Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gonić
1. w instytucji
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz używany w tytułach prasowych, np. Goniec Rumski, Goniec Polski, Goniec Codzienny.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość poczta
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
Połączenia
- pieszy, rowerowy; specjalny goniec
- goniec z urzędu
- goniec z listem, z pismem, z wiadomością
- goniec w urzędzie
- funkcja, praca (w charakterze) gońca; przesłać coś za pośrednictwem gońca
- goniec dostarcza, przynosi, roznosi coś
- posłać/posyłać, przysłać, wysłać/wysyłać gońca
- pracować jako goniec
Cytaty
|
Poczcie zapłacić trzeba 3,60 i to niezależnie od tego, czy wezwanie zostało dostarczone, czy nie. Gońcy mają płacone 3 zł brutto tylko za przesyłkę dostarczoną. źródło: NKJP: Jak przełamać monopol Poczty, Gazeta Wyborcza, 1999-04-02 |
|
|
Ja i żona pracowaliśmy w ciemni, operator pstrykał zdjęcia, a filmy wysyłał do nas za pośrednictwem gońca. źródło: NKJP: Wojciech Trzcionka: Jak nie plują, to pstrykasz, Dziennik Zachodni, 2006-12-08 |
|
|
Przyznała, że gdyby był goniec, takie listy z urzędu do urzędu, przynajmniej na terenie miasta, docierałyby jeszcze tego samego dnia. źródło: NKJP: (WZK): Kręta droga renty, Dziennik Łódzki, 2004-04-06 |
|
|
Dosłownie w dwa dni później ten sam goniec doręczył jej list od gubernatora z przeprosinami i z załączoną kartą stałego pobytu. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Miłośnica, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | goniec |
gońcy |
ndepr |
| gońce |
depr | ||
| D. | gońca |
gońców |
|
| C. | gońcowi |
gońcom |
|
| B. | gońca |
gońców |
|
| N. | gońcem |
gońcami |
|
| Ms. | gońcu |
gońcach |
|
| W. | gońcu gończe |
gońcy |
ndepr |
| gońce |
depr |
2. w wojsku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- konny, pieszy; cesarski, królewski goniec
- goniec z rozkazem, z wiadomością, z wieścią
- funkcja gońca; przesłać coś za pośrednictwem gońca
- goniec dostarcza, przynosi, roznosi coś
- posłać/posyłać, przysłać, wysłać/wysyłać gońca
Cytaty
|
Wysłał gońca do swojego dowódcy z zawiadomieniem o tym, co słyszał. źródło: NKJP: Bronisław Lubiński: Ogień nad Wisłą, Kurier Powiatu Kwidzyńskiego, 1999-08-27 |
|
|
Zameldowałem sytuację telefonicznie płk. M., wysyłając jednocześnie gońców w poszukiwaniu kompanii - z rozkazem, by kompanie saperskie natychmiast powróciły na wyznaczone stanowisko w Serocku. źródło: NKJP: Jerzy Odrowąż-Pieniążek: Więcej niż świadek, 2007 |
|
|
Inne elementy historyczne to przebieg trasy maratonu rozegranego na odcinku, który pokonał w 490 roku p. n. e. goniec wysłany przez dowódcę wojsk greckich z informacją do Aten o zwycięstwie nad Persami. źródło: NKJP: Marek Lubawiński: Cień strachu nad igrzyskami, Polska Głos Wielkopolski, 2004-08-02 |
|
|
Przed samą bitwą król Polski wysłał gońców w różne rejony kraju. Jeden z gońców trafił do Brzeźna Szlacheckiego, by zebrać lokalnych wojów, umiejących posługiwać się bronią. źródło: NKJP: Leszek Literski, Turcy na kolanach, Dziennik Bałtycki, 2004-09-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | goniec |
gońcy |
ndepr |
| gońce |
depr | ||
| D. | gońca |
gońców |
|
| C. | gońcowi |
gońcom |
|
| B. | gońca |
gońców |
|
| N. | gońcem |
gońcami |
|
| Ms. | gońcu |
gońcach |
|
| W. | gońcu gończe |
gońcy |
ndepr |
| gońce |
depr |
3. w szachach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
Połączenia
- biały, czarny goniec
- ruch gońca
- ruch gońcem
- goniec atakuje, bije
- atakować, bić gońca
Cytaty
|
Zaczyna się tematyczna gra: czarny goniec toruje drogę do pola b7 własnemu hetmanowi, który za chwilę pojawi się na szachownicy. źródło: NKJP: Romuald Grąbczewski, Jan Rusinek, (pk), Ludwik Frey, Jerzy Dobosz: Szkoła szachowa „Gazety” / Centrum statyczne, Gazeta Wyborcza, 1993-01-15 |
|
|
Gdy wreszcie połączone siły białego hetmana, skoczka i gońca zagroziły poważnie czarnemu królowi, genialne poświęcenie czarnego hetmana niespodziewanie uratowało partię. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008 |
|
|
Patrzysz na szachownicę, liczysz, przewidujesz na ileś tam ruchów naprzód i już wiesz, że jeśli stary, poświęcając gońca, rozbije piony przy twoim królu, to koniec; i ty, posiadacz dwóch norm na tytuł szachowego mistrza, za chwilę przegrasz z amatorem, którego zlekceważyłeś. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | goniec |
gońce |
|
| D. | gońca |
gońców |
|
| C. | gońcowi |
gońcom |
|
| B. | gońca |
gońce |
|
| N. | gońcem |
gońcami |
|
| Ms. | gońcu |
gońcach |
|
| W. | gońcu |
gońce |
4. w krośnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło
Połączenia
- goniec czółenkowy
Cytaty
|
Tkacz powinien dokładnie i stale kontrolować pracę krosna, jak również poszczególnych elementów krosna. Przy zmianie czółenka powinien sprawdzić stan gońców, czy nie są wyrobione, czy nie wyrobiły się bijaki w miejscach zetknięcia się z gońcami, czy dobrze działają sprężyny hamulcowe i sprężyny odciągające, wrzeciona itp. źródło: Internet: Wacław Krajewski: Tkalnie, 1951 |
|
|
Modyfikację krosien tkackich przeprowadzono w zakładzie Johna Boyda, który wynalazł goniec czółenkowy, bowiem dotychczas włosie nawlekano ręcznie na krosna. źródło: Internet: http://hurtownia-tapicerska.pl/ |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | goniec |
gońce |
|
| D. | gońca |
gońców |
|
| C. | gońcowi |
gońcom |
|
| B. | goniec |
gońce |
|
| N. | gońcem |
gońcami |
|
| Ms. | gońcu |
gońcach |
|
| W. | gońcu |
gońce |