Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | antropocentryzm |
antropocentryzmy |
|
D. | antropocentryzmu |
antropocentryzmów |
|
C. | antropocentryzmowi |
antropocentryzmom |
|
B. | antropocentryzm |
antropocentryzmy |
|
N. | antropocentryzmem |
antropocentryzmami |
|
Ms. | antropocentryzmie |
antropocentryzmach |
|
W. | antropocentryzmie |
antropocentryzmy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Pochodzenie
internac.
ang. anthropocentrism
fr. anthropocentrisme
niem. Anthropozentrismus
gr. ánthrōpos 'człowiek' + łac. centrum 'środek'
1. pogląd filozoficzny
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [antropocentryźmie] lub [antropocentryzmie].
Wymowa
[antropocentrysm] lub [antropocentryzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia
Relacje znaczeniowe
antonimy: | teocentryzm |
Połączenia
- aksjologiczny, ontologiczny; chrześcijański, judeochrześcijański, kartezjański antropocentryzm; antropocentryzm metodologiczny, poznawczy
- teocentryzm i antropocentryzm
- odrzucać, podważać antropocentryzm
Cytaty
Kartezjusza oskarżano o wiele win. Widziano w nim duchowego ojca oświeconego absolutyzmu i nieoświeconego anarchizmu, ojca antropocentryzmu, nawet ateizmu. źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei: wybór szkiców filozoficznych 1966-1975, 1975 |
|
Przed wielu laty ks. prof. Marian Jaworski, obecny arcybiskup lwowski, bardzo trafnie napisał, że myślenie Karola Wojtyły cechuje „antropocentryzm metodologiczny”, że Papież na wszystkich płaszczyznach swego myślenia i działania zawsze adresuje je do „rzeczywistego” człowieka - do osoby. źródło: NKJP: Maciej Zięba: Niezwykły pontyfikat (z M. Ziębą rozmawia Adam Pawłowicz), 1997 |
|
W tym samym kierunku idzie rozumowanie twórcy ekologii głębokiej, który obala antropocentryzm, włączając człowieka w przyrodę. Wyraźnie stawia znak równości między człowiekiem a naturą. źródło: NKJP: Janusz A. Korbel: Ekologia humanistyczna i ekologia głęboka, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1999-05-01 |
|
Filozoficzne podstawy humanizmu podkreślają antropocentryzm, holizm oraz intersubiektywność, których nie można badać inaczej niż poprzez ludzkie doświadczenie. źródło: NKJP: Krystyna Rembowska: Kultura w tradycji i we współczesnych nurtach badań geograficznych, 2002 |
2. postrzeganie świata
Definicja
Noty o użyciu
Ms. lp wymawiany: [antropocentryźmie] lub [antropocentryzmie].
Wymowa
[antropocentrysm] lub [antropocentryzm]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
antonimy: | teocentryzm |
Połączenia
- egoistyczny, własny antropocentryzm
Cytaty
W moim głębokim przekonaniu można to osiągnąć tylko w jeden sposób: że zaczniemy się pozbywać egoistycznego antropocentryzmu, według którego jesteśmy panami wszechświata i możemy robić, co tylko nam przyjdzie do głowy; że odnajdziemy nowy stosunek i szacunek do tego, co w nieskończony sposób nas przerasta: do wszechświata, ziemi, natury, życia i rzeczywistości. źródło: NKJP: Vaclav Havel (przełożył Andrzej Jagodziński): Czy świat nas przerasta?, Gazeta Wyborcza, 1996-10-05 |
|
Ale warunkiem koniecznym owocności takiego spotkania musiałaby być rezygnacja z własnego antropocentryzmu . źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Teolog patrzy na Marsa, Polityka, 2004-02-14 |
|
Wokół „ja” krąży cała Ziemia. Na tym polega antropocentryzm europejskiej sztuki, czyniący z człowieka centrum świata, alfę i omegę. Bo też sztuka (poezja) jest u nas - co podkreślali już w swoich manifestach twórcy romantyzmu - odbiciem spotęgowanego indywidualizmu. źródło: NKJP: Józef Baran: Wietnam poezji, Dziennik Polski, 2006-06-17 |