Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | alba |
alby |
|
| D. | alby |
alb |
|
| C. | albie |
albom |
|
| B. | albę |
alby |
|
| N. | albą |
albami |
|
| Ms. | albie |
albach |
|
| W. | albo |
alby |
1. szata księdza
Definicja
Pochodzenie
łac. alba 'biała szata'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | szata |
Połączenia
- biała; długa alba
- alba ze stułą
- alba i komża, alba i ornat, alba i stuła; sutanna i alba
Cytaty
|
Podczas nabożeństw diakoni ubrani są w białą szatę - albę, z przewieszoną przez jedno ramię stułą - symbolem godności kapłańskiej. źródło: NKJP: (ab): Uświęcać siebie i innych, Gazeta Krakowska, 2002-05-20 |
|
|
Ksiądz kanonik pojawiał się w białej albie, w birecie i ze stułą. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994 |
|
|
Wiernych na pewno zainteresuje również możliwość zobaczenia alby i ornatu, w których to szatach liturgicznych papież odprawiał mszę św. dla pielgrzymów z parafii św. Floriana - o 7 rano, 13 maja 1981 r. źródło: NKJP: Wikariusz, biskup, papież, Dziennik Polski, 2002-08-13 |
2. strój komunijny
Definicja
Pochodzenie
łac. alba 'biała szata'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | szata |
Połączenia
- krótka; skromna alba
- ubrany w albę
- iść, pójść do komunii w albie
Cytaty
|
Jak to dobrze, że od kilku lat obowiązują jednakowe stroje komunijne. Za albę dla córki zapłaciłam 90 zł. Za sukienkę musiałabym zapłacić 4 razy drożej... źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Bazar: „Bardzo tanio sprzedam albę”, Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-21 |
|
|
[...] Kuba przystąpi do komunii w białej albie, takiej samej jak inne dzieci. źródło: NKJP: Mariola Szczyrba: Hostia, góral i komóra, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-05-06 |
|
|
W większości kościołów dzieci przystępują do sakramentu w albach. Z opowieści rodziców wiem jednak, że nie wszystkie. Niektóre dziewczynki będą ubrane jeszcze w sukienki. źródło: NKJP: Niki: Sukienka, garnitur czy alba, Dziennik Malborski, 2000-05-12 |
3. pieśń
Definicja
Pochodzenie
oksyt. alba 'jutrzenka, świt'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pieśń |
Połączenia
- prowansalska alba
Cytaty
|
[...] interwencja ptaków w sytuacjach miłosnych jest częstym zjawiskiem we wszystkich romańskich poezjach ludowych. Pod względem genetycznym porównuje się niekiedy albę do pieśni śpiewanych nocą i o świcie w kościele w okresie wczesnego chrześcijaństwa. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Gatunkowe konstanty alby wydają się tak wyraziste i łatwe do wyodrębnienia, że przez ponad pół wieku od ukazania się w r. 1934 podstawowego dzieła Alfreda Jeanroy o liryce trubadurów nikt z badaczy kultury średniowiecznej nie czuł potrzeby podjęcia krytycznej dyskusji z zaproponowaną przez tego uczonego jednozdaniową definicją-opisem [...]. źródło: NKJP: Stanisław Barańczak: Poezja i duch uogólnienia, 1996 |