UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oddzielać się

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. dzielić

1. od rodziny

Definicja

tworzyć dystans fizyczny lub mentalny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odseparowywać się, separować się

Połączenia

  • oddzielać się murem obojętności (nieufności...)
  • oddzielać się od grupy, od ludzi, od matki, od otoczenia, od przyjaciół, od rodziców, od rodziny, od społeczności
  • oddzielać się kulturowo, mentalnie
  • ktoś próbuje, zaczyna oddzielać się

Cytaty

W ciężkiej do wytrzymania atmosferze dziecko zaczyna szukać ucieczki w narkotykach, w kryminogennym towarzystwie albo oddziela się od rodziców murem obojętności.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005

Po narodzinach dziecko oddziela się od matki fizycznie, ale przez cały okres dzieciństwa ich związek emocjonalny trwa nadal.

źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010

Gdy uczestnicy wyprawy zaczynają kolejno oddzielać się od reszty grupy i ginąć gdzieś w leśnych ostępach, [...] pozostali naukowcy zaczynają wątpić w możliwość znalezienia racjonalnego wyjaśnienia niezrozumiałych wydarzeń.

źródło: NKJP: Paweł Laudański: Wiatr ze Wschodu (41), Esensja, nr 9, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielam się
oddzielamy się
2 os. oddzielasz się
oddzielacie się
3 os. oddziela się
oddzielają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałem się
+(e)m się oddzielał
oddzielałam się
+(e)m się oddzielała
oddzielałom się
+(e)m się oddzielało
oddzielaliśmy się
+(e)śmy się oddzielali
oddzielałyśmy się
+(e)śmy się oddzielały
2 os. oddzielałeś się
+(e)ś się oddzielał
oddzielałaś się
+(e)ś się oddzielała
oddzielałoś się
+(e)ś się oddzielało
oddzielaliście się
+(e)ście się oddzielali
oddzielałyście się
+(e)ście się oddzielały
3 os. oddzielał się
oddzielała się
oddzielało się
oddzielali się
oddzielały się

bezosobnik: oddzielano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się oddzielał
będę się oddzielać
będę się oddzielała
będę się oddzielać
będę się oddzielało
będę się oddzielać
będziemy się oddzielali
będziemy się oddzielać
będziemy się oddzielały
będziemy się oddzielać
2 os. będziesz się oddzielał
będziesz się oddzielać
będziesz się oddzielała
będziesz się oddzielać
będziesz się oddzielało
będziesz się oddzielać
będziecie się oddzielali
będziecie się oddzielać
będziecie się oddzielały
będziecie się oddzielać
3 os. będzie się oddzielał
będzie się oddzielać
będzie się oddzielała
będzie się oddzielać
będzie się oddzielało
będzie się oddzielać
będą się oddzielali
będą się oddzielać
będą się oddzielały
będą się oddzielać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielajmy się
2 os. oddzielaj się
oddzielajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałbym się
bym się oddzielał
oddzielałabym się
bym się oddzielała
oddzielałobym się
bym się oddzielało
oddzielalibyśmy się
byśmy się oddzielali
oddzielałybyśmy się
byśmy się oddzielały
2 os. oddzielałbyś się
byś się oddzielał
oddzielałabyś się
byś się oddzielała
oddzielałobyś się
byś się oddzielało
oddzielalibyście się
byście się oddzielali
oddzielałybyście się
byście się oddzielały
3 os. oddzielałby się
by się oddzielał
oddzielałaby się
by się oddzielała
oddzielałoby się
by się oddzielało
oddzielaliby się
by się oddzielali
oddzielałyby się
by się oddzielały

bezosobnik: oddzielano by się

bezokolicznik: oddzielać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: oddzielając się

gerundium: oddzielanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddzielanie się
oddzielania się
D. oddzielania się
oddzielań się
C. oddzielaniu się
oddzielaniom się
B. oddzielanie się
oddzielania się
N. oddzielaniem się
oddzielaniami się
Ms. oddzielaniu się
oddzielaniach się
W. oddzielanie się
oddzielania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: oddzielający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oddzielający się
oddzielający się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielająca się
D. oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającej się
C. oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającej się
B. oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielającą się
N. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającą się
Ms. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oddzielający się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielające się
D. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
C. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
B. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielające się
N. oddzielającymi się
oddzielającymi się
oddzielającymi się
oddzielającymi się
Ms. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się

odpowiednik aspektowy: oddzielić się

Składnia

Rzosobowy + oddzielać się +
od KOGO/CZEGO + (CZYM)

2. od białka

Definicja

przestawać stanowić z czymś jedną całość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydzielać się

Połączenia

  • osad, tłuszcz, woda, żółtko oddziela się od czegoś; dusza; plemię, prowincja, region oddziela się
  • oddzielać się od białka, od ciała, od komórki, od kości, od wody; od państwa, od republiki

Cytaty

Sos powstały przy pieczeniu zaprawić śmietanką, gotować na brzegu płyty kuchennej, aż będzie zupełnie gładki, to znaczy, że śmietanka nie będzie oddzielała się od tłuszczu.

źródło: NKJP: Maria Iwaszkiewicz: Z pamięci, 2006

Narodowy Front Abchazji uchwalił na wielotysięcznym wiecu, w którym uczestniczył pierwszy sekretarz republikańskiej partii, że Abchazja oddziela się od Gruzji.

źródło: NKJP: Adam Kruczek: Sąsiedzi, Kultura, nr 5/500, 1989

Serek ma bardzo przyjemny aromat truskawek. Na jego powierzchni oddziela się mała ilość wody, która świadczy o naturalnych składnikach w nim zawartych.

źródło: NKJP: (ka, an): Truskawkowe co nieco, Dziennik Zachodni, 2005-02-03

Ukraiński wschód zaczął gospodarczo oddzielać się od reszty republiki.

źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Plasterki salami, Gazeta Wyborcza, 1994-03-26

W czasie płukania od kiełków oddzielają się łupinki, które następnie usuwamy.

źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielam się
oddzielamy się
2 os. oddzielasz się
oddzielacie się
3 os. oddziela się
oddzielają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałem się
+(e)m się oddzielał
oddzielałam się
+(e)m się oddzielała
oddzielałom się
+(e)m się oddzielało
oddzielaliśmy się
+(e)śmy się oddzielali
oddzielałyśmy się
+(e)śmy się oddzielały
2 os. oddzielałeś się
+(e)ś się oddzielał
oddzielałaś się
+(e)ś się oddzielała
oddzielałoś się
+(e)ś się oddzielało
oddzielaliście się
+(e)ście się oddzielali
oddzielałyście się
+(e)ście się oddzielały
3 os. oddzielał się
oddzielała się
oddzielało się
oddzielali się
oddzielały się

bezosobnik: oddzielano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się oddzielał
będę się oddzielać
będę się oddzielała
będę się oddzielać
będę się oddzielało
będę się oddzielać
będziemy się oddzielali
będziemy się oddzielać
będziemy się oddzielały
będziemy się oddzielać
2 os. będziesz się oddzielał
będziesz się oddzielać
będziesz się oddzielała
będziesz się oddzielać
będziesz się oddzielało
będziesz się oddzielać
będziecie się oddzielali
będziecie się oddzielać
będziecie się oddzielały
będziecie się oddzielać
3 os. będzie się oddzielał
będzie się oddzielać
będzie się oddzielała
będzie się oddzielać
będzie się oddzielało
będzie się oddzielać
będą się oddzielali
będą się oddzielać
będą się oddzielały
będą się oddzielać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielajmy się
2 os. oddzielaj się
oddzielajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałbym się
bym się oddzielał
oddzielałabym się
bym się oddzielała
oddzielałobym się
bym się oddzielało
oddzielalibyśmy się
byśmy się oddzielali
oddzielałybyśmy się
byśmy się oddzielały
2 os. oddzielałbyś się
byś się oddzielał
oddzielałabyś się
byś się oddzielała
oddzielałobyś się
byś się oddzielało
oddzielalibyście się
byście się oddzielali
oddzielałybyście się
byście się oddzielały
3 os. oddzielałby się
by się oddzielał
oddzielałaby się
by się oddzielała
oddzielałoby się
by się oddzielało
oddzielaliby się
by się oddzielali
oddzielałyby się
by się oddzielały

bezosobnik: oddzielano by się

bezokolicznik: oddzielać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: oddzielając się

gerundium: oddzielanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddzielanie się
oddzielania się
D. oddzielania się
oddzielań się
C. oddzielaniu się
oddzielaniom się
B. oddzielanie się
oddzielania się
N. oddzielaniem się
oddzielaniami się
Ms. oddzielaniu się
oddzielaniach się
W. oddzielanie się
oddzielania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: oddzielający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oddzielający się
oddzielający się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielająca się
D. oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającej się
C. oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającej się
B. oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielającą się
N. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającą się
Ms. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oddzielający się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielające się
D. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
C. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
B. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielające się
N. oddzielającymi się
oddzielającymi się
oddzielającymi się
oddzielającymi się
Ms. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się

odpowiednik aspektowy: oddzielić się

Składnia

Rznieżywotny + oddzielać się +
od CZEGO|z CZEGO

3. płotem

Definicja

umieszczać przegrodę między sobą a kimś lub czymś innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  odgradzać się
hiperonimy:  oddalać się

Połączenia

  • oddzielać się barierką, bramą, murem, płotem, ścianą
  • oddzielać się od sąsiadów

Cytaty

Każdy próbuje radzić sobie sam. Ktoś zakłada alarm w samochodzie, mieszkaniu i na działce, ktoś inny oddziela się murem od świata. Starsza pani obrabowana na własnym osiedlu przestała w ogóle wychodzić z domu.

źródło: NKJP: Wiktor Osiatyński: O zbrodniach i karach, 2003

Odgradzają się już nie tylko bogatsi od biednych, jak na warszawskim Bródnie, gdzie zdewastowana wielka płyta i tamtejsi blokersi sąsiadują z otoczonymi murem eleganckimi domami [...]. Od bogatych oddzielają się jeszcze bogatsi. Przykładem jest tu osławiona już, choć jeszcze niegotowa, Marina Mokotów.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: Polska płotem podzielona, Polityka, 2005-07-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielam się
oddzielamy się
2 os. oddzielasz się
oddzielacie się
3 os. oddziela się
oddzielają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałem się
+(e)m się oddzielał
oddzielałam się
+(e)m się oddzielała
oddzielałom się
+(e)m się oddzielało
oddzielaliśmy się
+(e)śmy się oddzielali
oddzielałyśmy się
+(e)śmy się oddzielały
2 os. oddzielałeś się
+(e)ś się oddzielał
oddzielałaś się
+(e)ś się oddzielała
oddzielałoś się
+(e)ś się oddzielało
oddzielaliście się
+(e)ście się oddzielali
oddzielałyście się
+(e)ście się oddzielały
3 os. oddzielał się
oddzielała się
oddzielało się
oddzielali się
oddzielały się

bezosobnik: oddzielano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się oddzielał
będę się oddzielać
będę się oddzielała
będę się oddzielać
będę się oddzielało
będę się oddzielać
będziemy się oddzielali
będziemy się oddzielać
będziemy się oddzielały
będziemy się oddzielać
2 os. będziesz się oddzielał
będziesz się oddzielać
będziesz się oddzielała
będziesz się oddzielać
będziesz się oddzielało
będziesz się oddzielać
będziecie się oddzielali
będziecie się oddzielać
będziecie się oddzielały
będziecie się oddzielać
3 os. będzie się oddzielał
będzie się oddzielać
będzie się oddzielała
będzie się oddzielać
będzie się oddzielało
będzie się oddzielać
będą się oddzielali
będą się oddzielać
będą się oddzielały
będą się oddzielać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielajmy się
2 os. oddzielaj się
oddzielajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzielałbym się
bym się oddzielał
oddzielałabym się
bym się oddzielała
oddzielałobym się
bym się oddzielało
oddzielalibyśmy się
byśmy się oddzielali
oddzielałybyśmy się
byśmy się oddzielały
2 os. oddzielałbyś się
byś się oddzielał
oddzielałabyś się
byś się oddzielała
oddzielałobyś się
byś się oddzielało
oddzielalibyście się
byście się oddzielali
oddzielałybyście się
byście się oddzielały
3 os. oddzielałby się
by się oddzielał
oddzielałaby się
by się oddzielała
oddzielałoby się
by się oddzielało
oddzielaliby się
by się oddzielali
oddzielałyby się
by się oddzielały

bezosobnik: oddzielano by się

bezokolicznik: oddzielać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: oddzielając się

gerundium: oddzielanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddzielanie się
oddzielania się
D. oddzielania się
oddzielań się
C. oddzielaniu się
oddzielaniom się
B. oddzielanie się
oddzielania się
N. oddzielaniem się
oddzielaniami się
Ms. oddzielaniu się
oddzielaniach się
W. oddzielanie się
oddzielania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: oddzielający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oddzielający się
oddzielający się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielająca się
D. oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielającej się
C. oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającemu się
oddzielającej się
B. oddzielającego się
oddzielającego się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielającą się
N. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającą się
Ms. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oddzielający się
oddzielający się
oddzielające się
oddzielające się
D. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
C. oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
oddzielającym się
B. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielające się
N. oddzielającymi się
oddzielającymi się
oddzielającymi się
oddzielającymi się
Ms. oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się
oddzielających się

odpowiednik aspektowy: oddzielić się

Składnia

Rzosobowy + oddzielać się +
od KOGO/CZEGO + (CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj