie] lub [anachronizmie].
Wymowa
[anachronism] lub [ anachronizm]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | anachroniczność |
Cytaty
|
[...] suazyjscy liberalni dysydenci i lewicowi związkowcy zażądali od króla postępowych zmian. Wychowany w Anglii Mswati III sam dostrzegał anachronizm panujących w królestwie porządków. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Korespondent „Gazety” w zagrodzie króla Suazilandu, Gazeta Wyborcza, 1996-05-09 |
|
|
Coraz częściej słychać głosy mówiące o anachronizmie teatru. Jaki zatem teatr jest dziś potrzebny i czy w ogóle jest nań zapotrzebowanie? źródło: NKJP: Jolanta Ciosek: Ukryty za maską, Dziennik Polski, 2005-09-23 |
|
|
Wyspiański [...] grzmiał przeciw anachronizmowi kultury polskiej, zarzucał Polakom zauroczenie Mickiewiczem, który był wprawdzie geniuszem, ale żył w poprzednim stuleciu i nie mógł przewidzieć problemów, które przyniósł początek XX wieku. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Kłopoty z Akslop, Gazeta Wyborcza, 1994-08-12 |
|
|
Dla ogromnej większości inteligencji laickiej zaangażowanej w dialog z Kościołem te same fakty nosiły już bardziej niebezpieczne piętno - widziano w nich oznaki dążenia do budowy państwa wyznaniowego i świadectwo anachronizmu polskiego Kościoła. źródło: NKJP: Zimna wojna religijna, Gazeta Wyborcza, 1995-08-19 |
|
|
Terytorialne okrojenie Rzeczypospolitej nie wydawało się jeszcze wielkim nieszczęściem, a ze względu na powszechne przekonanie o własnych winach Polaków, o wadliwych urządzeniach, anachronizmie Polski od dawna przewidywano taką możliwość. źródło: NKJP: Marian Henryk Serejski: Europa a rozbiory Polski, 2009 |
Składnia
|
+ | anachronizm | + |
CZEGO
|
3. błąd
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [anachroniźmie] lub [anachronizmie].
Wymowa
[anachronism] lub [ anachronizm]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | anachroniczność | |
| hiperonimy: | błąd |
Połączenia
- oczywisty, wyraźny; pewny anachronizm
- popełnić anachronizm
Cytaty
|
Dźwięk hejnału rozbrzmiewa w jednej z powieści Romy Ligockiej - słyszy go żydowska dziewczynka ukrywająca się w okupowanym Krakowie. Pisarka [...] świadoma była popełnianego anachronizmu, ale musiała wprowadzić hejnał do powieści, bo hejnał to Kraków, poczucie niezmienności i bezpieczeństwa, tego, co dla niej było wówczas nieosiągalne. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Na krakowskim rynku, 2007 |
|
|
Komórki istnieją w naszej świadomości tak mocno, że w swoich powieściach „Niskie Łąki” i „Nikt z rodziny” Piotr Siemion i Arkadiusz Pacholski popełnili anachronizmy, nakazując posługiwać się nimi swoim bohaterom w czasach, kiedy pierwsza sieć Centertela jeszcze nie działała. źródło: NKJP: Paweł Dunin-Wąsowicz: Dzwonek z łamanych kości, Polityka, 2007-01-13 |
|
|
Pierwszy, najgorszy błąd odkrył Staś Kowalewski w pierwszym tomie. Napisałem, że Wilczek zastrzelił się z rewolweru, co jest jaskrawym anachronizmem, bo rewolwerów jeszcze wtedy nie było. źródło: NKJP: Marian Brandys: Dziennik 1972, 1997 |