Chronologizacja
Pochodzenie
1. człowiek, zwierzę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ktoś/coś spada na wadze | |
| antonimy: | ktoś/coś przybiera na wadze, pulchnieć, tyć |
Połączenia
- chory; twarz komuś chudnie
- chudnąć na twarzy
- chudnąć w biodrach, w pasie; w zastraszającym tempie
- chudnąć z miłości, z niedożywienia, ze zmartwienia
- chudnąć coraz bardziej; łatwo, szybko; w oczach, z dnia na dzień
- chudnąć i blednąć, chudnąć i marnieć, chudnąć i mizernieć, chudnąć i tyć na przemian
Cytaty
|
Tęsknota, niepewność i obawa dręczyły go tak, że chudł i marniał w oczach. źródło: KJ WSJP: Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983 |
|
|
Dziewczyna uporczywie odrzucała jego zaloty i broniła swego dziewictwa. Amnon, trawiony namiętnością, chudł i mizerniał. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
|
Chorował ciężko i długo, cierpiał i chudł z tygodnia na tydzień. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994 |
|
|
Waga bulimiczek się waha. Gdy mają napady głodu - tyją, a gdy wymiotują - chudną. źródło: Internet |
|
|
Na terenie Azerbejdżanu chorowały na leiszmaniozę psy, z których z kolei choroba przenoszona była przez owady na człowieka. Pies choruje dwa do trzech lat, potem gwałtownie chudnie i ginie. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
chudnę |
chudniemy |
|||
| 2 os. |
chudniesz |
chudniecie |
|||
| 3 os. |
chudnie |
chudną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chudłem +(e)m chudł |
chudłam +(e)m chudła |
chudłom +(e)m chudło |
chudliśmy +(e)śmy chudli |
chudłyśmy +(e)śmy chudły |
| 2 os. |
chudłeś +(e)ś chudł |
chudłaś +(e)ś chudła |
chudłoś +(e)ś chudło |
chudliście +(e)ście chudli |
chudłyście +(e)ście chudły |
| 3 os. |
chudł |
chudła |
chudło |
chudli |
chudły |
bezosobnik: chudnięto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę chudł będę chudnąć |
będę chudła będę chudnąć |
będę chudło będę chudnąć |
będziemy chudli będziemy chudnąć |
będziemy chudły będziemy chudnąć |
| 2 os. |
będziesz chudł będziesz chudnąć |
będziesz chudła będziesz chudnąć |
będziesz chudło będziesz chudnąć |
będziecie chudli będziecie chudnąć |
będziecie chudły będziecie chudnąć |
| 3 os. |
będzie chudł będzie chudnąć |
będzie chudła będzie chudnąć |
będzie chudło będzie chudnąć |
będą chudli będą chudnąć |
będą chudły będą chudnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
chudnijmy |
|
| 2 os. |
chudnij |
chudnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chudłbym bym chudł |
chudłabym bym chudła |
chudłobym bym chudło |
chudlibyśmy byśmy chudli |
chudłybyśmy byśmy chudły |
| 2 os. |
chudłbyś byś chudł |
chudłabyś byś chudła |
chudłobyś byś chudło |
chudlibyście byście chudli |
chudłybyście byście chudły |
| 3 os. |
chudłby by chudł |
chudłaby by chudła |
chudłoby by chudło |
chudliby by chudli |
chudłyby by chudły |
bezosobnik: chudnięto by
bezokolicznik: chudnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chudnąc
gerundium: chudnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | chudnięcie |
chudnięcia |
| D. | chudnięcia |
chudnięć |
| C. | chudnięciu |
chudnięciom |
| B. | chudnięcie |
chudnięcia |
| N. | chudnięciem |
chudnięciami |
| Ms. | chudnięciu |
chudnięciach |
| W. | chudnięcie |
chudnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chudnący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | chudnący |
chudnący |
chudnący |
chudnące |
chudnąca |
| D. | chudnącego |
chudnącego |
chudnącego |
chudnącego |
chudnącej |
| C. | chudnącemu |
chudnącemu |
chudnącemu |
chudnącemu |
chudnącej |
| B. | chudnącego |
chudnącego |
chudnący |
chudnące |
chudnącą |
| N. | chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącą |
| Ms. | chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | chudnący |
chudnący |
chudnące |
chudnące |
| D. | chudnących |
chudnących |
chudnących |
chudnących |
| C. | chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
| B. | chudnących |
chudnących |
chudnących |
chudnące |
| N. | chudnącymi |
chudnącymi |
chudnącymi |
chudnącymi |
| Ms. | chudnących |
chudnących |
chudnących |
chudnących |
odpowiednik aspektowy: schudnąć
Składnia
| Rz żywotny | + | chudnąć | + |
|
2. portfel
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- deficyt, portfel chudnie; kieszenie chudną
Cytaty
|
Z tygodnia na tydzień maleje wartość głównych indeksów, chudną również portfele inwestorów. źródło: NKJP: (ET): Kto zarobił? Kto stracił?, Dziennik Polski, 2002-09-07 |
|
|
Złotówka chudnie wędrując od poboru do celu, przemieszczając się przez różne szczeble administracji rządowej. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 88. posiedzenia Senatu RP |
|
|
Zakłady włókiennicze chudną. Na początku roku 1993 przy produkcji tkanin pracowało w województwie 40 tys. osób, w 1995 - 36 tys. źródło: NKJP: Michał Matys: Ziemia obiecana raz jeszcze, 1995-08-11 |
|
|
Chudną szeregi partii, które jeszcze niedawno rządziły stolicą. źródło: NKJP: Aleksander Pszoniak: Rozsypana prawica, Życie Warszawy, 2001-11-20 |
|
|
Dziura budżetowa jest niezaprzeczalnym faktem. Schładza się gospodarka - nasze kieszenie chudną także. źródło: NKJP: Jakub Ciećkiewicz: Horoskop, Dziennik Polski, 2001-10-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
chudnę |
chudniemy |
|||
| 2 os. |
chudniesz |
chudniecie |
|||
| 3 os. |
chudnie |
chudną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chudłem +(e)m chudł |
chudłam +(e)m chudła |
chudłom +(e)m chudło |
chudliśmy +(e)śmy chudli |
chudłyśmy +(e)śmy chudły |
| 2 os. |
chudłeś +(e)ś chudł |
chudłaś +(e)ś chudła |
chudłoś +(e)ś chudło |
chudliście +(e)ście chudli |
chudłyście +(e)ście chudły |
| 3 os. |
chudł |
chudła |
chudło |
chudli |
chudły |
bezosobnik: chudnięto
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę chudł będę chudnąć |
będę chudła będę chudnąć |
będę chudło będę chudnąć |
będziemy chudli będziemy chudnąć |
będziemy chudły będziemy chudnąć |
| 2 os. |
będziesz chudł będziesz chudnąć |
będziesz chudła będziesz chudnąć |
będziesz chudło będziesz chudnąć |
będziecie chudli będziecie chudnąć |
będziecie chudły będziecie chudnąć |
| 3 os. |
będzie chudł będzie chudnąć |
będzie chudła będzie chudnąć |
będzie chudło będzie chudnąć |
będą chudli będą chudnąć |
będą chudły będą chudnąć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
chudnijmy |
|
| 2 os. |
chudnij |
chudnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
chudłbym bym chudł |
chudłabym bym chudła |
chudłobym bym chudło |
chudlibyśmy byśmy chudli |
chudłybyśmy byśmy chudły |
| 2 os. |
chudłbyś byś chudł |
chudłabyś byś chudła |
chudłobyś byś chudło |
chudlibyście byście chudli |
chudłybyście byście chudły |
| 3 os. |
chudłby by chudł |
chudłaby by chudła |
chudłoby by chudło |
chudliby by chudli |
chudłyby by chudły |
bezosobnik: chudnięto by
bezokolicznik: chudnąć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chudnąc
gerundium: chudnięcie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | chudnięcie |
chudnięcia |
| D. | chudnięcia |
chudnięć |
| C. | chudnięciu |
chudnięciom |
| B. | chudnięcie |
chudnięcia |
| N. | chudnięciem |
chudnięciami |
| Ms. | chudnięciu |
chudnięciach |
| W. | chudnięcie |
chudnięcia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chudnący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | chudnący |
chudnący |
chudnący |
chudnące |
chudnąca |
| D. | chudnącego |
chudnącego |
chudnącego |
chudnącego |
chudnącej |
| C. | chudnącemu |
chudnącemu |
chudnącemu |
chudnącemu |
chudnącej |
| B. | chudnącego |
chudnącego |
chudnący |
chudnące |
chudnącą |
| N. | chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącą |
| Ms. | chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | chudnący |
chudnący |
chudnące |
chudnące |
| D. | chudnących |
chudnących |
chudnących |
chudnących |
| C. | chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
chudnącym |
| B. | chudnących |
chudnących |
chudnących |
chudnące |
| N. | chudnącymi |
chudnącymi |
chudnącymi |
chudnącymi |
| Ms. | chudnących |
chudnących |
chudnących |
chudnących |
odpowiednik aspektowy: schudnąć
Składnia
| Rz nieżywotny | + | chudnąć | + |
|