UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nazbierać się

Chronologizacja

1549, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nazbieram się
nazbieramy się
2 os. nazbierasz się
nazbieracie się
3 os. nazbiera się
nazbierają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nazbierałem się
+(e)m się nazbierał
nazbierałam się
+(e)m się nazbierała
nazbierałom się
+(e)m się nazbierało
nazbieraliśmy się
+(e)śmy się nazbierali
nazbierałyśmy się
+(e)śmy się nazbierały
2 os. nazbierałeś się
+(e)ś się nazbierał
nazbierałaś się
+(e)ś się nazbierała
nazbierałoś się
+(e)ś się nazbierało
nazbieraliście się
+(e)ście się nazbierali
nazbierałyście się
+(e)ście się nazbierały
3 os. nazbierał się
nazbierała się
nazbierało się
nazbierali się
nazbierały się

bezosobnik: nazbierano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nazbierajmy się
2 os. nazbieraj się
nazbierajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nazbierałbym się
bym się nazbierał
nazbierałabym się
bym się nazbierała
nazbierałobym się
bym się nazbierało
nazbieralibyśmy się
byśmy się nazbierali
nazbierałybyśmy się
byśmy się nazbierały
2 os. nazbierałbyś się
byś się nazbierał
nazbierałabyś się
byś się nazbierała
nazbierałobyś się
byś się nazbierało
nazbieralibyście się
byście się nazbierali
nazbierałybyście się
byście się nazbierały
3 os. nazbierałby się
by się nazbierał
nazbierałaby się
by się nazbierała
nazbierałoby się
by się nazbierało
nazbieraliby się
by się nazbierali
nazbierałyby się
by się nazbierały

bezosobnik: nazbierano by się

bezokolicznik: nazbierać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

nazbierawszy się

gerundium: nazbieranie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nazbieranie się
nazbierania się
D. nazbierania się
nazbierań się
C. nazbieraniu się
nazbieraniom się
B. nazbieranie się
nazbierania się
N. nazbieraniem się
nazbieraniami się
Ms. nazbieraniu się
nazbieraniach się
W. nazbieranie się
nazbierania się

Pochodzenie

Zob. zbierać

1. o ludziach

Definicja

przyszedłszy po kolei lub deklarując pojedynczo gotowość do uczestniczenia w czymś, utworzyć liczną grupę ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uzbierać się

Cytaty

W Montpellier nazbierało się mnóstwo ludzi z wszelkich kątów Francji i Belgii.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957

Dopiero po pięciu miesiącach dostałem się do laryngologa. Przyjmuje on bowiem wtedy, gdy nazbiera się już odpowiednio liczna grupa pacjentów - opowiada nasz czytelnik.

źródło: NKJP: (CH): Nie byłem symulantem, Gazeta Wrocławska, 2002-03-13

Gdyby dokładnie zliczyć ministrów w Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Premiera, Radzie Ministrów oraz głowy licznych urzędników, których tytułuje się ministrami, nazbierałby się ponadstuosobowy tłum.

źródło: NKJP: Tadeusz Jacewicz: Oni ciągle odrastają, Dziennik Polski, 2008-02-08

Składnia

bez ograniczeń + nazbierać się +
(GDZIE)

2. o wodzie

Definicja

przyrastając stopniowo, osiągnąć dużą liczbę lub ilość

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uzbierać się

Cytaty

Gdy w zagłębieniach nazbiera się woda, jazda po wertepach staje się niebezpieczna, zarówno dla samochodów, jak i dla idących chodnikami pieszych.

źródło: NKJP: Janina Stefanowska: Wiosna odkrywa drogowe dziury, Dziennik Bałtycki, 2009-03-20

Z tego względu, że za szybą ograniczającą zegary nazbierał się kurz, planuję je wyczyścić.

źródło: Internet: forum.chevroletteampoland.com

[...] przez te kilkanaście lat tyle nazbierało się ziemi na podstawie krzaka, że cała podstawa znajduje się pod powierzchnią i odrastają pędy [...].

źródło: Internet: forum.poradnikogrodniczy.pl

3. o śmieciach

Definicja

zostać zgromadzonym przez stopniowe dodawanie nowych obiektów tego samego rodzaju do już zebranych lub znajdujących się gdzieś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uskładać się, uzbierać się

Cytaty

Owoce całej akcji to między innymi: 534 zeszyty i około 1500 kredek, długopisów i ołówków. Nazbierała się też spora ilość gumek, temperówek i przyborów geometrycznych.

źródło: NKJP: Maria i Paweł Wawrzyniakowie: Pomagać potrzebującym, czyli myśleć sercem, Czas Ostrzeszowski nr 200330, 2003

Oprócz tego pośrednik nie wypłacił mu zaległych pieniędzy za przepracowane godziny. W sumie, razem z rachunkami za paliwo, nazbierało się około 800 euro.

źródło: NKJP: A. Dik: Problemy z pośrednikiem, Nowiny Raciborskie nr 5, 2007-01-30

W środę, 18 lipca Ewa [...] kończyła zaległe prace domowe, jakie nazbierały się podczas jej pobytu w szpitalu, po poparzeniu nogi.

źródło: NKJP: Tych zdjęć nie oprawimy w ramkę, Tygodnik Rybnicki, 2007-07-24

Mnie pytano o rejs, przygody i sztormy, ja miałem mnóstwo najróżniejszych zapytań, których nazbierało się podczas nieobecności w kraju.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

4. jagód

Definicja

spędzić na zbieraniu czegoś tyle czasu, że nie ma się już ochoty robić tego dłużej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Pamiętam kilka wspaniałych sezonów, kiedy nazbierałem się grzybów za wszystkie czasy, zarówno w Szwecji, jak i Finlandii czy Norwegii.

źródło: Internet: wyprawynaryby.pl

Niektórzy bystrzejsi samorządowcy kampanię polityczną zaczęli już rok temu. Przez ten czas nazbierali się podpisów, zorganizowali kilka pikników i przygotowali całą strategię promocyjną.

źródło: Internet: salon24.pl

Nazbierałaś się papierków, namęczyłaś się z teczką, to teraz podwyżka, awansik zawodowy [...].

źródło: Internet: pytania.rodzice.pl

Data ostatniej modyfikacji: 03.06.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj