Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2, m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | arbuz |
arbuzy |
|
| D. | arbuza |
arbuzów |
|
| C. | arbuzowi |
arbuzom |
|
| B. | arbuza arbuz |
arbuzy |
|
| N. | arbuzem |
arbuzami |
|
| Ms. | arbuzie |
arbuzach |
|
| W. | arbuzie |
arbuzy |
Pochodzenie
ros. arbúz
ukr. harbúz 'dynia, tykwa'
z tur. karpuz 'dynia'
Wyraz ostatecznie pochodzenia perskiego, por. kharbuzé 'melon'.
1.a roślina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
Połączenia
- owoc arbuza
- hodować, siać arbuzy
Cytaty
|
W rosnących w ciemności liścieniach arbuza cytokinina jest potrzebna do utrzymania wykrywalnego poziomu mRNA dla LHCP oraz syntezy LHCP. źródło: NKJP: Jankiewicz Leszek S.(red.): Regulatory wzostu i rozwoju roślin, 1997 |
|
|
- Hoduję arbuzy, melony, patisony. Nawet nie do jedzenia, ja po prostu lubię patrzeć, kiedy to wszystko rośnie. źródło: NKJP: (jd): Pasje pani Niny, Gazeta Radomszczańska, 2009-09-23 |
|
|
W XIII wieku siano arbuzy w Europie Zachodniej, w rejonie Morza Śródziemnego. Niestety, w Polsce nie mamy odpowiednich warunków do hodowli, a uprawianie owocu w szklarniach jest nieopłacalne - trzeba więc je eksportować. źródło: NKJP: Arbuz - owoc doskonały, Dziennik Polski, 2006-09-21 |
|
|
W naturze żółw stepowy potrafi poczynić niemałe szkody na plantacjach arbuzów. źródło: NKJP: Jarosław Zajączkowski: Pyton i żółw, Gazeta Wrocławska, 2002-11-16 |
1.b owoc
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Połączenia
- czerwony, zielony, żółty; duży, ogromny, potężny; dojrzały, pachnący, soczysty, świeży arbuz
- arbuzy i melony
- ćwiartka, kawałek, kilogram, połówka; łupina, miąższ, sok; aromat, smak arbuza
- kroić, przekroić, rozkroić; kupować, sprzedawać; jeść, uwielbiać arbuzy
- handlować arbuzami
Cytaty
|
Po zjedzeniu arbuza Paweł otarł usta i natychmiast zabrał się do przepytywania mnie z Egiptu - zupełnie w taki sam sposób, jak w szkole przed klasówką z matematyki. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1961 |
|
|
Zamiast opychać się czekoladkami, lodami albo tuczącymi ciastkami z kremem, sięgaj po zdrowe, pełne witamin owoce, których latem jest bez liku. Na przykład taki arbuz: słodki, niskokaloryczny, sycący. A jaki pyszny! źródło: NKJP: 13 sposobów na szczupły wygląd, Cosmopolitan, nr 7, 2000 |
|
|
Serwowano raki, kumys, domową słoninę, sery, nie żałowano sobie koniaku, na deser był arbuz i lody. źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006 |
|
|
Jestem na targu. Arbuzy spadły w cenie, skorupiaki i ryby czekają na nabywców. Nie ma chętnych, handlarze odpędzają muchy od darów morza. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970 |
|
|
Patrzył na morze i jadł arbuza , krojąc go sobie nożykiem. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Powrót do Breitenheide, 1998 |