Chronologizacja
Pochodzenie
łac. spiritus 'wiatr, powietrze; tchnienie, duch, dusza'
Por. łac. spiritus vini 'duch (zapach) wina'; fr. espirit-de-vin, a także niem. Spiritus 'alkohol’
1.a alkohol
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Połączenia
- czysty, rozcieńczony, rozrabiany, surowy; lewy, przemycany, trefny spirytus; spirytus przemysłowy, rolniczy, techniczny; rektyfikowany
- spirytus niewiadomego pochodzenia
- spirytus z przemytu
- spirytus z sokiem
- spirytus i papierosy; wódka i spirytus
- zapach; flaszka, łyżka, szklanka; beczka, cysterna; ileś litrów; produkcja, przetwórstwo; przemyt spirytusu
- butelka; beczka, cysterna ze spirytusem
- nalewka na spirytusie
- produkować; pić, wypić spirytus
- przemyć/przemywać coś spirytusem;
- nasączony; wymyty spirytusem
Cytaty
|
Najprawdopodobniej po żniwach ponownie uruchomiona zostanie gorzelnia. Będzie [...] produkować spirytus z kukurydzy, uprawianej na 100 hektarach, oraz z kupowanego żyta. źródło: NKJP: ROJ: Powstanie centrum konferencyjne, Gazeta Poznańska, 2003-05-27 |
|
|
Chelmicki pochylił się nad barem. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948 |
|
|
Za rozlewanie spirytusu bez zezwolenia może trafić na rok za kratki. źródło: NKJP: Zdarzyło się, Głos Szczeciński, 2006 |
|
|
Jeśli już dotknęliśmy szkła kwarcowego ręką, należy zimną żarówkę przetrzeć spirytusem, a potem zamontować, trzymając ją przez czystą szmatkę. źródło: NKJP: Agnieszka Pietraszek: O żarówkach halogenowych: Gazeta Wyborcza, 1996-10-23 |
|
|
Czym prędzej pokrzepiłem się leczniczym kordiałem, nalewką różaną na wydestylowanym z wina spirytusie [...]. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spirytus |
spirytusy |
|
| D. | spirytusu |
spirytusów |
|
| C. | spirytusowi |
spirytusom |
|
| B. | spirytus |
spirytusy |
|
| N. | spirytusem |
spirytusami |
|
| Ms. | spirytusie |
spirytusach |
|
| W. | spirytusie |
spirytusy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b porcja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Cytaty
|
Do jego piwnic przewieziono stare spirytusy koniakowe z wszystkich składów, rozrzuconych po całym Tbilisi. źródło: NKJP: Gruzińskie złoto, Dziennik Polski, 2001-08-25 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spirytus |
spirytusy |
|
| D. | spirytusu |
spirytusów |
|
| C. | spirytusowi |
spirytusom |
|
| B. | spirytus |
spirytusy |
|
| N. | spirytusem |
spirytusami |
|
| Ms. | spirytusie |
spirytusach |
|
| W. | spirytusie |
spirytusy |
2. roztwór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Połączenia
- spirytus kamforowy, lawendowy, miętowy
Cytaty
|
W innej części apteczki znajdowały się różne rzeczy przydatne w razie choroby: spirytus kamforowy, rozmaite octy, jak różany czy rozmarynowy, łój koźli od duszności, olejki, syropy i balsamy. źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004 |
|
|
Wcieranie w skórę spirytusu lawendowego pomaga w bólach mięśniowych, stawowych i zapaleniu korzonków nerwowych. źródło: NKJP: (kak): Lawenda w każdej apteczce, Nasze Miasto Kraków, 2005-10-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | spirytus |
spirytusy |
|
| D. | spirytusu |
spirytusów |
|
| C. | spirytusowi |
spirytusom |
|
| B. | spirytus |
spirytusy |
|
| N. | spirytusem |
spirytusami |
|
| Ms. | spirytusie |
spirytusach |
|
| W. | spirytusie |
spirytusy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | spirytus | + |
JAKI
|