UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czołgać się

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czołgam się	czołgamy się
2 os.	czołgasz się	czołgacie się
3 os.	czołga się	czołgają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czołgałem się +(e)m się czołgał	czołgałam się +(e)m się czołgała	czołgałom się +(e)m się czołgało	czołgaliśmy się +(e)śmy się czołgali	czołgałyśmy się +(e)śmy się czołgały
2 os.	czołgałeś się +(e)ś się czołgał	czołgałaś się +(e)ś się czołgała	czołgałoś się +(e)ś się czołgało	czołgaliście się +(e)ście się czołgali	czołgałyście się +(e)ście się czołgały
3 os.	czołgał się	czołgała się	czołgało się	czołgali się	czołgały się

bezosobnik: czołgano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się czołgał będę się czołgać	będę się czołgała będę się czołgać	będę się czołgało będę się czołgać	będziemy się czołgali będziemy się czołgać	będziemy się czołgały będziemy się czołgać
2 os.	będziesz się czołgał będziesz się czołgać	będziesz się czołgała będziesz się czołgać	będziesz się czołgało będziesz się czołgać	będziecie się czołgali będziecie się czołgać	będziecie się czołgały będziecie się czołgać
3 os.	będzie się czołgał będzie się czołgać	będzie się czołgała będzie się czołgać	będzie się czołgało będzie się czołgać	będą się czołgali będą się czołgać	będą się czołgały będą się czołgać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czołgajmy się
2 os.	czołgaj się	czołgajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czołgałbym się bym się czołgał	czołgałabym się bym się czołgała	czołgałobym się bym się czołgało	czołgalibyśmy się byśmy się czołgali	czołgałybyśmy się byśmy się czołgały
2 os.	czołgałbyś się byś się czołgał	czołgałabyś się byś się czołgała	czołgałobyś się byś się czołgało	czołgalibyście się byście się czołgali	czołgałybyście się byście się czołgały
3 os.	czołgałby się by się czołgał	czołgałaby się by się czołgała	czołgałoby się by się czołgało	czołgaliby się by się czołgali	czołgałyby się by się czołgały

bezosobnik: czołgano by się

bezokolicznik: czołgać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: czołgając się

gerundium: czołganie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czołganie się	czołgania się
D.	czołgania się	czołgań się
C.	czołganiu się	czołganiom się
B.	czołganie się	czołgania się
N.	czołganiem się	czołganiami się
Ms.	czołganiu się	czołganiach się
W.	czołganie się	czołgania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: czołgający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czołgający się	czołgający się	czołgający się	czołgające się	czołgająca się
D.	czołgającego się	czołgającego się	czołgającego się	czołgającego się	czołgającej się
C.	czołgającemu się	czołgającemu się	czołgającemu się	czołgającemu się	czołgającej się
B.	czołgającego się	czołgającego się	czołgający się	czołgające się	czołgającą się
N.	czołgającym się	czołgającym się	czołgającym się	czołgającym się	czołgającą się
Ms.	czołgającym się	czołgającym się	czołgającym się	czołgającym się	czołgającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czołgający się	czołgający się	czołgające się	czołgające się
D.	czołgających się	czołgających się	czołgających się	czołgających się
C.	czołgającym się	czołgającym się	czołgającym się	czołgającym się
B.	czołgających się	czołgających się	czołgających się	czołgające się
N.	czołgającymi się	czołgającymi się	czołgającymi się	czołgającymi się
Ms.	czołgających się	czołgających się	czołgających się	czołgających się

Pochodzenie

płn. psł. *čľ̥gati sę / čľ̥kati sę 'pełzać'

1. po ziemi

Definicja

posuwać się, dotykając brzuchem ziemi, odpychając się łokciami i kolanami

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

żołnierz czołga się
czołgać się tunelem
czołgać się na brzuchu
czołgać się po lodzie, po podłodze, po śniegu, po ziemi
czołgać się w błocie; w jakimś kierunku, w którąś stronę
ostrożnie; do przodu czołgać się
czołgać się i pełzać

Cytaty

	Mężczyzna ruszył na ratunek topiącym się. Obwiązał się liną i asekurowany przez znajdujących się tam ludzi, zaczął czołgać się po lodzie. źródło: NKJP: Maciej Modzelewski: Zabójcze pięć metrów, Trybuna Śląska, 2001-02-13
	[...] człowiek dostaje się do wojska i dopada go fala. I dowiaduje się, że trzeba się czołgać w błocie i nie ma przepustek. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008
	Dziewczyny wspinają się na maszty „białej fregaty”, strzelają z kałasznikowów, rzucają granatami i czołgają się pod zasiekami. źródło: NKJP: Dlaczego?, 2009-08-06
	[...] znowu zaczęła się strzelanina, Kweller upadł, począł się czołgać na brzuchu do swojej kryjówki. źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959
	Najgorszym doświadczeniem tej podróży było czołganie się długim tunelem o średnicy sześćdziesięciu centymetrów [...]. źródło: NKJP: Janusz Miliszkiewicz: Przygoda bycia Polakiem, 2007

Składnia

czołgać się

(GDZIE | DOKĄD)

2. przed władcą

Definicja

okazywać swoją niższość i uległość wobec kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

płaszczyć się, poniżać się

Cytaty

	Polacy, jeszcze niedawno czołgaliście się przed radzieckimi towarzyszami i ich polskimi sługusami! źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Lekarz odbierał poród z taką łaską, że musiałem się czołgać przed nim, żeby się zajął żoną. źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka, Małgorzata Wyszyńska: Paragraf na Korvitę, Gazeta Wyborcza, 1994-05-21
	[...] zakochał się w niej do szaleństwa, kiedy miała lat dwadzieścia, czołgał się przed nią na kolanach, ale ona go odtrąciła [...]. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Nawet jakby się czołgał u moich stóp, nie daruję. źródło: NKJP: Magda M, odcinek 53, 2007

Składnia

czołgać się

(przed KIM)

Data ostatniej modyfikacji: 26.11.2014