UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

precyzja

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. précision

z łac. praecīsiō 'odcięcie; przerwanie, urwanie'

1.a człowieka

Definicja

cecha kogoś, kto robiąc coś, dba o każdy szczegół

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dokładność, precyzyjność, staranność
sprzeczne:  nieprecyzyjność
hiperonimy:  rzetelność

Połączenia

  • absolutna, duża, maksymalna, niebywała, nieprawdopodobna, niesamowita, niesłychana, niezwykła, ogromna, szczególna, wielka, wyjątkowa, wysoka; należyta; mała, niska; chirurgiczna, jubilerska, mistrzowska, zegarmistrzowska; niemiecka, szwajcarska; matematyczna, naukowa; doskonała, idealna, imponująca precyzja; precyzja rytmiczna
  • precyzja chirurga, zegarmistrza
  • precyzja pod bramką
  • precyzja w ataku, w grze, w strzałach; w działaniu
  • precyzja i cierpliwość, precyzja i dokładność, precyzja i pomysłowość, precyzja i siła, precyzja i staranność, precyzja i szybkość; skuteczność i precyzja, szczęście i precyzja
  • brak, poziom, stopień precyzji
  • precyzja zawodzi; brakuje, zabrakło precyzji
  • wymagać; wymagający precyzji
  • wykonany z precyzją

Cytaty

Ingerencja chirurgiczna [...] wymaga ogromnej precyzji i cierpliwości.

źródło: NKJP: Neuroblastoma zoperowana, Dziennik Polski, 2001-03-01

W charakterze córki połączyły się pewne cechy moje i Andrzeja. Ma moją - jakby to powiedzieć - lekkość życia, a jednocześnie precyzję i dokładność ojca.

źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998

Mama podziwiała precyzję, z jaką pomimo kalectwa kreślił plany architektoniczne.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Chłopak, który do tej pory z precyzją i bezmyślnością automatu notował wszystko, nie objawiając żadnej reakcji, teraz był wyraźnie przestraszony.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. precyzja
precyzje
D. precyzji
precyzji
neut
precyzyj
char
C. precyzji
precyzjom
B. precyzję
precyzje
N. precyzją
precyzjami
Ms. precyzji
precyzjach
W. precyzjo
precyzje

Inne uwagi

Zwykle lp

1.b pomiaru

Definicja

cecha czegoś, w czym widoczna jest dbałość o każdy szczegół

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dokładność, precyzyjność, skrupulatność, staranność
sprzeczne:  nieprecyzyjność
hiperonimy:  rzetelność

Połączenia

  • duża precyzja
  • precyzja konstrukcji, kreski, rysunku; pomiarów; podania, ruchu, strzału; prowadzenia; wykonania; działania, myślenia, pracy
  • dbałość o precyzję
  • poprawić, zwiększać; podziwiać, zapewniać precyzję
  • zadziwiać precyzją
  • dbać o precyzję

Cytaty

Jest genialnym fałszerzem. Po ostatniej wpadce „Matejki” zachodni eksperci byli zdumieni precyzją wykonania sfałszowanych przez niego dolarów.

źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Siła rozmowy, Polityka, 2000-03-18

Młodego twórcę wyróżnia staranność modelunku, drobiazgowe opracowanie detalów, cyzelatorska precyzja kreski i przemyślana kompozycja, czyli autentyczna znajomość warsztatu.

źródło: NKJP: Galeria test, Gazeta Wyborcza, 1993-02-05

Funkcjonariusze bezpieczeństwa uwijali się sprawnie i właściwie należało podziwiać precyzję działania tych ludzi, którzy spadali na swe ofiary w najwłaściwszym miejscu i czasie.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Barwne stroje, efektowne układy choreograficzne, precyzja ruchów, a przede wszystkim energia i spontaniczność dzieci podbiły serca publiczności.

źródło: NKJP: „Wesołe Trzewiczki” podbiły Podkarpacie, Dziennik Polski, 2003-12-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. precyzja
precyzje
D. precyzji
precyzji
neut
precyzyj
char
C. precyzji
precyzjom
B. precyzję
precyzje
N. precyzją
precyzjami
Ms. precyzji
precyzjach
W. precyzjo
precyzje

Inne uwagi

Zwykle lp

2. aparatu

Definicja

cecha czegoś, co działa bardzo dokładnie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dokładność, precyzyjność
sprzeczne:  nieprecyzyjność
hiperonimy:  sprawność

Połączenia

  • precyzja komputera

Cytaty

Materiały używane do budowy modeli są najwyższej klasy, podobnie jak precyzja mechanizmów.

źródło: NKJP: Kosmiczne modele, Dziennik Polski, 2003-08-12

Dzięki doskonaleniu metod operacyjnych, precyzji narzędzi używanych podczas zabiegów (np. mikroskopów o bardzo dużych powiększeniach) i wprowadzeniu nowoczesnych metod znieczulenia [...] można wykonywać dziś operacje, które do niedawna pozostawały jedynie w sferze wyobraźni.

źródło: NKJP: Danuta Orlewska: Lekarz radzi, Dziennik Polski, 2005-01-06

Odrębnym problemem jest stosowanie w zabiegach ochrony roślin sprzętu agrolotniczego. Wydaje się, że z uwagi na małą precyzję tego sprzętu [...] należy ograniczyć możliwość stosowania tej techniki w praktyce rolniczej do niezbędnego minimum.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.05.2000

Kiedy wóz jest pełny, żeby jedna osoba mogła wysiąść lub wsiąść, muszą to zrobić wszyscy pasażerowie, bowiem szczelność i dokładność dopasowań tych, którzy są we wnętrzu, równa się precyzji zegarka szwajcarskiego [...].

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. precyzja
precyzje
D. precyzji
precyzji
neut
precyzyj
char
C. precyzji
precyzjom
B. precyzję
precyzje
N. precyzją
precyzjami
Ms. precyzji
precyzjach
W. precyzjo
precyzje

Inne uwagi

Zwykle lp

3. ścisłość

Definicja

cecha czegoś, co zostało określone lub wyrażone w sposób jasny, konkretny i uporządkowany, przez co nie budzi żadnych wątpliwości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ścisłość
sprzeczne:  nieprecyzyjność, nieścisłość

Połączenia

  • dostateczna, niedostateczna precyzja; precyzja językowa, terminologiczna
  • precyzja języka, słowa; opisu, wypowiedzi, wyrażania, wywodu; prawa, przepisów, sformułowań, zapisów
  • precyzja w przepisach, w sformułowaniach, w zapisie; w określeniu czegoś
  • precyzja i jasność, precyzja i jednoznaczność; logika i precyzja
  • brak precyzji
  • dbałość, troska o precyzję
  • daleki od precyzji
  • zachowanie, zwiększenie precyzji
  • dbać o precyzję

Cytaty

Sądziłem, że precyzja słowa i dokładność przekazywania faktów obowiązuje wszędzie, nawet przy pisaniu felietonów.

źródło: NKJP: Włodzimierz Starosta: Zamiast „od ściany do ściany” proponuję „pół żartem, pół serio?, Gazeta Wyborcza, 1999-04-30

Ze względu na logikę i precyzję wykładu porządkującego naszą wiedzę o ekonomii jest ono ciągle jeszcze prezentowane w podręcznikach jako standardowe.

źródło: NKJP: Edward Stawasz: Innowacje a mała firma, 1999

Wszystkich tych pisarzy cechuje oszczędna forma, unikająca nadmiaru ozdobników i wyjątkowa precyzja języka.

źródło: NKJP: Znany nieznany, Dziennik Polski, 2002-10-11

Przede wszystkim brakuje dostatecznej precyzji, widać niejednoznaczność w pewnych sformułowaniach, a nawet błędy prawne i, śmiem twierdzić, czasami techniczne.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.03.1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. precyzja
precyzje
D. precyzji
precyzji
neut
precyzyj
char
C. precyzji
precyzjom
B. precyzję
precyzje
N. precyzją
precyzjami
Ms. precyzji
precyzjach
W. precyzjo
precyzje

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj