Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | patera |
patery |
|
| D. | patery |
pater |
|
| C. | paterze |
paterom |
|
| B. | paterę |
patery |
|
| N. | paterą |
paterami |
|
| Ms. | paterze |
paterach |
|
| W. | patero |
patery |
Pochodzenie
łac. patera 'czara ofiarna'
1. z ciastem
Definicja
Noty o użyciu
Znaczenie mylone ze znaczeniem wyrazu patena.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | naczynie |
Połączenia
- kryształowa, srebrna, szklana; wielka; zabytkowa; ozdobna patera
- patera z ciastem, z owocami
- talerzyki i patery
- ułożyć/układać coś, podać/podawać, serwować na paterze
Cytaty
|
Na stole w zaciemnionym salonie stała patera z dużymi kawałkami sernika i makowca, a obok niej talerze z sałatką jarzynową [...]. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Głowa Minotaura, 2009 |
|
|
Jeśli decydujemy się na zorganizowanie przyjęcia we własnym domu, możemy mieć problem ze skompletowaniem odpowiedniej ilości naczyń. Wtedy również przyjdą nam z pomocą specjalne firmy, które wypożyczą wszystko, co niezbędne — talerze, patery, kieliszki i sztućce oraz naczynia nietypowe. źródło: NKJP: (DN): Po prostu wypożycz!, Dziennik Zachodni, 2002-01-10 |
|
|
W bogatych domach przywiązywano dużą wagę do estetyki stołu i serwowanych potraw. Służyć temu miały białe obrusy, kwiaty w wazonach, efektownie zaaranżowane potrawy, patery z owocami, a przede wszystkim eleganckie serwisy stołowe [...]. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004 |
|
|
Postawiła na stole kryształową paterę, na której kostki placka poukładane były w gwiaździstą figurę tak równiutko, że z łatwością wyobraziłem sobie, jak je matka przekłada, zamienia, poprawia, a jeszcze obraca tą paterą dookoła, czy z każdej strony są tak samo równe, że żadna nie śmie choćby ciut wystawać przed drugą. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
2. w sporcie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem
Połączenia
- srebrna; mistrzowska, pamiątkowa patera
Cytaty
|
Tuż przed pierwszym gwizdkiem sędziego, z rąk Rudolfa B. gliwiczanie otrzymali pamiątkową paterę, z okazji awansu do II ligi [...]. źródło: NKJP: Michał Micor: Jak ciasteczko, Trybuna Śląska, 2003-08-11 |
|
|
Najbardziej rozczarowani takim obrotem sprawy byli piłkarze Schalke, których monachijczycy pozbawili srebrnej patery. źródło: Internet: Jacek Sroka: Nie wstydzę się łez, Dziennik Zachodni, 2001-05-22 |
|
|
Jeszcze nigdy nie dostałem w jeden dzień tylu wyróżnień – przyznał zakłopotany zawodnik trzymając kilka pucharów, dyplomów i pater, jakie otrzymał od władz miejskich, wojewódzkich i sportowych. źródło: NKJP: R. Mus.: Tajne spotkanie, Trybuna Śląska, 2004-02-26 |
|
|
Okolicznościowe patery otrzymali również ludzie wspierający libiąski klub. źródło: NKJP: (ARZ): Chcą awansu na jubileusz Janiny!, Gazeta Krakowska, 2005-10-07 |
3. w starożytności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | naczynie |
Cytaty
|
W tradycji antyku i judaizmie do aktu libacji stosowano specjalne, płaskie naczynia z dzióbkiem nazywane paterami źródło: NKJP: Internet |