UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

autokratyzm

Chronologizacja

1900, SJPWar

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. autokratyzm
autokratyzmy
D. autokratyzmu
autokratyzmów
C. autokratyzmowi
autokratyzmom
B. autokratyzm
autokratyzmy
N. autokratyzmem
autokratyzmami
Ms. autokratyzmie
autokratyzmach
W. autokratyzmie
autokratyzmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. autokracja, autokrata

1. ustrój

Definicja

polit. 
forma rządów polegająca na tym, że cała władza sprawowana jest przez jedną osobę, która znajduje się poza jakąkolwiek kontrolą społeczną

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [autokratyźmie] lub [autokratyzmie].

Wymowa

[au-tokratysm] lub [au-tokratyzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  autarchia, autokracja, jednowładztwo, jedynowładztwo

Cytaty

Za naszą wschodnią granicą odradza się autokratyzm i tradycja wielkiego mocarstwa.

źródło: NKJP: Anna Górska: Rosja już nie jest mocarstwem, Gazeta Krakowska, 2005-03-17

Ojcu wcześniej proponowano, aby połączył tę funkcję z prezydenturą i w ten sposób, na wzór innych „demoludów”, formalnie zalegalizował jedynowładztwo. Nie zgodził się jednak, gdyż to mogłoby, jego zdaniem, doprowadzić w przyszłości do niebezpiecznego autokratyzmu, przejęcia władzy przez jakiegoś kacyka.

źródło: NKJP: Jacek Derek: Wciąż myślał o Polsce, Dziennik Zachodni, 2003-07-25

Odsunięcie społeczeństwa od tej pracy, zepchnięcie obywateli do roli biernych, zalęknionych i w głębi duszy nienawidzących autokratyzmu poddanych, jest prawie równym nieszczęściem, jak słabość rządów liberalno-parlamentarnych.

źródło: NKJP: Kazimierz Michał Ujazdowski: Żywotność konserwatyzmu : idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, 2005

Później, już w latach 80., zaczęto pisać o feudalizmie i autokratyzmie, który przyjęli komuniści.

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Blogi zamiast blagi, Polityka, 2008-07-05

2. cecha

Definicja

książk. 
cecha osoby, która postępuje w sposób władczy i podejmuje decyzje samodzielnie, nie licząc się ze zdaniem innych ludzi, wymagając przy tym całkowitego posłuszeństwa

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [autokratyźmie] lub [autokratyzmie].

Wymowa

[au-tokratysm] lub [au-tokratyzm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Nie był on lubiany w kręgach dyplomatycznych ze względu na swą oschłość i autokratyzm.

źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995

Bali się jego rewanżu na przeciwnikach, do których większość z nich przed 1948 rokiem się zaliczała, a także ostrzegali przed jego porywczością, uporem i wrodzonym autokratyzmem.

źródło: NKJP: Janusz Rolicki: Edward Gierek : życie i narodziny legendy, 2002

Data ostatniej modyfikacji: 12.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj