Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *dobyti
1. miecza
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wyjąć |
Połączenia
- dobyć broni, miecza, noża, pałasza, szabli, szpady
- dobyć z kieszeni
Cytaty
Wstał z łóżka, przeszedł do kuchni, wyjął z szafki flaszkę whisky, dobył z lodówki parę kostek lodu i powróciwszy do sypialni z pełną szklanką, włączył telewizor. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008 |
|
[...] pani Korzeniowska otwarła oszklony kredensik, dobyła zielonkawe kieliszki i postawiła na stole. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998 |
|
Ryper rzucił się na niego z dobytym z kieszeni kozikiem. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009 |
|
W trakcie Podniesienia rycerstwo dobyło mieczy i uniosło je w symbolicznym wyrazie gotowości walki za wiarę. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003 |
|
Mało brakowało, a znów dobyłbym rewolwer. źródło: NKJP: Jacek Dobrowolski: 120 godzin, czyli upadek pewnego dżentelmena, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dobędę |
dobędziemy |
|||
2 os. |
dobędziesz |
dobędziecie |
|||
3 os. |
dobędzie |
dobędą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłem +(e)m dobył |
dobyłam +(e)m dobyła |
dobyłom +(e)m dobyło |
dobyliśmy +(e)śmy dobyli |
dobyłyśmy +(e)śmy dobyły |
2 os. |
dobyłeś +(e)ś dobył |
dobyłaś +(e)ś dobyła |
dobyłoś +(e)ś dobyło |
dobyliście +(e)ście dobyli |
dobyłyście +(e)ście dobyły |
3 os. |
dobył |
dobyła |
dobyło |
dobyli |
dobyły |
bezosobnik: dobyto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dobądźmy |
|
2 os. |
dobądź |
dobądźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłbym bym dobył |
dobyłabym bym dobyła |
dobyłobym bym dobyło |
dobylibyśmy byśmy dobyli |
dobyłybyśmy byśmy dobyły |
2 os. |
dobyłbyś byś dobył |
dobyłabyś byś dobyła |
dobyłobyś byś dobyło |
dobylibyście byście dobyli |
dobyłybyście byście dobyły |
3 os. |
dobyłby by dobył |
dobyłaby by dobyła |
dobyłoby by dobyło |
dobyliby by dobyli |
dobyłyby by dobyły |
bezosobnik: dobyto by
bezokolicznik: dobyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dobywszy
gerundium: dobycie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dobycie |
dobycia |
D. | dobycia |
dobyć |
C. | dobyciu |
dobyciom |
B. | dobycie |
dobycia |
N. | dobyciem |
dobyciami |
Ms. | dobyciu |
dobyciach |
W. | dobycie |
dobycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dobyty
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobyty |
dobyty |
dobyty |
dobyte |
dobyta |
D. | dobytego |
dobytego |
dobytego |
dobytego |
dobytej |
C. | dobytemu |
dobytemu |
dobytemu |
dobytemu |
dobytej |
B. | dobytego |
dobytego |
dobyty |
dobyte |
dobytą |
N. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytą |
Ms. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobyci |
dobyci |
dobyte |
dobyte |
D. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobytych |
C. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
B. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobyte |
N. | dobytymi |
dobytymi |
dobytymi |
dobytymi |
Ms. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobytych |
odpowiednik aspektowy: dobywać
Składnia
+ | dobyć | + |
CO/CZEGO +
(z CZEGO)
|
2. głos
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- dobyć głos, słowa
- dobyć z gardła, z krtani
- chcieć, nie móc, nie zdołać dobyć
Cytaty
Nie zdołali dobyć krzyku, mogącego nas zdradzić innym. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Biały Jaguar, 1980 |
|
Gdy jednak z instrumentu dobyłem pierwsze dźwięki [...], surowe audytorium zaczęło wyraźnie mięknąć i odpuszczać mi winę. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
|
Otworzy oczy i dobędzie zdarty głos z zachrypniętego gardła? źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
|
Profesor nade wszystko umiał słuchać, zachęcając mnie od czasu do czasu swym dobytym z głębokości: „Ach so?...”. źródło: NKJP: Marcin Wroński: Officium Secretum: pies pański, 2010 |
|
Postrzeleni, zakłuci, zrąbani padli, ten czy ów zaledwie dobywszy charkotu. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Orinoko, 1957 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dobędę |
dobędziemy |
|||
2 os. |
dobędziesz |
dobędziecie |
|||
3 os. |
dobędzie |
dobędą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłem +(e)m dobył |
dobyłam +(e)m dobyła |
dobyłom +(e)m dobyło |
dobyliśmy +(e)śmy dobyli |
dobyłyśmy +(e)śmy dobyły |
2 os. |
dobyłeś +(e)ś dobył |
dobyłaś +(e)ś dobyła |
dobyłoś +(e)ś dobyło |
dobyliście +(e)ście dobyli |
dobyłyście +(e)ście dobyły |
3 os. |
dobył |
dobyła |
dobyło |
dobyli |
dobyły |
bezosobnik: dobyto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dobądźmy |
|
2 os. |
dobądź |
dobądźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłbym bym dobył |
dobyłabym bym dobyła |
dobyłobym bym dobyło |
dobylibyśmy byśmy dobyli |
dobyłybyśmy byśmy dobyły |
2 os. |
dobyłbyś byś dobył |
dobyłabyś byś dobyła |
dobyłobyś byś dobyło |
dobylibyście byście dobyli |
dobyłybyście byście dobyły |
3 os. |
dobyłby by dobył |
dobyłaby by dobyła |
dobyłoby by dobyło |
dobyliby by dobyli |
dobyłyby by dobyły |
bezosobnik: dobyto by
bezokolicznik: dobyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dobywszy
gerundium: dobycie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dobycie |
dobycia |
D. | dobycia |
dobyć |
C. | dobyciu |
dobyciom |
B. | dobycie |
dobycia |
N. | dobyciem |
dobyciami |
Ms. | dobyciu |
dobyciach |
W. | dobycie |
dobycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dobyty
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobyty |
dobyty |
dobyty |
dobyte |
dobyta |
D. | dobytego |
dobytego |
dobytego |
dobytego |
dobytej |
C. | dobytemu |
dobytemu |
dobytemu |
dobytemu |
dobytej |
B. | dobytego |
dobytego |
dobyty |
dobyte |
dobytą |
N. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytą |
Ms. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobyci |
dobyci |
dobyte |
dobyte |
D. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobytych |
C. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
B. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobyte |
N. | dobytymi |
dobytymi |
dobytymi |
dobytymi |
Ms. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobytych |
odpowiednik aspektowy: dobywać
Składnia
+ | dobyć | + |
CO/CZEGO +
(z CZEGO)
|
3. z mroku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wydobyć |
Cytaty
Malarz brnął po pas w białej strudze światła, które dobyło jego chudą, wysoką postać. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Nad ranem, kiedy świt się wsączył do kuchni i dobył z mroku brud i zapuszczenie [...], nie mogłem pojąć, w czym rzecz? źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Wilczy notes, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dobędę |
dobędziemy |
|||
2 os. |
dobędziesz |
dobędziecie |
|||
3 os. |
dobędzie |
dobędą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłem +(e)m dobył |
dobyłam +(e)m dobyła |
dobyłom +(e)m dobyło |
dobyliśmy +(e)śmy dobyli |
dobyłyśmy +(e)śmy dobyły |
2 os. |
dobyłeś +(e)ś dobył |
dobyłaś +(e)ś dobyła |
dobyłoś +(e)ś dobyło |
dobyliście +(e)ście dobyli |
dobyłyście +(e)ście dobyły |
3 os. |
dobył |
dobyła |
dobyło |
dobyli |
dobyły |
bezosobnik: dobyto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dobądźmy |
|
2 os. |
dobądź |
dobądźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłbym bym dobył |
dobyłabym bym dobyła |
dobyłobym bym dobyło |
dobylibyśmy byśmy dobyli |
dobyłybyśmy byśmy dobyły |
2 os. |
dobyłbyś byś dobył |
dobyłabyś byś dobyła |
dobyłobyś byś dobyło |
dobylibyście byście dobyli |
dobyłybyście byście dobyły |
3 os. |
dobyłby by dobył |
dobyłaby by dobyła |
dobyłoby by dobyło |
dobyliby by dobyli |
dobyłyby by dobyły |
bezosobnik: dobyto by
bezokolicznik: dobyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dobywszy
gerundium: dobycie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dobycie |
dobycia |
D. | dobycia |
dobyć |
C. | dobyciu |
dobyciom |
B. | dobycie |
dobycia |
N. | dobyciem |
dobyciami |
Ms. | dobyciu |
dobyciach |
W. | dobycie |
dobycia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dobyty
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobyty |
dobyty |
dobyty |
dobyte |
dobyta |
D. | dobytego |
dobytego |
dobytego |
dobytego |
dobytej |
C. | dobytemu |
dobytemu |
dobytemu |
dobytemu |
dobytej |
B. | dobytego |
dobytego |
dobyty |
dobyte |
dobytą |
N. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytą |
Ms. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobyci |
dobyci |
dobyte |
dobyte |
D. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobytych |
C. | dobytym |
dobytym |
dobytym |
dobytym |
B. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobyte |
N. | dobytymi |
dobytymi |
dobytymi |
dobytymi |
Ms. | dobytych |
dobytych |
dobytych |
dobytych |
odpowiednik aspektowy: dobywać
Składnia
+ | dobyć | + |
CO
|
4. do końca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | dotrwać |
Cytaty
[...] umowa była taka, że pastuch od wiosny do jesieni był najęty i na koniec była ustalona zapłata. Jeżeli ten pastuch nie dobył do końca, porzucił pracę to zapłaty nie było. źródło: Internet: kresy24.pl/zenon-klaczkiewicz-ocalic-od-zapomnienia |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dobędę |
dobędziemy |
|||
2 os. |
dobędziesz |
dobędziecie |
|||
3 os. |
dobędzie |
dobędą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłem +(e)m dobył |
dobyłam +(e)m dobyła |
dobyłom +(e)m dobyło |
dobyliśmy +(e)śmy dobyli |
dobyłyśmy +(e)śmy dobyły |
2 os. |
dobyłeś +(e)ś dobył |
dobyłaś +(e)ś dobyła |
dobyłoś +(e)ś dobyło |
dobyliście +(e)ście dobyli |
dobyłyście +(e)ście dobyły |
3 os. |
dobył |
dobyła |
dobyło |
dobyli |
dobyły |
bezosobnik: dobyto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dobądźmy |
|
2 os. |
dobądź |
dobądźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dobyłbym bym dobył |
dobyłabym bym dobyła |
dobyłobym bym dobyło |
dobylibyśmy byśmy dobyli |
dobyłybyśmy byśmy dobyły |
2 os. |
dobyłbyś byś dobył |
dobyłabyś byś dobyła |
dobyłobyś byś dobyło |
dobylibyście byście dobyli |
dobyłybyście byście dobyły |
3 os. |
dobyłby by dobył |
dobyłaby by dobyła |
dobyłoby by dobyło |
dobyliby by dobyli |
dobyłyby by dobyły |
bezosobnik: dobyto by
bezokolicznik: dobyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dobywszy
gerundium: dobycie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dobycie |
dobycia |
D. | dobycia |
dobyć |
C. | dobyciu |
dobyciom |
B. | dobycie |
dobycia |
N. | dobyciem |
dobyciami |
Ms. | dobyciu |
dobyciach |
W. | dobycie |
dobycia |
Składnia
+ | dobyć | + |
do CZEGO
|