UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pasożytnictwo

Chronologizacja

1908, SJPWar
1890, B. Limanowski, "Historja ruchu społecznego w XIX. stuleciu ", 1890.
1946, SJPDor
1881, "Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi", t. 4, 1881.
W SJPWar utrzymano jeszcze dawną pisownię pasorzyt-.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pasożytnictwo
pasożytnictwa
D. pasożytnictwa
pasożytnictw
C. pasożytnictwu
pasożytnictwom
B. pasożytnictwo
pasożytnictwa
N. pasożytnictwem
pasożytnictwami
Ms. pasożytnictwie
pasożytnictwach
W. pasożytnictwo
pasożytnictwa

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. pasożyt

1. w biologii

Definicja

biol. 
forma współżycia organizmów żywych polegająca na wykorzystywaniu jednego organizmu żywego jako środowiska życia i źródła pokarmu przez inny organizm żywy - pasożyta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

antonimy:  symbioza

Cytaty

Zjawisko pasożytnictwa jest powszechne u organizmów cudzożywnych, rzadko natomiast wśród roślin samożywnych.

źródło: NKJP: Krystyna Falińska: Ekologia roślin, 1996

Ich późniejsza ewolucja polegała na upraszczaniu budowy w związku z przejściem do środowiska życia między ziarnami osadu (interstycjalnego) bądź do pasożytnictwa.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi: wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Wytworzenie się jelita było zjawiskiem wtórnym, chronologicznie znacznie późniejszym i wystąpiło tylko w linii prowadzącej do Monogenea, w związku z ich wtórnym przejściem do pasożytnictwa zewnętrznego i zmianą sposobu odżywiania się.

źródło: NKJP: Teresa Pojmańska, Danuta Cielecka: Tasiemce (Cestoda) związane ze środowiskiem wodnym: (ze 172 rysunkami w tekście), 2001

Jemioła pospolita rozwija się na drzewach liściastych: topoli, wierzbie, głogu lub jabłoni; jemioła jodłowa na jodle, a rozpierzchła, o żółtych jagodach, na sośnie. Ta ostatnia w swoim pasożytnictwie przekracza wszelkie granice, atakując blisko ze sobą spokrewnionego gązewnika, żyjącego na dębach, a spotykano ją nawet rosnącą na osobnikach własnego gatunku.

źródło: NKJP: A jemioła z krzywd wesoła!, Dziennik Polski, 2004-03-10

Nadpasożytnictwo jest pasożytnictwem wyższego rzędu - żywicielem pasożyta jest inny pasożyt. Zjawisko to występuje także wśród grzybów.

źródło: Hanna Będkowska: Niezbędnik edukatora, 2010 (books.google.pl)

2. w społeczeństwie

Definicja

pejorat. 
tryb życia osoby, która jest zdolna do pracy i wysiłku, ale ich unika i zaspokaja swoje potrzeby cudzym kosztem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • pasożytnictwo społeczne

Cytaty

Jeśli jednak wspólne życie cechuje się przewlekłym, nierównym rozkładem obciążeń, nie jest to wsparcie, ale pasożytnictwo.

źródło: NKJP: Zofia Milska-wrzosińska: Para z dzieckiem czyli niezupełnie poprawne politycznie uwagi o rodzicielstwie, 2005

Bolek [...] nie chciał jeść zup mlecznych podawanych na posiłkach, ale chętnie spożywał płatki z mlekiem kupowane za pieniądze swoich rodziców. Kiedy usłyszał, że jest to zwykle pasożytnictwo, że jego matka już dość na niego wydała, że powinien zachowywać się jak każdy normalny człowiek, zaczął jeść jak wszyscy.

źródło: NKJP: Wojciech Wanat: Rok w Monarze, 2006

Wytyka im hipokryzję, bo tropiąc sieciowe pasożytnictwo nie zwracają uwagi, że w ich własnych tytułach pojawiają się teksty wykorzystujące materiały z sieci.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Wojn!, Polityka nr 2708, 2009-06-06

Owszem, organizacje charytatywne, kościelne i świeckie, osoby takie jak fundator rynkowej wigilii, pamiętają, zwłaszcza przed Bożym Narodzeniem, o naj­uboższych, większość z nas nie pamięta. Więcej - milcząco zakładamy, iż biedni są winni. Że ich nędza jest wynikiem lenistwa, rodzajem pasożytnictwa, losem świadomie wybranym.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: O Wigilii, kolędach i ubóstwie, Dziennik Polski, 2008-12-27

W bezmiarze upodlenia wielkomiejskich peryferii usychają nawet tradycyjne więzi plemienne, przestaje obowiązywać rodzinna solidarność, która wśród ludzi nieco lepiej sytuowanych stanowi podwalinę usankcjonowanego zwyczajowo familijnego pasożytnictwa.

źródło: NKJP: Wojciech Giełżyński: Inne światy, inne drogi, 2006

Data ostatniej modyfikacji: 22.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj