UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nazizm

Chronologizacja

1952, SJPDor
1951, NKJP
1943, S. Bełch, "Papiestwo i Polska [...]", 1943. (http://bcdl.pl/dlibra/docmetadata?id=458)
1943, M. Hemar, "Adolf Wielki: pamflet i dygresje", 1943.
Oba dzieła z 1943 r. wydano w Londynie.

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nazizm
nazizmy
D. nazizmu
nazizmów
C. nazizmowi
nazizmom
B. nazizm
nazizmy
N. nazizmem
nazizmami
Ms. nazizmie
nazizmach
W. nazizmie
nazizmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

niem. Nazismus

Definicja

polit. 
totalitarny system ideologiczny i polityczny stworzony w Niemczech, będący skrajną postacią faszyzmu i stanowiący w latach 1933–1945 podstawę polityki państwowej Niemiec, cechujący się skrajnym antysemityzmem i zakładający wyższość rasy aryjskiej nad innymi

Noty o użyciu

Ms. lp wymawiany: [naziźmie] lub [nazizmie].

Wymowa

[nazism] lub [nazizm]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa doktryny i poglądy polityczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  hitleryzm, narodowy socjalizm
hiperonimy:  totalitaryzm

Połączenia

  • niemiecki nazizm
  • nazizm w Niemczech
  • nazizm i antysemityzm, nazizm i faszyzm, nazizm i komunizm; wojna i nazizm
  • czas; ideologia; przeciwnik, praktyk; ofiary, zbrodnie; upadek nazizmu
  • wojna z nazizmem
  • walczyć z nazizmem

Cytaty

Porównując włoski faszyzm sensu stricto z narodowym socjalizmem Hitlera, badacze są zgodni, że nazizm był znacznie bardziej radykalny, zarówno w ideologii, jak i w warstwie jej praktycznej realizacji.

źródło: NKJP: Paweł Skibiński: Faszyzm prawdziwy i mniemany, Wiedza i Życie, 1998

Wtedy gestapo aresztowało Schumana. Rok później uciekł z aresztu. Przyłączył się do ruchu oporu i walczył z nazizmem.

źródło: NKJP: mim: Ojciec wspólnej Europy, Dziennik Zachodni, 2008-09-04

Uczestnicy zwiedzili też Miejsce Przestrogi i Pamięci w Düsseldorfie, gdzie przedstawiono im jak powstawał, rozwijał się, a także jakie straszliwie skutki przyniósł niemiecki nazizm.

źródło: NKJP: Dariusz Krawczyk: Europa przyjazna młodzieży, Dziennik Zachodni, 2001-08-29

Upadek nazizmu, a potem komunizmu to jednoznaczne potwierdzenie klęski zła.

źródło: NKJP: (POE): By pokolenia pamiętały, Gazeta Krakowska, 2005-05-04

[...] W czasie wojny był miejscem najokrutniejszej zbrodni nazizmu. Dziś mieści siedzibę Centrum Dialogu i Modlitwy, w którym Żydzi, Polacy i Niemcy, wspólnie czczą pamięć tragicznie zmarłych więźniów obozu w Auschwitz.

źródło: NKJP: Ewa Wozińska: Czy Hess był zły?, Gazeta Poznańska, 2004-12-04

Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj