UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obsiąść

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp
W XV w. tylko w znaczeniu 'wziąć w posiadanie'. Oczekiwana postać bezokolicznika obsieść zaświadczona dopiero od XVI w.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obsiądę
obsiądziemy
2 os. obsiądziesz
obsiądziecie
3 os. obsiądzie
obsiądą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obsiadłem
+(e)m obsiadł
obsiadłam
+(e)m obsiadła
obsiadłom
+(e)m obsiadło
obsiedliśmy
+(e)śmy obsiedli
obsiadłyśmy
+(e)śmy obsiadły
2 os. obsiadłeś
+(e)ś obsiadł
obsiadłaś
+(e)ś obsiadła
obsiadłoś
+(e)ś obsiadło
obsiedliście
+(e)ście obsiedli
obsiadłyście
+(e)ście obsiadły
3 os. obsiadł
obsiadła
obsiadło
obsiedli
obsiadły

bezosobnik: obsiądnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obsiądźmy
2 os. obsiądź
obsiądźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obsiadłbym
bym obsiadł
obsiadłabym
bym obsiadła
obsiadłobym
bym obsiadło
obsiedlibyśmy
byśmy obsiedli
obsiadłybyśmy
byśmy obsiadły
2 os. obsiadłbyś
byś obsiadł
obsiadłabyś
byś obsiadła
obsiadłobyś
byś obsiadło
obsiedlibyście
byście obsiedli
obsiadłybyście
byście obsiadły
3 os. obsiadłby
by obsiadł
obsiadłaby
by obsiadła
obsiadłoby
by obsiadło
obsiedliby
by obsiedli
obsiadłyby
by obsiadły

bezosobnik: obsiądnięto by

bezokolicznik: obsiąść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obsiadłszy

gerundium: obsiądnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. obsiądnięcie
obsiądnięcia
D. obsiądnięcia
obsiądnięć
C. obsiądnięciu
obsiądnięciom
B. obsiądnięcie
obsiądnięcia
N. obsiądnięciem
obsiądnięciami
Ms. obsiądnięciu
obsiądnięciach
W. obsiądnięcie
obsiądnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: obsiądnięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. obsiądnięty
obsiądnięty
obsiądnięty
obsiądnięte
obsiądnięta
D. obsiądniętego
obsiądniętego
obsiądniętego
obsiądniętego
obsiądniętej
C. obsiądniętemu
obsiądniętemu
obsiądniętemu
obsiądniętemu
obsiądniętej
B. obsiądniętego
obsiądniętego
obsiądnięty
obsiądnięte
obsiądniętą
N. obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętą
Ms. obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. obsiądnięci
obsiądnięci
obsiądnięte
obsiądnięte
D. obsiądniętych
obsiądniętych
obsiądniętych
obsiądniętych
C. obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętym
obsiądniętym
B. obsiądniętych
obsiądniętych
obsiądniętych
obsiądnięte
N. obsiądniętymi
obsiądniętymi
obsiądniętymi
obsiądniętymi
Ms. obsiądniętych
obsiądniętych
obsiądniętych
obsiądniętych

odpowiednik aspektowy: obsiadać

Pochodzenie

Zob. siąść

1. drzewo

Definicja

zgromadzić się licznie na małej przestrzeni, zajmując ją całkowicie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poobsiadać

Połączenia

  • komary, meszki, muchy, owady, pszczoły; gołębie, ptaki, wróble obsiadły
  • obsiąść drzewo, krzak, sad, wzgórze

Cytaty

Jak głosi jedna z legend, śpiącego w kołysce Ambrożego, późniejszego biskupa Mediolanu, obsiadły pszczoły, nie wyrządzając mu żadnej krzywdy.

źródło: NKJP: (ASz): Śpij, pszczela rodzino!, Gazeta Krakowska, 2003-12-23

Krążył uparcie ponad kępą olch, którą obsiadło stado wron i kawek.

źródło: NKJP: Grzegorz Tabasz: Myśliwiec, Gazeta Krakowska, 2002-01-21

W sali Teatru Wielkiego nie można było wetknąć szpilki - w przejściach, na schodach i pod ścianami wszędzie pełno było ludzi, studentów i młodzieży, którzy obsiedli każdy wolny skrawek podłogi.

źródło: NKJP: Daniel Passent: Dialog na cztery nogi, Polityka, 2002-10-12

Rozćwierkane stadko obsiadło gęsto gałęzie krzaka bzu rosnącego w pobliżu studni.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Nowe osiedla i dzielnice domków dochodziły w niektórych miejscach do samego brzegu, oplatały zatoki, obsiadły wzgórza.

źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008

Składnia

bez ograniczeń + obsiąść +
KOGO/CO

2. stolik

Definicja

usiąść w dużej grupie dookoła kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poobsiadać

Połączenia

  • młodzież obsiadła; dzieci obsiadły
  • obsiąść ognisko, piaskownicę, stół

Cytaty

Dzieci machające flagami różnej wielkości obsiadły salę z trzech stron.

źródło: NKJP: SAM: Francja w szkole, Gazeta Poznańska, 2002-12-02

Młodzież wysypała się ze szkół, obsiadła fontannę.

źródło: NKJP: Grzegorz Spisak: Nadzieja nigdy nie umiera, Gazeta Krakowska, 2005-04-02

Wyjątkowo hałaśliwe towarzystwo obsiadło aż trzy stoliki.

źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

Dzieci uciszyły się, obsiadły starca ciasnym kołem.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Składnia

bez ograniczeń + obsiąść +
KOGO/CO

3. stanowiska

Definicja

pejorat. 
popierając się nawzajem, objąć wiele stanowisk lub funkcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poobsiadać

Połączenia

  • obsiąść urzędy; funkcje, posady, stanowiska, stołki, synekury

Cytaty

Z wyników głosowania prezes Kurek może być kontent. Radę osiedla obsiedli starzy wyjadacze.

źródło: NKJP: (HSZ): Starzy znajomi, Gazeta Krakowska, 2002-04-25

[...] obsiadła kawał politycznej sceny i bazuje na swojej opinii partii liberalnej (choć dotyczy to tylko gospodarki), jest nieprzesuwalna, ideologicznie nieruchawa i koalicyjnie niewydolna.

źródło: NKJP: Mariusz Janicki, Polityka, 2006-01-21

Dzielnie przysięga, że lada chwila weźmie życie za rogi. Że drugi raz nie da się wykolegować kumplom, którzy obsiedli rozmaite gabinety, a o nim jakoś zapomnieli.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Dziś co chwilę słyszymy o krewnych i znajomych „króliczka”, którzy obsiedli urzędy.

źródło: NKJP: www.borowski.pl

Składnia

bez ograniczeń + obsiąść +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 10.01.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj