UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

gruchać

Chronologizacja

1562, Bańk

Pochodzenie

psł. *gruchati 'uderzać, bić, tłuc'

Czasownik pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1. o gołębiu

Definicja

będąc gołębiem, wydawać charakterystyczne gardłowe dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

gołębie gruchają
gruchać cicho, głośno
przestać, zacząć gruchać
chodzić i gruchać; dziobać i gruchać; puszyć się i gruchać; gruchać, gdakać, kwakać

Cytaty

Miałem zakatrupić jednego z gołębi, które gruchały na dachu domu.

źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Wilgocią spływają chodniki, gołębie przycupnięte na gzymsach gruchają cicho, [...].

źródło: NKJP: Poeta, który jest barmanem, Dziennik Polski, 2006-09-30

Na Sielance jednak nie tylko poszczekują psy. Miauczą koty, znać o sobie dają kury, kaczki, gruchają gołębie.

źródło: NKJP: Magdalena Gorlas: Kup pan psiaka, Głos Wielkopolski, 2004-02-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	grucham	gruchamy
2 os.	gruchasz	gruchacie
3 os.	grucha	gruchają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gruchałem +(e)m gruchał	gruchałam rzadziej +(e)m gruchała	gruchałom +(e)m gruchało	gruchaliśmy +(e)śmy gruchali	gruchałyśmy +(e)śmy gruchały
2 os.	gruchałeś +(e)ś gruchał	gruchałaś +(e)ś gruchała	gruchałoś +(e)ś gruchało	gruchaliście +(e)ście gruchali	gruchałyście +(e)ście gruchały
3 os.	gruchał	gruchała	gruchało	gruchali	gruchały

bezosobnik: gruchano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gruchał będę gruchać	będę gruchała będę gruchać	będę gruchało będę gruchać	będziemy gruchali będziemy gruchać	będziemy gruchały będziemy gruchać
2 os.	będziesz gruchał będziesz gruchać	będziesz gruchała będziesz gruchać	będziesz gruchało będziesz gruchać	będziecie gruchali będziecie gruchać	będziecie gruchały będziecie gruchać
3 os.	będzie gruchał będzie gruchać	będzie gruchała będzie gruchać	będzie gruchało będzie gruchać	będą gruchali będą gruchać	będą gruchały będą gruchać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gruchajmy
2 os.	gruchaj	gruchajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gruchałbym bym gruchał	gruchałabym bym gruchała	gruchałobym bym gruchało	gruchalibyśmy byśmy gruchali	gruchałybyśmy byśmy gruchały
2 os.	gruchałbyś byś gruchał	gruchałabyś byś gruchała	gruchałobyś byś gruchało	gruchalibyście byście gruchali	gruchałybyście byście gruchały
3 os.	gruchałby by gruchał	gruchałaby by gruchała	gruchałoby by gruchało	gruchaliby by gruchali	gruchałyby by gruchały

bezosobnik: gruchano by

bezokolicznik: gruchać

imiesłów przysłówkowy współczesny: gruchając

gerundium: gruchanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gruchanie	gruchania
D.	gruchania	gruchań
C.	gruchaniu	gruchaniom
B.	gruchanie	gruchania
N.	gruchaniem	gruchaniami
Ms.	gruchaniu	gruchaniach
W.	gruchanie	gruchania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gruchający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gruchający	gruchający	gruchający	gruchające	gruchająca
D.	gruchającego	gruchającego	gruchającego	gruchającego	gruchającej
C.	gruchającemu	gruchającemu	gruchającemu	gruchającemu	gruchającej
B.	gruchającego	gruchającego	gruchający	gruchające	gruchającą
N.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającą
Ms.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gruchający	gruchający	gruchające	gruchające
D.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchających
C.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym
B.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchające
N.	gruchającymi	gruchającymi	gruchającymi	gruchającymi
Ms.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchających

odpowiednik aspektowy: gruchnąć

2. o człowieku

Definicja

rozmawiać lub mówić w sposób wyrażający czułość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

gruchać do kogoś
gruchać jak dwa gołąbki

Cytaty

Wszystko w tym filmie [...] podane jest według najlepszych hollywoodzkich recept. Są piękne jesienno-zimowe widoki Chicago z malowniczymi, wbitymi w chmury wieżowcami; stylowe kawiarnie, w których czule gruchają do siebie pary.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Dom nad jeziorem, Polityka, 2006-08-26

