UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

agrafka

Chronologizacja

1 połowa XX w., Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. agrafka
agrafki
D. agrafki
agrafek
C. agrafce
agrafkom
B. agrafkę
agrafki
N. agrafką
agrafkami
Ms. agrafce
agrafkach
W. agrafko
agrafki

Pochodzenie

Od: daw. agrafa, a to z fr. agrafe 'agrafka, zszywka, klamra'.

1. zapinka

Definicja

metalowa zapinka w formie wygiętego drucika, której jeden koniec jest zaopatrzony w zaczep, a drugi ostro zakończony wchodzi w ten zaczep, aby zapobiec odpięciu się

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zapinka

Połączenia

  • duża, wielka agrafka; ozdobne; starożytne agrafki
  • szpilki i agrafki
  • przypiąć/przypinać, spiąć/spinać, zapiąć agrafką; pospinać agrafkami

Cytaty

[...] zacznijmy od przypatrzenia się zwykłej agrafce – takiej, która spiąć potrafi dwie tkaniny, a nawet bandaż na chorej nodze. Każda agrafka stanowi wyjątkowo przemyślaną konstrukcję. Jest to zmyślnie zgięty drut ze sprężyną i zatrzaskiem.

źródło: NKJP: Wiktor Zin: Sztuka patrzenia, Gazeta Krakowska, 2005-10-08

Znalazła u jubilera ten minerał i kazała wprawić w złotą agrafkę, którą nosiła w klapie żakietu.

źródło: NKJP: Bogna Wernichowska: Kossakowie, Dziennik Polski, 2006-07-08

[...] po raz pierwszy od 15 lat użyliśmy na scenie strojów szlacheckich. Z widowni być może prezentują się one wcale nieźle, jednak z bliska widać, że są pospinane agrafkami, zszyte prowizorycznie, żeby tylko nie było widać ubytków.

źródło: NKJP: (KAR): Na krawieckie poprawki, Dziennik Polski, 2008-02-28

Firankę przyszytą do taśmy można przymocować do karnisza przy pomocy specjalnych agrafek lub fantazyjnych żabek.

źródło: NKJP: (maja): Pomysł na okno, Dziennik Bałtycki, 2000-06-20

Agrafki są często wykorzystywane jako ozdoby w strojach punków. Niekiedy wysterylizowane agrafki wykorzystuje się jako kolczyki i piercingi.

źródło: NKJP: Internet

2. skrzyżowanie

Definicja

pot. 
droga lub skrzyżowanie dróg o układzie przypominającym agrafkę - zapinkę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  skrzyżowanie

Połączenia

  • ostra agrafka
  • łuki i agrafki, agrafki i serpentyny

Cytaty

Wszyscy narzekają na nietypową geometrię tego niby-ronda, niby-skrzyżowania — mówi Marek Osiński, kierowca. — Właściwie to podwójna agrafka. Niektórzy nie mogą się połapać.

źródło: NKJP: Konrad Pawłowski: Czarne punkty, Gazeta Krakowska, 2004-09-11

Przyszłych kierowców w Krakowie przeraża jednak spora ilość rond, agrafek i skrzyżowań.

źródło: NKJP: Przemysław Ziemichód: Emigracja z literką L, Gazeta Krakowska, 2007-07-20

Kształt geometryczny skrzyżowania typu agrafka przeistacza się w skrzyżowanie potocznie zwane rondem. Cechą wspólną „agrafki” i „ronda” jest to, że obydwa skrzyżowania mają wyspę centralną, wokół której odbywa się ruch. Różnią się natomiast organizacją ruchu.

źródło: NKJP: Agrafka, Dziennik Polski, 2002-01-07

Później jedna z trzech głównych atrakcji trasy. Pięć agrafek po 180 stopni na głębokim kopnym pisaku. To tu było najwięcej upadków. Ostre zakręty i kolejna agrafka. Dalej wąski przejazd pomiędzy zabudowaniami i zeskok z hopka na asfalt.

źródło: NKJP: Stefan Leśniowski: Boska impreza..., Gazeta Krakowska, 2005-11-26

W stolicy Warmii peleton pokonywał cztery trudne technicznie, pięciokilometrowe rundy. Kolarze musieli uważać zwłaszcza na agrafkach – zakrętach pod kątem 90 stopni.

źródło: NKJP: xx: Uważali na agrafkach, Trybuna Śląska, 2003-09-10

Data ostatniej modyfikacji: 25.02.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj