Chronologizacja
W formie: abacus .
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | abakus |
abakusy |
|
| D. | abakusa |
abakusów |
|
| C. | abakusowi |
abakusom |
|
| B. | abakus |
abakusy |
|
| N. | abakusem |
abakusami |
|
| Ms. | abakusie |
abakusach |
|
| W. | abakusie |
abakusy |
Pochodzenie
łac.
z gr. ábaks 'zakurzona deska, płytka do kreślenia liczb'
1. w architekturze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Połączenia
- abakus i echinus
- coś spoczywa na abakusie
Cytaty
|
[...] Zmarłego złożono w mogile, którą po latach kilku gruntownie przebudowano, nadając zgodnie z epoką, klasycystyczną manierę. Wznosi się ona dziś jeszcze we wschodniej części cmentarza parafialnego, górując okazałą dorycką kolumną przykrytą abakusem, nad pozostałymi grobami nekropolii. źródło: NKJP: Barbara Buczek-Płachtowa: Jeszcze raz Kubicki, EKO-U Nas, 24 (34), 2005 |
|
|
W starożytnym Egipcie kolumny wywodzą się z drewnianego pnia podpierającego dach domu. Podpora taka wspierana była na kamiennym cokole, [...] Pomiędzy poziomą belką dachu a słupem umieszczano dość często dodatkową drewnianą deskę, dała ona początek abakusowi. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Budynek był otoczony kolumnadą z trzech stron. Dach dwuspadowy z okapem tworzył portyk z trzech stron budynku. Kolumny zakończone były głowicami złożonymi z echinusa i abakusa. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Abakus z reguły miał kształt czworobocznej płyty, na której spoczywał architraw. Kształt abakusa ulegał zmianom w zależności od porządku architektonicznego i w miarę rozwoju architektury. źródło: Internet: portalwiedzy.onet.pl |
2. do liczenia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie
Połączenia
- abakus grecki, rzymski; zwany też abakiem
Cytaty
|
Z rezultatu prostego mnożenia wynika, że w chwili obecnej na świecie winno teoretycznie egzystować dwadzieścia jeden milionów sześćset tysięcy wampirów. Jeśli zaś rachunek uzupełnić o przyrost geometryczny... [...] - Nie mam abakusa, ale liczbę wyobrażam sobie. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001 |
|
|
Rzymianie w obliczeniach posługiwali się abakusem. W miejscu, gdzie miało być zero, pozostawiali pustą przestrzeń. źródło: NKJP: Internet |
|
|
[...] prawzorem komputera była maszyna Turinga, którą można by wykonać w całości z części mechanicznych, a pierwsze urządzenia ułatwiające obliczenia były znane w starożytności, np. abakus z 440 p.n.e.. źródło: NKJP: Internet |