UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zadatek

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zadatek	zadatki
D.	zadatku	zadatków
C.	zadatkowi	zadatkom
B.	zadatek	zadatki
N.	zadatkiem	zadatkami
Ms.	zadatku	zadatkach
W.	zadatku	zadatki

1. pieniądze

Definicja

część należnej kwoty, która jest wpłacana lub wypłacana przed realizacją umowy; w przypadku niedopełnienia warunków umowy wzbogacająca stronę umowy niezwiązaną z brakiem realizacji zobowiązania

Noty o użyciu

W języku potocznym wyrazy zadatek i zaliczka używane są zamiennie, w takim przypadku jednak użycie niezgodne jest z terminologią prawną.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

zadatek w jakiejś wysokości
zadatek lub zaliczka
wysokość; zwrot zadatku
zadatek przepada, ulega zwrotowi
wpłacić, zapłacić; otrzymać, zatrzymać, zwrócić zadatek

Cytaty

	Mężczyzna chciał sprzedać działkę w podpoznańskim Jelonku. Grunt chciała kupić od niego Anna S., wpłaciła nawet 7000 zł zadatku. źródło: NKJP: Agnieszka Smogulecka: Ponownie rozpatrzą, Polska Głos Wielkopolski, 2004-11-06
	[...] nieznany mężczyzna oszukał 84-letnią Zofię Z. z Chrzanowa, twierdząc, że jej syn wpłacił mu 300 zł zadatku na zakup kurtki wartej 800 zł. By zadatek nie przepadł, kobieta zapłaciła mężczyźnie 500 zł za kurtkę, której nigdy nie zobaczyła. źródło: NKJP: Fałszywi wnuczkowie, Gazeta Krakowska, 2005-11-14
	Obie zainteresowane strony zobowiązują się [...] do zawarcia w określonym terminie transakcji: dotychczasowy właściciel do sprzedania mieszkania, a my do kupienia za ustaloną cenę. Jednocześnie wpłacamy zadatek w wysokości 10 proc. wartości zawieranej transakcji. źródło: NKJP: Z drugiej ręki, Życie Warszawy nr 18/01, 2002
	W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała; jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. źródło: NKJP: Kodeks cywilny, 1964
	W tym samym czasie [...] zgodnie z umową zainkasowali 30 tys. euro jako zadatek prowizji. źródło: NKJP: Dariusz Rosiak: Stan świata tego lata, Polityka, 2003-08-23

Składnia

	+	zadatek	+	(na CO)
	+	zadatek	+	(CZEGO)

2. predyspozycja

Definicja

cecha związana z czyimiś skłonnościami lub umiejętnościami, której posiadanie sprawia, że ktoś szczególnie nadaje się do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dyspozycja, predyspozycja

Połączenia

dobre, duże, niezłe zadatki; zadatki wrodzone
zadatki na gwiazdę, na lidera
mieć zadatki

Cytaty

[...] okoliczni mieszkańcy dbali o to, aby taki świątobliwy mąż, który zdradzał zadatki na przyszłego świętego, nie oddalał się pod koniec życia z miejscowości.

źródło: NKJP: Ryszarda Wojciechowska: Egzamin na świętego, Dziennik Bałtycki, 2005-04-15

W cytowanym poprzednio liście [...] pisał, że nie dostrzega zadatków poetyckich w wierszach [...].

źródło: NKJP: Edward Stachura: Listy do pisarzy, 2006

Michał ma zadatek na dobrego piłkarza, jest szybki i skuteczny.

źródło: NKJP: Orkan Szczyrzyc, Gazeta Krakowska, 2001-11-23

Składnia

	+	zadatek	+	na KOGO
	+	zadatek	+	JAKI

3. zapowiedź

Definicja

książk.

zdarzenie lub zjawisko takie, że w związku z tym, iż nastąpiło i na podstawie obserwacji wcześniejszych takich zdarzeń ludzie mogą sądzić, że nastąpi w przyszłości określone inne zdarzenie lub zjawisko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przedśpiew, przedświt, zapowiedź

Połączenia

zadatek na przyszłość

Cytaty

	Sam [...] fakt dźwignięcia się gospodarczego i umysłowego Polski w przededniu upadku miał teraz, po rozbiorach, stać się zadatkiem odrodzenia narodowego. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968
	Aby pozostać zdrowym, mając w organizmie biologiczne zadatki do rozwoju choroby, należy pozostawać w dobrej kondycji psychicznej. źródło: NKJP: Ewa Walkiewicz: Stres a odporność, Wychowawca, nr 189, 2008-09
	Jako zadatek przymierza i przyjaźni cesarz Otton III włożył Bolesławowi Chrobremu na głowę diadem cesarski [...]. źródło: NKJP: Maria Miśkiewicz: 1000 lat temu, Wiedza i Życie nr 2, 2000
	Zapewnił, że pamięć i uznanie ze strony szanownych współpracowników to największa nagroda, jaką otrzymał w swoim długim życiu. Wyraził nadzieję, że to wyróżnienie, a także przyjazne stosunki między nauczycielami, będą dobrym zadatkiem na przyszłą owocną współpracę. źródło: NKJP: Małgorzata Szejnert: Czarny ogród, 2007
	Czyż ich wiara - mogliby zapytać - nie niesie przesłania miłości? Czyż nie jest zadatkiem wiecznego zbawienia? źródło: NKJP: Roman Graczyk: To osoba ludzka..., Gazeta Wyborcza, 1995-01-03

Składnia

	+	zadatek	+	CZEGO
	+	zadatek	+	do CZEGO \| na CO

Data ostatniej modyfikacji: 08.04.2018