UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chrząkać

Chronologizacja

SStp: (inne znaczenie), SPXVI: krząkać, SKN: krząkać, SJPXVII, STR: krząkać, SL: krząkać, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *krękati

1. człowiek

Definicja

wydawać z krtani krótki, niski, nieartykułowany dźwięk w pewnych odstępach czasu

Wymowa

[chszoŋkać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

chrząkać z zakłopotaniem
chrząkać nerwowo, porozumiewawczo, znacząco
chrząkać i kaszleć, chrząkać i pociągać nosem, chrząkać i sapać, chrząkać i spluwać

Cytaty

	Wstała od stołu, opasała się wielkim płóciennym fartuchem, ruszyła do porannych zajęć. Ojciec jeszcze jakiś czas chrząkał, chodząc jej śladem, widać było, że jest czymś stropiony. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987
	Natarczywy głos wyrywa Stefana z odrętwienia. Stefan chrząka, przeprasza, obciąga kamizelkę i wraca do mechanicznych czynności. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Lustra, 1999
	Porucznik Herbst przechadzał się tymczasem wzdłuż szeregu, niby to dozorując roboty, czynił to jednak z wyraźnym roztargnieniem. Parę razy przystawał i chrząkał, jakby przygotowując się do jakiejś przemowy. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Tato gładzi wąsy i chrząka z zakłopotaniem, ale jest wyraźnie uradowany. źródło: KJ WSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989
	Rozległo się ostrożne, lekkie chrząkanie i w otwartych drzwiach stanął zdyszany mecenas Szwarc. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chrząkam	chrząkamy
2 os.	chrząkasz	chrząkacie
3 os.	chrząka	chrząkają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrząkałem +(e)m chrząkał	chrząkałam +(e)m chrząkała	chrząkałom +(e)m chrząkało	chrząkaliśmy +(e)śmy chrząkali	chrząkałyśmy +(e)śmy chrząkały
2 os.	chrząkałeś +(e)ś chrząkał	chrząkałaś +(e)ś chrząkała	chrząkałoś +(e)ś chrząkało	chrząkaliście +(e)ście chrząkali	chrząkałyście +(e)ście chrząkały
3 os.	chrząkał	chrząkała	chrząkało	chrząkali	chrząkały

bezosobnik: chrząkano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chrząkał będę chrząkać	będę chrząkała będę chrząkać	będę chrząkało będę chrząkać	będziemy chrząkali będziemy chrząkać	będziemy chrząkały będziemy chrząkać
2 os.	będziesz chrząkał będziesz chrząkać	będziesz chrząkała będziesz chrząkać	będziesz chrząkało będziesz chrząkać	będziecie chrząkali będziecie chrząkać	będziecie chrząkały będziecie chrząkać
3 os.	będzie chrząkał będzie chrząkać	będzie chrząkała będzie chrząkać	będzie chrząkało będzie chrząkać	będą chrząkali będą chrząkać	będą chrząkały będą chrząkać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chrząkajmy
2 os.	chrząkaj	chrząkajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrząkałbym bym chrząkał	chrząkałabym bym chrząkała	chrząkałobym bym chrząkało	chrząkalibyśmy byśmy chrząkali	chrząkałybyśmy byśmy chrząkały
2 os.	chrząkałbyś byś chrząkał	chrząkałabyś byś chrząkała	chrząkałobyś byś chrząkało	chrząkalibyście byście chrząkali	chrząkałybyście byście chrząkały
3 os.	chrząkałby by chrząkał	chrząkałaby by chrząkała	chrząkałoby by chrząkało	chrząkaliby by chrząkali	chrząkałyby by chrząkały

bezosobnik: chrząkano by

bezokolicznik: chrząkać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrząkając

gerundium: chrząkanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chrząkanie	chrząkania
D.	chrząkania	chrząkań
C.	chrząkaniu	chrząkaniom
B.	chrząkanie	chrząkania
N.	chrząkaniem	chrząkaniami
Ms.	chrząkaniu	chrząkaniach
W.	chrząkanie	chrząkania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrząkający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chrząkający	chrząkający	chrząkający	chrząkające	chrząkająca
D.	chrząkającego	chrząkającego	chrząkającego	chrząkającego	chrząkającej
C.	chrząkającemu	chrząkającemu	chrząkającemu	chrząkającemu	chrząkającej
B.	chrząkającego	chrząkającego	chrząkający	chrząkające	chrząkającą
N.	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającą
Ms.	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chrząkający	chrząkający	chrząkające	chrząkające
D.	chrząkających	chrząkających	chrząkających	chrząkających
C.	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym
B.	chrząkających	chrząkających	chrząkających	chrząkające
N.	chrząkającymi	chrząkającymi	chrząkającymi	chrząkającymi
Ms.	chrząkających	chrząkających	chrząkających	chrząkających

odpowiednik aspektowy: chrząknąć

Składnia

Rz _osobowy

chrząkać

2. świnia

Definicja

o zwierzęciu: wydawać chrapliwe dźwięki

Wymowa

[chszoŋkać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

dzik chrząka; hipopotamy, prosięta, świnie chrząkają
chrząkać i kwiczeć

Cytaty

	Za ryglami chrząkały niecierpliwie prosięta. źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959
	Konie chrapały, jak gdyby przeczuwały, co nastąpi, natomiast pozbawiony tego daru wieprzak chrząkał beztrosko, rad, że siedzi w cieple. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953
	Za grubą zasłoną trzcin taplają się hipopotamy, chrząkając jak przerośnięte tuczniki. źródło: NKJP: Podróże, Gazeta Wyborcza, 1994-08-12
	Widziałem setki morsów wyległych na skałę. […] Leżały, grzejąc się w słońcu, ciasno obok siebie na plecach. Mruczały, chrząkały, porykiwały. źródło: NKJP: Krystian Lupa: Podglądania, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chrząkam	chrząkamy
2 os.	chrząkasz	chrząkacie
3 os.	chrząka	chrząkają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrząkałem +(e)m chrząkał	chrząkałam +(e)m chrząkała	chrząkałom +(e)m chrząkało	chrząkaliśmy +(e)śmy chrząkali	chrząkałyśmy +(e)śmy chrząkały
2 os.	chrząkałeś +(e)ś chrząkał	chrząkałaś +(e)ś chrząkała	chrząkałoś +(e)ś chrząkało	chrząkaliście +(e)ście chrząkali	chrząkałyście +(e)ście chrząkały
3 os.	chrząkał	chrząkała	chrząkało	chrząkali	chrząkały

bezosobnik: chrząkano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chrząkał będę chrząkać	będę chrząkała będę chrząkać	będę chrząkało będę chrząkać	będziemy chrząkali będziemy chrząkać	będziemy chrząkały będziemy chrząkać
2 os.	będziesz chrząkał będziesz chrząkać	będziesz chrząkała będziesz chrząkać	będziesz chrząkało będziesz chrząkać	będziecie chrząkali będziecie chrząkać	będziecie chrząkały będziecie chrząkać
3 os.	będzie chrząkał będzie chrząkać	będzie chrząkała będzie chrząkać	będzie chrząkało będzie chrząkać	będą chrząkali będą chrząkać	będą chrząkały będą chrząkać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chrząkajmy
2 os.	chrząkaj	chrząkajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chrząkałbym bym chrząkał	chrząkałabym bym chrząkała	chrząkałobym bym chrząkało	chrząkalibyśmy byśmy chrząkali	chrząkałybyśmy byśmy chrząkały
2 os.	chrząkałbyś byś chrząkał	chrząkałabyś byś chrząkała	chrząkałobyś byś chrząkało	chrząkalibyście byście chrząkali	chrząkałybyście byście chrząkały
3 os.	chrząkałby by chrząkał	chrząkałaby by chrząkała	chrząkałoby by chrząkało	chrząkaliby by chrząkali	chrząkałyby by chrząkały

bezosobnik: chrząkano by

bezokolicznik: chrząkać

imiesłów przysłówkowy współczesny: chrząkając

gerundium: chrząkanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chrząkanie	chrząkania
D.	chrząkania	chrząkań
C.	chrząkaniu	chrząkaniom
B.	chrząkanie	chrząkania
N.	chrząkaniem	chrząkaniami
Ms.	chrząkaniu	chrząkaniach
W.	chrząkanie	chrząkania

imiesłów przymiotnikowy czynny: chrząkający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chrząkający	chrząkający	chrząkający	chrząkające	chrząkająca
D.	chrząkającego	chrząkającego	chrząkającego	chrząkającego	chrząkającej
C.	chrząkającemu	chrząkającemu	chrząkającemu	chrząkającemu	chrząkającej
B.	chrząkającego	chrząkającego	chrząkający	chrząkające	chrząkającą
N.	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającą
Ms.	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chrząkający	chrząkający	chrząkające	chrząkające
D.	chrząkających	chrząkających	chrząkających	chrząkających
C.	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym	chrząkającym
B.	chrząkających	chrząkających	chrząkających	chrząkające
N.	chrząkającymi	chrząkającymi	chrząkającymi	chrząkającymi
Ms.	chrząkających	chrząkających	chrząkających	chrząkających

odpowiednik aspektowy: chrząknąć

Składnia

Rz _żywotny

chrząkać

Data ostatniej modyfikacji: 28.11.2009