UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

doścignąć

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doścignę
dościgniemy
2 os. dościgniesz
dościgniecie
3 os. doścignie
dościgną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doścignąłem
+(e)m doścignął
doścignęłam
+(e)m doścignęła
doścignęłom
+(e)m doścignęło
doścignęliśmy
+(e)śmy doścignęli
doścignęłyśmy
+(e)śmy doścignęły
2 os. doścignąłeś
+(e)ś doścignął
doścignęłaś
+(e)ś doścignęła
doścignęłoś
+(e)ś doścignęło
doścignęliście
+(e)ście doścignęli
doścignęłyście
+(e)ście doścignęły
3 os. doścignął
doścignęła
doścignęło
doścignęli
doścignęły

bezosobnik: doścignięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. doścignijmy
2 os. doścignij
doścignijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. doścignąłbym
bym doścignął
doścignęłabym
bym doścignęła
doścignęłobym
bym doścignęło
doścignęlibyśmy
byśmy doścignęli
doścignęłybyśmy
byśmy doścignęły
2 os. doścignąłbyś
byś doścignął
doścignęłabyś
byś doścignęła
doścignęłobyś
byś doścignęło
doścignęlibyście
byście doścignęli
doścignęłybyście
byście doścignęły
3 os. doścignąłby
by doścignął
doścignęłaby
by doścignęła
doścignęłoby
by doścignęło
doścignęliby
by doścignęli
doścignęłyby
by doścignęły

bezosobnik: doścignięto by

bezokolicznik: doścignąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: doścignąwszy

gerundium: doścignięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. doścignięcie
doścignięcia
D. doścignięcia
doścignięć
C. doścignięciu
doścignięciom
B. doścignięcie
doścignięcia
N. doścignięciem
doścignięciami
Ms. doścignięciu
doścignięciach
W. doścignięcie
doścignięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: doścignięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. doścignięty
doścignięty
doścignięty
doścignięte
doścignięta
D. dościgniętego
dościgniętego
dościgniętego
dościgniętego
dościgniętej
C. dościgniętemu
dościgniętemu
dościgniętemu
dościgniętemu
dościgniętej
B. dościgniętego
dościgniętego
doścignięty
doścignięte
dościgniętą
N. dościgniętym
dościgniętym
dościgniętym
dościgniętym
dościgniętą
Ms. dościgniętym
dościgniętym
dościgniętym
dościgniętym
dościgniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. doścignięci
doścignięci
doścignięte
doścignięte
D. dościgniętych
dościgniętych
dościgniętych
dościgniętych
C. dościgniętym
dościgniętym
dościgniętym
dościgniętym
B. dościgniętych
dościgniętych
dościgniętych
doścignięte
N. dościgniętymi
dościgniętymi
dościgniętymi
dościgniętymi
Ms. dościgniętych
dościgniętych
dościgniętych
dościgniętych

odpowiednik aspektowy: dościgać

Pochodzenie

Zob. dościgać

1. w rajdzie

Definicja

biegnąc lub jadąc szybko za jakąś osobą, zwierzęciem lub pojazdem, zrównać się z nimi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dogonić

Połączenia

  • doścignąć lidera, peleton, rywala; prowadzącą, uciekającego
  • szybko doścignąć
  • próbować, usiłować, zdołać doścignąć

Cytaty

Szarlej z rozmachem uderzył konia po zadzie, sam zaś puścił się takim pędem, że spłoszony do galopu koń zdołał go doścignąć dopiero za linią drzew.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Pierwszego autobusu nie doścignął, co to za sprint w mokrych butach?

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Peleton doścignął go 16 km przed metą.

źródło: NKJP: Lider z Ameryki, Dziennik Polski, 1999-07-05

Gwałtownymi wyrzutami rąk zaczął płynąć w dół rzeki. Jeśli nie doścignie holownika, będzie zgubiony.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Doścignąwszy mnie, wyminąwszy, szła przede mną, ponaglając mnie torebką: pospiesz się, pospiesz się!

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1980

Składnia

bez ograniczeń + doścignąć +
KOGO/CO

2. w nauce

Definicja

dorównać komuś uważanemu za lepszego w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dogonić

Połączenia

  • doścignąć jakiś kraj, państwo; wzór; czołówkę światową, najlepszych; Zachód
  • doścignąć w jakiejś dziedzinie, w osiągnięciach, w produkcji, w rozwoju, w wiedzy; w klasyfikacji, w tabeli

Cytaty

Jego perfekcjonizm wzbudzał często zazdrość kolegów po fachu, bo doścignąć go w tym zawodzie było trudno.

źródło: NKJP: Zmarł Andrzej Wiernik, Dziennik Polski, 1999-10-12

Narzekał, że [...] nigdy nie doścignie przyrodniego brata w strzelaniu z łuku lub procy.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Próbuję doścignąć wzór, jakim jest dla mnie Jan Sebastian Bach.

źródło: NKJP: Jolanta Tęcza-Ćwierz: Człowiek ponad miarę, Wychowawca, 2006-01, nr 157

Indie rozwijają się w tempie Chin i mają ambicje je doścignąć.

źródło: NKJP: Krzysztof Mroziewicz: Grypa w świecie, katar w Chindiach, Polityka, 2009-02-07

Ojciec zawsze był dla mnie wzorem. To, że jestem młody, pozwala mi marzyć, że kiedyś doścignę go w osiągnięciach [...].

źródło: NKJP: emka: Ebi Smolarek: Wychowany na mistrza, Dlaczego?, 2009-08-15

Składnia

bez ograniczeń + doścignąć +
KOGO/CO + (w CZYM)

3. o kłopotach

Definicja

książk. 
o negatywnych sytuacjach: zacząć dotyczyć kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Po raz kolejny pech doścignął pana Krzysztofa, kiedy Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny odmówił wypłaty odszkodowania.

źródło: NKJP: Krystyna Krawczyk: Pojazd pchany nie jest w ruchu..., Gazeta Ubezpieczeniowa, 2001-12-12

A i to wiedz, że przekleństwo moje doścignie i potomków twoich, do dziesiątego pokolenia.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Składnia

bez ograniczeń + doścignąć +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj