Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. piec II
1. chleb
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Cytaty
|
Jeśli ktoś nie ma ochoty zrezygnować z aromatu mięsa pieczonego na węglu, powinien najpierw potrawę upiec w foremce z alufolii, dopiero potem dopiec bezpośrednio na węglu. źródło: NKJP: Mięsa, ryby, warzywa, owoce, Wieczór Wybrzeża, 2001-05-04 |
|
|
- Jeżeli chleb razowy jest dopieczony, to smakuje doskonale - tłumaczy Czesław Grudzień. źródło: NKJP: Surowy razowy, bo zmarznięty, Dziennik Łódzki, 2004-01-09 |
|
|
Nawet jeżeli nie będzie do końca dopieczone, to i tak będzie pyszne. źródło: NKJP: Anna Drozd: Czekolada, Pinezka.pl, 2005-01 |
|
|
Stało się tak na skutek nietrzeźwości pracownika piekarni, który... nie dopiekł chleba. Wskutek tego niedopatrzenia zmarnowało się 360 bochenków. źródło: NKJP: Klęska w piekarni, Dziennik Polski, 2001-12-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dopiekę |
dopieczemy |
|||
| 2 os. |
dopieczesz |
dopieczecie |
|||
| 3 os. |
dopiecze |
dopieką |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłem +(e)m dopiekł |
dopiekłam +(e)m dopiekła |
dopiekłom +(e)m dopiekło |
dopiekliśmy +(e)śmy dopiekli |
dopiekłyśmy +(e)śmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłeś +(e)ś dopiekł |
dopiekłaś +(e)ś dopiekła |
dopiekłoś +(e)ś dopiekło |
dopiekliście +(e)ście dopiekli |
dopiekłyście +(e)ście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekł |
dopiekła |
dopiekło |
dopiekli |
dopiekły |
bezosobnik: dopieczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dopieczmy |
|
| 2 os. |
dopiecz |
dopieczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłbym bym dopiekł |
dopiekłabym bym dopiekła |
dopiekłobym bym dopiekło |
dopieklibyśmy byśmy dopiekli |
dopiekłybyśmy byśmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłbyś byś dopiekł |
dopiekłabyś byś dopiekła |
dopiekłobyś byś dopiekło |
dopieklibyście byście dopiekli |
dopiekłybyście byście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekłby by dopiekł |
dopiekłaby by dopiekła |
dopiekłoby by dopiekło |
dopiekliby by dopiekli |
dopiekłyby by dopiekły |
bezosobnik: dopieczono by
bezokolicznik: dopiec
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dopiekłszy
gerundium: dopieczenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dopieczenie |
dopieczenia |
| D. | dopieczenia |
dopieczeń |
| C. | dopieczeniu |
dopieczeniom |
| B. | dopieczenie |
dopieczenia |
| N. | dopieczeniem |
dopieczeniami |
| Ms. | dopieczeniu |
dopieczeniach |
| W. | dopieczenie |
dopieczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dopieczony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | dopieczony |
dopieczony |
dopieczony |
dopieczone |
dopieczona |
| D. | dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczonej |
| C. | dopieczonemu |
dopieczonemu |
dopieczonemu |
dopieczonemu |
dopieczonej |
| B. | dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczony |
dopieczone |
dopieczoną |
| N. | dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczoną |
| Ms. | dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | dopieczeni |
dopieczeni |
dopieczone |
dopieczone |
| D. | dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
| C. | dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
| B. | dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczone |
| N. | dopieczonymi |
dopieczonymi |
dopieczonymi |
dopieczonymi |
| Ms. | dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
odpowiednik aspektowy: dopiekać
Inne uwagi
Zwykle imb
Składnia
|
+ | dopiec | + |
CO
|
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne: dopiec + czegoś
2. ciastek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Cytaty
|
Musiałam dopiec ciastek, bo we wtorek zjedli prawie wszystkie. źródło: Internet: garnek.pl |
|
|
By jednak na żadnym stole czy przy codziennej kawie lub herbacie nie zabrakło tego przysmaku, pan Henryk musiał wraz z pomocą sympatycznej załogi dopiec jeszcze wczoraj kolejne 4 tysiące sztuk. Razem aż 10 tys. brązowych, lukrowanych lub obficie posypanych cukrem pudrem pączków zaoferowano obywatelom wiekowego grodu oraz przyjezdnym. źródło: NKJP: Tysiące pączków, Dziennik Polski, 2001-02-23 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dopiekę |
dopieczemy |
|||
| 2 os. |
dopieczesz |
dopieczecie |
|||
| 3 os. |
dopiecze |
dopieką |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłem +(e)m dopiekł |
dopiekłam +(e)m dopiekła |
dopiekłom +(e)m dopiekło |
dopiekliśmy +(e)śmy dopiekli |
dopiekłyśmy +(e)śmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłeś +(e)ś dopiekł |
dopiekłaś +(e)ś dopiekła |
dopiekłoś +(e)ś dopiekło |
dopiekliście +(e)ście dopiekli |
dopiekłyście +(e)ście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekł |
dopiekła |
dopiekło |
dopiekli |
dopiekły |
bezosobnik: dopieczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dopieczmy |
|
| 2 os. |
dopiecz |
dopieczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłbym bym dopiekł |
dopiekłabym bym dopiekła |
dopiekłobym bym dopiekło |
dopieklibyśmy byśmy dopiekli |
dopiekłybyśmy byśmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłbyś byś dopiekł |
dopiekłabyś byś dopiekła |
dopiekłobyś byś dopiekło |
dopieklibyście byście dopiekli |
dopiekłybyście byście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekłby by dopiekł |
dopiekłaby by dopiekła |
dopiekłoby by dopiekło |
dopiekliby by dopiekli |
dopiekłyby by dopiekły |
bezosobnik: dopieczono by
bezokolicznik: dopiec
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dopiekłszy
gerundium: dopieczenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dopieczenie |
dopieczenia |
| D. | dopieczenia |
dopieczeń |
| C. | dopieczeniu |
dopieczeniom |
| B. | dopieczenie |
dopieczenia |
| N. | dopieczeniem |
dopieczeniami |
| Ms. | dopieczeniu |
dopieczeniach |
| W. | dopieczenie |
dopieczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: dopieczony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | dopieczony |
dopieczony |
dopieczony |
dopieczone |
dopieczona |
| D. | dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczonej |
| C. | dopieczonemu |
dopieczonemu |
dopieczonemu |
dopieczonemu |
dopieczonej |
| B. | dopieczonego |
dopieczonego |
dopieczony |
dopieczone |
dopieczoną |
| N. | dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczoną |
| Ms. | dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | dopieczeni |
dopieczeni |
dopieczone |
dopieczone |
| D. | dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
| C. | dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
dopieczonym |
| B. | dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczone |
| N. | dopieczonymi |
dopieczonymi |
dopieczonymi |
dopieczonymi |
| Ms. | dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
dopieczonych |
odpowiednik aspektowy: dopiekać
Składnia
|
|
+ | dopiec | + |
CO/CZEGO
|
3. słońce komuś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | przygrzać |
Połączenia
- słońce dopiekło
Cytaty
|
Tylko moja córka była zadowolona i pełna energii chociaż i jej słońce dopiekło. źródło: NKJP: Marta Bizoń: Rodzinne statystowanie, Gazeta Krakowska, 2004-08-24 |
|
|
A gdy już słońce dopiekło i trudno było iść dalej mocno zakurzoną drogą, usiadłem pod pinią, na przydrożnym kamieniu i przeczytałem fragment z książki nieocenionego w sprawach rzymskich Jana Parandowskiego: źródło: NKJP: Królowa dróg, Dziennik Polski, 1999-07-23 |
|
|
Czarny od kilku dni gościł tylko w terenach porośniętych lasem, więc światło dopiekło mu na dzień dobry, padając na jego czarną sierść i piekąc go żywcem. źródło: Internet: krolestwotrzechwatah.aaf.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dopiekę |
dopieczemy |
|||
| 2 os. |
dopieczesz |
dopieczecie |
|||
| 3 os. |
dopiecze |
dopieką |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłem +(e)m dopiekł |
dopiekłam +(e)m dopiekła |
dopiekłom +(e)m dopiekło |
dopiekliśmy +(e)śmy dopiekli |
dopiekłyśmy +(e)śmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłeś +(e)ś dopiekł |
dopiekłaś +(e)ś dopiekła |
dopiekłoś +(e)ś dopiekło |
dopiekliście +(e)ście dopiekli |
dopiekłyście +(e)ście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekł |
dopiekła |
dopiekło |
dopiekli |
dopiekły |
bezosobnik: dopieczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dopieczmy |
|
| 2 os. |
dopiecz |
dopieczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłbym bym dopiekł |
dopiekłabym bym dopiekła |
dopiekłobym bym dopiekło |
dopieklibyśmy byśmy dopiekli |
dopiekłybyśmy byśmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłbyś byś dopiekł |
dopiekłabyś byś dopiekła |
dopiekłobyś byś dopiekło |
dopieklibyście byście dopiekli |
dopiekłybyście byście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekłby by dopiekł |
dopiekłaby by dopiekła |
dopiekłoby by dopiekło |
dopiekliby by dopiekli |
dopiekłyby by dopiekły |
bezosobnik: dopieczono by
bezokolicznik: dopiec
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dopiekłszy
gerundium: dopieczenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dopieczenie |
dopieczenia |
| D. | dopieczenia |
dopieczeń |
| C. | dopieczeniu |
dopieczeniom |
| B. | dopieczenie |
dopieczenia |
| N. | dopieczeniem |
dopieczeniami |
| Ms. | dopieczeniu |
dopieczeniach |
| W. | dopieczenie |
dopieczenia |
odpowiednik aspektowy: dopiekać
Składnia
|
|
+ | dopiec | + |
(KOMU)
|
4. sytuacja komuś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | dokuczyć |
Połączenia
- sytuacja dopiekła; życie dopiekło
- dopiec do żywego
Cytaty
|
Angielska prasa potrafi panu natomiast mocno dopiec nieustanną krytyką. Przejmuje się pan opiniami tamtejszych mass-mediów? źródło: NKJP: Jacek Sroka: Cieszę się, że jestem z Knurowa, Dziennik Zachodni, 2005-06-18 |
|
|
Scenariusz był wówczas prosty: temu, kto najbardziej dopiekł przestępcom, przestępcy zarzucili przyjmowanie łapówek. źródło: NKJP: Jarosław Latacz: Kto miesza w tym baku?, Dziennik Zachodni, 2005-05-05 |
|
|
Przetarcie na europejskich odcinkach okazało się prawdziwą mordęgą. Dopiekł kierowcom zwłaszcza trzeci etap w okolicach Madrytu. źródło: NKJP: Marcin Hadaj: Sylwester na biwaku, Życie Warszawy, 2002 |
|
|
Sama świetnie dowodzi grupą, kreatywna i miła, jednocześnie potrafi nieźle dopiec, trochę romantyczna. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Nieważne, naprawdę nieważne, że żona biła mnie nim po głowie, gdy była rozwścieczona i chciała mi dopiec do żywego. źródło: NKJP: Karol Maliszewski: Faramucha, 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dopiekę |
dopieczemy |
|||
| 2 os. |
dopieczesz |
dopieczecie |
|||
| 3 os. |
dopiecze |
dopieką |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłem +(e)m dopiekł |
dopiekłam +(e)m dopiekła |
dopiekłom +(e)m dopiekło |
dopiekliśmy +(e)śmy dopiekli |
dopiekłyśmy +(e)śmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłeś +(e)ś dopiekł |
dopiekłaś +(e)ś dopiekła |
dopiekłoś +(e)ś dopiekło |
dopiekliście +(e)ście dopiekli |
dopiekłyście +(e)ście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekł |
dopiekła |
dopiekło |
dopiekli |
dopiekły |
bezosobnik: dopieczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dopieczmy |
|
| 2 os. |
dopiecz |
dopieczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopiekłbym bym dopiekł |
dopiekłabym bym dopiekła |
dopiekłobym bym dopiekło |
dopieklibyśmy byśmy dopiekli |
dopiekłybyśmy byśmy dopiekły |
| 2 os. |
dopiekłbyś byś dopiekł |
dopiekłabyś byś dopiekła |
dopiekłobyś byś dopiekło |
dopieklibyście byście dopiekli |
dopiekłybyście byście dopiekły |
| 3 os. |
dopiekłby by dopiekł |
dopiekłaby by dopiekła |
dopiekłoby by dopiekło |
dopiekliby by dopiekli |
dopiekłyby by dopiekły |
bezosobnik: dopieczono by
bezokolicznik: dopiec
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dopiekłszy
gerundium: dopieczenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dopieczenie |
dopieczenia |
| D. | dopieczenia |
dopieczeń |
| C. | dopieczeniu |
dopieczeniom |
| B. | dopieczenie |
dopieczenia |
| N. | dopieczeniem |
dopieczeniami |
| Ms. | dopieczeniu |
dopieczeniach |
| W. | dopieczenie |
dopieczenia |
odpowiednik aspektowy: dopiekać
Składnia
|
|
+ | dopiec | + |
(KOMU) +
(CZYM)
|