UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pięcioksiąg

Chronologizacja

1811, SL

Pochodzenie

Kalka gr. pentáteuchos; zob. pięć, księga

1. współczesny

Definicja

książk. 
zbiór pięciu utworów artystycznych stworzonych przez jednego autora i stanowiących tematyczną całość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pentalogia

Cytaty

Wydaną w 1994 r. powieścią „Krew elfów” zapoczątkował pięcioksiąg zakończony „Panią jeziora”.

źródło: NKJP: (pij): Narreturm może powtórzyć sukces wiedźmina Geralta, Express Ilustrowany, 2002-10-18

Gdy przed pięcioma laty sanocki drukarz Adam Kołodziej wydawał Januszowi Szuberowi trzy zbiorki wierszy, ich autor myślał o pięcioksięgu: miał jeszcze dwa w zanadrzu.

źródło: NKJP: Prowincji piękniejsza twarz, Dziennik Polski, 2000-08-01

Przy czym w opowiadaniu „Coś więcej” w zręcznie poprowadzonych retrospekcjach widać już rozmach fabularny, który potem przerodzi się w pięcioksiąg.

źródło: NKJP: Jakub Gałka, Agnieszka Szady, Konrad Wągrowski: 10 najlepszych polskich zbiorów opowiadań fantastycznych, Esensja, 2009-11-08

Grono (wcale liczne) wielbicieli Kabaretu Starszych Panów, któremu się zdawało, że o arcydziele Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego wie wszystko, otrzymało od Polskiego Radia zatykający dech prezent. Elegancki pięciopłyt (głupie słowo, ale skoro istnieje pięcioksiąg ...) z wszystkimi piosenkami z Kabaretu, łącznie z edycjami dodatkowymi i specjalnymi.

źródło: NKJP: (js): Cały świat Starszych Panów, Polityka, 2000-10-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pięcioksiąg
pięcioksięgi
D. pięcioksięgu
pięcioksięgów
C. pięcioksięgowi
pięcioksięgom
B. pięcioksiąg
pięcioksięgi
N. pięcioksięgiem
pięcioksięgami
Ms. pięcioksięgu
pięcioksięgach
W. pięcioksięgu
pięcioksięgi

Inne uwagi

W D. i Ms. lp spotyka się również formę pięcioksiągu, a w N. lp pięcioksiągiem, nieodnotowywane w słownikach

2. biblijny

Definicja

rel. 
pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu przypisywanych Mojżeszowi, zawierających opis dziejów świata i narodu żydowskiego oraz zbiór norm religijno-moralnych

Noty o użyciu

Zwykle zapisywane od wielkiej litery.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Połączenia

  • biblijny Pięcioksiąg; mojżeszowy/Mojżeszowy Pięcioksiąg

Cytaty

Wyznawcy judaizmu uważają Pięcioksiąg za najważniejszą część Starego Testamentu i przyznają mu większą świętość niż pozostałym księgom.

źródło: NKJP: Witold Tyloch: Dzieje ksiąg Starego Testamentu: szkice z krytyki biblijnej, 1994

Z Pisma Świętego czytano Pięcioksiąg, księgi proroków i psalmy. Był czas na komentarz odczytywanych fragmentów i na naukę.

źródło: NKJP: Jan Gać: Ziemia Święta Kulturowy przewodnik śladami Jezusa, 2009

Byłem parę lat temu na wykładzie polskiego profesora, który - odwrotnie niż Wolter - próbował udowodnić, że Pięcioksiąg rzeczywiście pochodzi z czasów wędrówki ludu Izraela z Egiptu do Ziemi Obiecanej.

źródło: NKJP: Mikołaj Szymański: Drukarze mnie prześladowali, Gazeta Wyborcza, 1998-01-23

Owo zaufanie do natury i poszukiwanie zgody natury z Zakonem formułuje Frycz explicite w drugim rozdziale Księgi O Obyczajach, gdzie mit pierwotnego dobra ilustruje przykładem z Pięcioksięgu Mojżesza [...].

źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1973

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pięcioksiąg
pięcioksięgi
D. pięcioksięgu
pięcioksięgów
C. pięcioksięgowi
pięcioksięgom
B. pięcioksiąg
pięcioksięgi
N. pięcioksięgiem
pięcioksięgami
Ms. pięcioksięgu
pięcioksięgach
W. pięcioksięgu
pięcioksięgi

Inne uwagi

Zwykle lp
W D. i Ms. lp spotyka się również formę pięcioksiągu, a w N. lp pięcioksiągiem, nieodnotowywane w słownikach

Frazeologizmy

Pięcioksiąg konfucjański
Data ostatniej modyfikacji: 03.09.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj