UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakraść się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakradnę się	zakradniemy się
2 os.	zakradniesz się	zakradniecie się
3 os.	zakradnie się	zakradną się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakradłem się +(e)m się zakradł	zakradłam się +(e)m się zakradła	zakradłom się +(e)m się zakradło	zakradliśmy się +(e)śmy się zakradli	zakradłyśmy się +(e)śmy się zakradły
2 os.	zakradłeś się +(e)ś się zakradł	zakradłaś się +(e)ś się zakradła	zakradłoś się +(e)ś się zakradło	zakradliście się +(e)ście się zakradli	zakradłyście się +(e)ście się zakradły
3 os.	zakradł się	zakradła się	zakradło się	zakradli się	zakradły się

bezosobnik: zakradziono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakradnijmy się
2 os.	zakradnij się	zakradnijcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakradłbym się bym się zakradł	zakradłabym się bym się zakradła	zakradłobym się bym się zakradło	zakradlibyśmy się byśmy się zakradli	zakradłybyśmy się byśmy się zakradły
2 os.	zakradłbyś się byś się zakradł	zakradłabyś się byś się zakradła	zakradłobyś się byś się zakradło	zakradlibyście się byście się zakradli	zakradłybyście się byście się zakradły
3 os.	zakradłby się by się zakradł	zakradłaby się by się zakradła	zakradłoby się by się zakradło	zakradliby się by się zakradli	zakradłyby się by się zakradły

bezosobnik: zakradziono by się

bezokolicznik: zakraść się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zakradłszy się

gerundium: zakradzenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakradzenie się	zakradzenia się
D.	zakradzenia się	zakradzeń się
C.	zakradzeniu się	zakradzeniom się
B.	zakradzenie się	zakradzenia się
N.	zakradzeniem się	zakradzeniami się
Ms.	zakradzeniu się	zakradzeniach się
W.	zakradzenie się	zakradzenia się

odpowiednik aspektowy: zakradać się

Pochodzenie

Przedrostkowy (aspektowy) wariant psł. *krasti sę (< *krad-ti sę) 'przemieszczać się ukradkiem, dostawać się potajemnie'; zob.kraść

1. złodziej

Definicja

zbliżyć się gdzieś tak, aby pozostać niezauważonym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	podkraść się, przykraść się
	hiperonimy:	zbliżyć się

Połączenia

rabuś, sprawca, włamywacz, złodziej zakradł się
zakraść się nocą, wieczorem
zakraść się do biura, do budynku, do domu, do drzwi, do garażu, do kiosku, do kuchni, do mieszkania, do ogrodu, do piwnicy, do pokoju, do jakiegoś pomieszczenia, do przedpokoju, do sklepu, do sypialni, do szatni; do kurnika
zakraść się na posesję, na (prywatny) teren; na palcach
zakraść się pod dom, pod drzwi
cichaczem, niepostrzeżenie zakraść się

Cytaty

	Pewnej nocy złodzieje zakradli się na jego posesję i wszystkie świerki [...] wywieźli samochodem. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-11-14
	Rabuś do piwnicy zakradł się nocą, udało mu się zdjąć drzwi z zawiasów, a następnie dostać do środka. źródło: NKJP: Kronika policyjna, Gazeta Krakowska, 2005-03-18
	Wzburzony do ostatecznych granic, wybiegłem na korytarz, zakradłem się na palcach do drzwi gabinetu dyrektorskiego i gwałtownie szarpnąłem za klamkę. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966; 1967; 1968
	[...] zakradła się wreszcie pod drzwi do sypialni, gdzie rodzice rozmawiali. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008
	Kiedyś zakradł się od tyłu i [...] walnął mnie pięścią w głowę. źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

Składnia

zakraść się

(GDZIE)

2. błąd

Definicja

znaleźć się gdzieś niepostrzeżenie i wbrew naszej woli

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wkraść się

Połączenia

błąd, nieporządek zakradł się; nieścisłość zakradła się
zakraść się do ustawy, do wypowiedzi

Cytaty

	W ciągu wielu wieków księgi te przepisywano ręcznie i mimo wielkiej staranności i niezwykłej troski o wierność przekazu zakradły się do nich liczne, przeważnie mimowolne błędy. źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu. Szkice z krytyki biblijnej, 1981
	Chciałem przeprosić za pewną niezręczność językową, która zakradła się do naszego sprawozdania [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 83. posiedzenia Senatu RP
	To wina zaginięcia Dominiki [...]: wróciły wspomnienia, a z nimi zakradł się niepokój. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008
	Znowu lęk i obawa zakradły się do mojej wyobraźni: Czy my jeszcze kiedyś wrócimy do domu, do Izraela? źródło: NKJP: Józef Bau: Czas zbezczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej, 2006
	- Mnie psycholog nie zdołałby pomóc - westchnął Piotr i ponownie w jego duszę zakradła się czarna, pełzająca wątpliwość. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Martwe światło, 2009

Składnia

zakraść się

(do CZEGO | w CO)

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2016