UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ujście

Chronologizacja

1266, Leszek Bednarczuk, Najstarsze polskie słowa. Słownik chronologiczny języka polskiego do końca XIII wieku, 2007
W postaci: uście

Pochodzenie

psł. *ustьje 'otwór, wylot, część rzeki przypominająca usta'

Od: psł. *usta z przyrostkiem *-ьje. Pierwotną w polszczyźnie była postać uście . W późniejszym okresie doszło do zmieszania z rzeczownikiem ujście (derywatem od wtórnego przedrostkowego czasownika ujść , por. iść ). Jeszcze w XVII w. zarejestrowana została forma uście w znaczeniu 'ujście, ucieczka' (Bor)

1. woda

Definicja

miejsce, gdzie wody potoku, rzeki, zatoki wpływają do jeziora, morza lub oceanu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Połączenia

zamknięte ujście; malownicze ujścia; ujście rzeczne
ujście dopływu, potoku, rzeczki, rzek, zatoki, wody
ujście do morza, do oceanu
prawy/lewy brzeg ujścia
wały przy ujściach
leżeć u ujścia
utonąć przy ujściu; położona w ujściu

Cytaty

	Gdy morze nieco się cofa, las mangrowy wymiera. Jesteśmy już w pobliżu ujścia rzeki do morza. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1996
	W stronę ujścia zatoki zmierzała żaglówka, drobna jak oni. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003
	Idąc tak niespiesznie wzdłuż brzegu morza, doszli do malutkiego portu, utworzonego przez ujście niewielkiej rzeczki. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996
	W nocy z 9 na 10 grudnia Francuzi opanowali wyspę na Narwi u ujścia Wkry pod Okuninem i dotarli do Pomiechowa. źródło: NKJP: E.Stangrodzka: Echa napoleońskiej legendy, Tygodnik Ciechanowski, 2006-02-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ujście	ujścia
D.	ujścia	ujść
C.	ujściu	ujściom
B.	ujście	ujścia
N.	ujściem	ujściami
Ms.	ujściu	ujściach
W.	ujście	ujścia

Składnia

ujście

CZEGO

2. wylot

Definicja

wąski wylot jakiegoś urządzenia lub narządu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wylot

Połączenia

ujście drenu; aorty, jelita grubego, pęcherzyka żółciowego, żyły; kanału ściekowego

Cytaty

Węzeł zatokowy leży przy ujściu żyły głównej dogłowowej do prawego przedsionka.

źródło: NKJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995

Podszedł do szczeliny między kamienicami i pochylił się nad ujściem kanału ściekowego.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ujście	ujścia
D.	ujścia	ujść
C.	ujściu	ujściom
B.	ujście	ujścia
N.	ujściem	ujściami
Ms.	ujściu	ujściach
W.	ujście	ujścia

Składnia

ujście

CZEGO

Frazeologizmy

coś znajduje ujście w czymś
coś znalazło ujście w czymś
ktoś daje upust czemuś
ktoś daje ujście czemuś
ktoś dał upust czemuś
ktoś dał ujście czemuś

Data ostatniej modyfikacji: 05.11.2024