Ostatnio podczas swych licznych odwiedzin w lokalu trzymali się za ręce, zajmowali cały stolik dla siebie, gruchali przy nim do białego rana.

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008

Ty też już wiesz, że tatuś musiał iść, żeby nas bronić, prawda, moja kruszynko - gruchała do niemowlęcia.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska, Dom Małgorzaty, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	grucham	gruchamy
2 os.	gruchasz	gruchacie
3 os.	grucha	gruchają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gruchałem +(e)m gruchał	gruchałam +(e)m gruchała	gruchałom +(e)m gruchało	gruchaliśmy +(e)śmy gruchali	gruchałyśmy +(e)śmy gruchały
2 os.	gruchałeś +(e)ś gruchał	gruchałaś +(e)ś gruchała	gruchałoś +(e)ś gruchało	gruchaliście +(e)ście gruchali	gruchałyście +(e)ście gruchały
3 os.	gruchał	gruchała	gruchało	gruchali	gruchały

bezosobnik: gruchano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gruchał będę gruchać	będę gruchała będę gruchać	będę gruchało będę gruchać	będziemy gruchali będziemy gruchać	będziemy gruchały będziemy gruchać
2 os.	będziesz gruchał będziesz gruchać	będziesz gruchała będziesz gruchać	będziesz gruchało będziesz gruchać	będziecie gruchali będziecie gruchać	będziecie gruchały będziecie gruchać
3 os.	będzie gruchał będzie gruchać	będzie gruchała będzie gruchać	będzie gruchało będzie gruchać	będą gruchali będą gruchać	będą gruchały będą gruchać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gruchajmy
2 os.	gruchaj	gruchajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gruchałbym bym gruchał	gruchałabym bym gruchała	gruchałobym bym gruchało	gruchalibyśmy byśmy gruchali	gruchałybyśmy byśmy gruchały
2 os.	gruchałbyś byś gruchał	gruchałabyś byś gruchała	gruchałobyś byś gruchało	gruchalibyście byście gruchali	gruchałybyście byście gruchały
3 os.	gruchałby by gruchał	gruchałaby by gruchała	gruchałoby by gruchało	gruchaliby by gruchali	gruchałyby by gruchały

bezosobnik: gruchano by

bezokolicznik: gruchać

imiesłów przysłówkowy współczesny: gruchając

gerundium: gruchanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gruchanie	gruchania
D.	gruchania	gruchań
C.	gruchaniu	gruchaniom
B.	gruchanie	gruchania
N.	gruchaniem	gruchaniami
Ms.	gruchaniu	gruchaniach
W.	gruchanie	gruchania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gruchający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gruchający	gruchający	gruchający	gruchające	gruchająca
D.	gruchającego	gruchającego	gruchającego	gruchającego	gruchającej
C.	gruchającemu	gruchającemu	gruchającemu	gruchającemu	gruchającej
B.	gruchającego	gruchającego	gruchający	gruchające	gruchającą
N.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającą
Ms.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gruchający	gruchający	gruchające	gruchające
D.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchających
C.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym
B.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchające
N.	gruchającymi	gruchającymi	gruchającymi	gruchającymi
Ms.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchających

Składnia

	+	gruchać	+	(do KOGO)
Rzpl	+	gruchać	+

3. jak gołąb

Definicja

wydawać gardłowe dźwięki przypominające gruchanie gołębi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

	Dziecko próbuje nawiązać kontakt z otoczeniem już od pierwszych godzin życia [...]. W drugim miesiącu życia zaczyna gruchać i wymawia najprostsze dźwięki, jak „a, e, che”. źródło: NKJP: Zdrowie, Życie Warszawy, 2002
	[...] brodaty mężczyzna [...] huśtał na kolanie uroczą dwulatkę - szczekał, klął, gwałtownie rzucał głową z boku na bok, a jego córeczka cały czas gruchała z zadowolenia, sama wolna od jakichkolwiek tików. źródło: NKJP: Lawrence Weschler: Turetycy, Gazeta Wyborcza, 1995-11-09
	Głosy docierały aż tu, lidingöwskie „yyy” wznosiło się nad brytyjskie okrągłości, amerykańskie kwakanie napierało na szwedzkie gruchanie. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007
	Zjadła, spokojnie wylizała futerko i radośnie gruchając, wabiła mnie do piwnicy [...]. Znałam to gruchanie. Tymi dźwiękami kotki przywołują kocięta. źródło: NKJP: Alicja Hebda: Koty w białych skarpetkach, Dziennik Polski, 2006-09-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	grucham	gruchamy
2 os.	gruchasz	gruchacie
3 os.	grucha	gruchają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gruchałem +(e)m gruchał	gruchałam +(e)m gruchała	gruchałom +(e)m gruchało	gruchaliśmy +(e)śmy gruchali	gruchałyśmy +(e)śmy gruchały
2 os.	gruchałeś +(e)ś gruchał	gruchałaś +(e)ś gruchała	gruchałoś +(e)ś gruchało	gruchaliście +(e)ście gruchali	gruchałyście +(e)ście gruchały
3 os.	gruchał	gruchała	gruchało	gruchali	gruchały

bezosobnik: gruchano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gruchał będę gruchać	będę gruchała będę gruchać	będę gruchało będę gruchać	będziemy gruchali będziemy gruchać	będziemy gruchały będziemy gruchać
2 os.	będziesz gruchał będziesz gruchać	będziesz gruchała będziesz gruchać	będziesz gruchało będziesz gruchać	będziecie gruchali będziecie gruchać	będziecie gruchały będziecie gruchać
3 os.	będzie gruchał będzie gruchać	będzie gruchała będzie gruchać	będzie gruchało będzie gruchać	będą gruchali będą gruchać	będą gruchały będą gruchać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gruchajmy
2 os.	gruchaj	gruchajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gruchałbym bym gruchał	gruchałabym bym gruchała	gruchałobym bym gruchało	gruchalibyśmy byśmy gruchali	gruchałybyśmy byśmy gruchały
2 os.	gruchałbyś byś gruchał	gruchałabyś byś gruchała	gruchałobyś byś gruchało	gruchalibyście byście gruchali	gruchałybyście byście gruchały
3 os.	gruchałby by gruchał	gruchałaby by gruchała	gruchałoby by gruchało	gruchaliby by gruchali	gruchałyby by gruchały

bezosobnik: gruchano by

bezokolicznik: gruchać

imiesłów przysłówkowy współczesny: gruchając

gerundium: gruchanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gruchanie	gruchania
D.	gruchania	gruchań
C.	gruchaniu	gruchaniom
B.	gruchanie	gruchania
N.	gruchaniem	gruchaniami
Ms.	gruchaniu	gruchaniach
W.	gruchanie	gruchania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gruchający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gruchający	gruchający	gruchający	gruchające	gruchająca
D.	gruchającego	gruchającego	gruchającego	gruchającego	gruchającej
C.	gruchającemu	gruchającemu	gruchającemu	gruchającemu	gruchającej
B.	gruchającego	gruchającego	gruchający	gruchające	gruchającą
N.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającą
Ms.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gruchający	gruchający	gruchające	gruchające
D.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchających
C.	gruchającym	gruchającym	gruchającym	gruchającym
B.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchające
N.	gruchającymi	gruchającymi	gruchającymi	gruchającymi
Ms.	gruchających	gruchających	gruchających	gruchających

Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2016