Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Pochodzenie
1. u Boga
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wybłagiwać, wypraszać |
Połączenia
- upraszać Boga; pana, panią, państwo; łaskę
- upraszać u Boga
- upraszać o wybaczenie
Cytaty
|
Panie Ministrze! Ale upraszałem już pana ministra, żeby pan minister nie odpowiadał na pytania z sali. Pytania już padły. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.12.2002 |
|
|
Po śmierci duszę czeka raj albo piekło. Piekło jest lodowato zimne, a demony poddają w nim dusze torturom. Bogów trzeba upraszać o łaski, czasu trzeba pilnować, prowadząc obserwacje nieba i notując je w księgach. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Znaki zagłady, Polityka, 2006-11-11 |
|
|
Ojciec Święty uprasza dla Pani potrzebne łaski i na dalszą pracę dla dobra Kościoła z serca błogosławi. źródło: NKJP: (tas): Polskie sanktuaria, Dziennik Bałtycki, 1999-10-22 |
|
|
Nie opuszczaj mnie, upraszaj nam łaski u Jezusa Chrystusa i Matki Bożej. źródło: NKJP: Intencje modlitewne - październik 2007, Głos Ojca Pio, 2007 |
|
|
W takim razie bardzo wszystkim dziękuję i jednocześnie upraszam o wybaczenie za to, że odpowiadam tak rzadko i wybiórczo. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
upraszam |
upraszamy |
|||
| 2 os. |
upraszasz |
upraszacie |
|||
| 3 os. |
uprasza |
upraszają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
upraszałem +(e)m upraszał |
upraszałam +(e)m upraszała |
upraszałom +(e)m upraszało |
upraszaliśmy +(e)śmy upraszali |
upraszałyśmy +(e)śmy upraszały |
| 2 os. |
upraszałeś +(e)ś upraszał |
upraszałaś +(e)ś upraszała |
upraszałoś +(e)ś upraszało |
upraszaliście +(e)ście upraszali |
upraszałyście +(e)ście upraszały |
| 3 os. |
upraszał |
upraszała |
upraszało |
upraszali |
upraszały |
bezosobnik: upraszano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę upraszał będę upraszać |
będę upraszała będę upraszać |
będę upraszało będę upraszać |
będziemy upraszali będziemy upraszać |
będziemy upraszały będziemy upraszać |
| 2 os. |
będziesz upraszał będziesz upraszać |
będziesz upraszała będziesz upraszać |
będziesz upraszało będziesz upraszać |
będziecie upraszali będziecie upraszać |
będziecie upraszały będziecie upraszać |
| 3 os. |
będzie upraszał będzie upraszać |
będzie upraszała będzie upraszać |
będzie upraszało będzie upraszać |
będą upraszali będą upraszać |
będą upraszały będą upraszać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
upraszajmy |
|
| 2 os. |
upraszaj |
upraszajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
upraszałbym bym upraszał |
upraszałabym bym upraszała |
upraszałobym bym upraszało |
upraszalibyśmy byśmy upraszali |
upraszałybyśmy byśmy upraszały |
| 2 os. |
upraszałbyś byś upraszał |
upraszałabyś byś upraszała |
upraszałobyś byś upraszało |
upraszalibyście byście upraszali |
upraszałybyście byście upraszały |
| 3 os. |
upraszałby by upraszał |
upraszałaby by upraszała |
upraszałoby by upraszało |
upraszaliby by upraszali |
upraszałyby by upraszały |
bezosobnik: upraszano by
bezokolicznik: upraszać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
upraszając
gerundium: upraszanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | upraszanie |
upraszania |
| D. | upraszania |
upraszań |
| C. | upraszaniu |
upraszaniom |
| B. | upraszanie |
upraszania |
| N. | upraszaniem |
upraszaniami |
| Ms. | upraszaniu |
upraszaniach |
| W. | upraszanie |
upraszania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: upraszający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | upraszający |
upraszający |
upraszający |
upraszające |
upraszająca |
| D. | upraszającego |
upraszającego |
upraszającego |
upraszającego |
upraszającej |
| C. | upraszającemu |
upraszającemu |
upraszającemu |
upraszającemu |
upraszającej |
| B. | upraszającego |
upraszającego |
upraszający |
upraszające |
upraszającą |
| N. | upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającą |
| Ms. | upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | upraszający |
upraszający |
upraszające |
upraszające |
| D. | upraszających |
upraszających |
upraszających |
upraszających |
| C. | upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
| B. | upraszających |
upraszających |
upraszających |
upraszające |
| N. | upraszającymi |
upraszającymi |
upraszającymi |
upraszającymi |
| Ms. | upraszających |
upraszających |
upraszających |
upraszających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: upraszany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | upraszany |
upraszany |
upraszany |
upraszane |
upraszana |
| D. | upraszanego |
upraszanego |
upraszanego |
upraszanego |
upraszanej |
| C. | upraszanemu |
upraszanemu |
upraszanemu |
upraszanemu |
upraszanej |
| B. | upraszanego |
upraszanego |
upraszany |
upraszane |
upraszaną |
| N. | upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszaną |
| Ms. | upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | upraszani |
upraszani |
upraszane |
upraszane |
| D. | upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
| C. | upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
| B. | upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
upraszane |
| N. | upraszanymi |
upraszanymi |
upraszanymi |
upraszanymi |
| Ms. | upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
Składnia
|
+ | upraszać | + |
KOGO +
żeby ZDANIE
|
|
+ | upraszać | + |
KOGO +
o CO
|
|
+ | upraszać | + |
CO +
dla KOGO +
(u KOGO)
|
|
+ | upraszać | + |
CO +
KOMU +
(u KOGO)
|
2. o niepalenie
Definicja
Noty o użyciu
Zwykle w konstrukcji bezosobowej: uprasza się
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- uprasza się (mieszkańców, obywateli)
- upraszać o niepalenie
Cytaty
|
W związku ze zbliżającymi się świętami i spodziewanym zwiększonym ruchem przesyłkowym Dyrekcja Okręgowa Poczty w Poznaniu uprasza o wcześniejsze nadawanie przesyłek i niezwlekanie z nimi do ostatniej chwili. źródło: NKJP: 50 lat temu, Sto lat temu, Gazeta Poznańska, 2003-03-29 |
|
|
Równocześnie rozpoczyna się okresowy zrzut szczepionek dla lisów.[...] W związku z akcją wojewódzki lekarz weterynarii uprasza mieszkańców o niewchodzenie do lasu przez najbliższe trzy tygodnie, niedotykanie przynęt oraz o niepuszczanie luzem psów w lasie. źródło: NKJP: Wielkie szczepienie, Goniec Rumski, 2011 |
|
|
– Obywatele delegaci i szanowni goście – zachrypiał któregoś dnia kobiecy głos przez głośnik. – Uprasza się, by broń zostawiać w szatni i nie wnosić ze sobą na salę obrad. Powtarzam! Uprasza się, by broń zostawiać w szatni. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wojciech Jagielski, 2005 |
|
|
Ogród na łysej, spalonej słońcem i solą skale. Na końcu, podświetlony neonami, stalowy krzyż. No i tabliczki. Gdzie spojrzeć: „Uprasza się nie pisać po roślinach” lub „Pisanie po roślinach wzbronione”. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
|
|
Uczulimy również pozostałych podróżnych na obecność niepełnosprawnej młodzieży w autobusach. Na wewnętrznej tablicy świetlnej pojawi się komunikat, upraszający o niezajmowanie tych miejsc przez osoby w pełni sprawne. źródło: NKJP: Artur Matyszczyk: Łzy na przystanku, Dziennik Zachodni, 2004-04-23 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
upraszam |
upraszamy |
|||
| 2 os. |
upraszasz |
upraszacie |
|||
| 3 os. |
uprasza |
upraszają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
upraszałem +(e)m upraszał |
upraszałam +(e)m upraszała |
upraszałom +(e)m upraszało |
upraszaliśmy +(e)śmy upraszali |
upraszałyśmy +(e)śmy upraszały |
| 2 os. |
upraszałeś +(e)ś upraszał |
upraszałaś +(e)ś upraszała |
upraszałoś +(e)ś upraszało |
upraszaliście +(e)ście upraszali |
upraszałyście +(e)ście upraszały |
| 3 os. |
upraszał |
upraszała |
upraszało |
upraszali |
upraszały |
bezosobnik: upraszano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę upraszał będę upraszać |
będę upraszała będę upraszać |
będę upraszało będę upraszać |
będziemy upraszali będziemy upraszać |
będziemy upraszały będziemy upraszać |
| 2 os. |
będziesz upraszał będziesz upraszać |
będziesz upraszała będziesz upraszać |
będziesz upraszało będziesz upraszać |
będziecie upraszali będziecie upraszać |
będziecie upraszały będziecie upraszać |
| 3 os. |
będzie upraszał będzie upraszać |
będzie upraszała będzie upraszać |
będzie upraszało będzie upraszać |
będą upraszali będą upraszać |
będą upraszały będą upraszać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
upraszajmy |
|
| 2 os. |
upraszaj |
upraszajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
upraszałbym bym upraszał |
upraszałabym bym upraszała |
upraszałobym bym upraszało |
upraszalibyśmy byśmy upraszali |
upraszałybyśmy byśmy upraszały |
| 2 os. |
upraszałbyś byś upraszał |
upraszałabyś byś upraszała |
upraszałobyś byś upraszało |
upraszalibyście byście upraszali |
upraszałybyście byście upraszały |
| 3 os. |
upraszałby by upraszał |
upraszałaby by upraszała |
upraszałoby by upraszało |
upraszaliby by upraszali |
upraszałyby by upraszały |
bezosobnik: upraszano by
bezokolicznik: upraszać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
upraszając
gerundium: upraszanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | upraszanie |
upraszania |
| D. | upraszania |
upraszań |
| C. | upraszaniu |
upraszaniom |
| B. | upraszanie |
upraszania |
| N. | upraszaniem |
upraszaniami |
| Ms. | upraszaniu |
upraszaniach |
| W. | upraszanie |
upraszania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: upraszający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | upraszający |
upraszający |
upraszający |
upraszające |
upraszająca |
| D. | upraszającego |
upraszającego |
upraszającego |
upraszającego |
upraszającej |
| C. | upraszającemu |
upraszającemu |
upraszającemu |
upraszającemu |
upraszającej |
| B. | upraszającego |
upraszającego |
upraszający |
upraszające |
upraszającą |
| N. | upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającą |
| Ms. | upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | upraszający |
upraszający |
upraszające |
upraszające |
| D. | upraszających |
upraszających |
upraszających |
upraszających |
| C. | upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
upraszającym |
| B. | upraszających |
upraszających |
upraszających |
upraszające |
| N. | upraszającymi |
upraszającymi |
upraszającymi |
upraszającymi |
| Ms. | upraszających |
upraszających |
upraszających |
upraszających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: upraszany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | upraszany |
upraszany |
upraszany |
upraszane |
upraszana |
| D. | upraszanego |
upraszanego |
upraszanego |
upraszanego |
upraszanej |
| C. | upraszanemu |
upraszanemu |
upraszanemu |
upraszanemu |
upraszanej |
| B. | upraszanego |
upraszanego |
upraszany |
upraszane |
upraszaną |
| N. | upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszaną |
| Ms. | upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | upraszani |
upraszani |
upraszane |
upraszane |
| D. | upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
| C. | upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
upraszanym |
| B. | upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
upraszane |
| N. | upraszanymi |
upraszanymi |
upraszanymi |
upraszanymi |
| Ms. | upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
upraszanych |
Składnia
|
+ | upraszać | + |
(KOGO) +
o CO
|
|
+ | upraszać | + |
BEZOKOLICZNIK
|
|
+ | upraszać | + |
(KOGO) +
żeby ZDANIE
|