Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sypati 'rzucać czymś sypkim, napełniać czymś sypkim'
W etymologicznym związku z psł. *suti, *sъpǫ 'sypać', którego kontynuant jest realnie poświadczony w dawnej polszczyźnie suć, suję 'sypać, sypiąc, wznosić,usypywać'; archaiczna postać 3 osoby czasu teraźniejszego spie jest udokumentowana w gwarach.
1. piasek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Połączenia
- hodowca, leśniczy; dozorca sypie coś; piaskarki, służby drogowe sypią coś
- sypać kurom, ptakom, zwierzętom
- sypać karmę, owies, ziarno; kawę; piasek, sól; chodniki, drogi; iskry, skry
- sypać piaskiem, solą; iskrami
- sypanie kwiatków
- sypać coś dla ptaków, dla zwierząt
- sypać coś do karmnika, do paśnika; do kubka, do szklanek
- sypać coś na chodniki, na drogi,
Cytaty
Wczoraj wczesnym rankiem dyżurny inżynierii miejskiej skierował na ulice solarki i piaskarki, a dozorcy sypali piaskiem oblodzone chodniki. źródło: NKJP: (mp.): Brrr... Ale plucha!, Dziennik Łódzki, 2003-01-15 |
|
- Czajnik gwiżdże, Sandra sypie kawę do dwóch szklanek. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
W czasie procesji dziewczęta ubrane w białe szatki sypały kwiatki przed księdzem, który szedł z monstrancją. źródło: NKJP: MN, W KOŚCIELE FARNYM, Nakielski Czas, 2003-07-02 |
|
Zaczynał od wykonywania najprostszych robót (- walonki, łopata i sypanie węgla na taśmę to było moje pierwsze zajęcie - mówi) (...) źródło: NKJP: Mariusz Jakubek, Rowerów nie odstawiliśmy, Dziennik Łódzki, 2002-11-15 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: sypany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypany |
sypany |
sypany |
sypane |
sypana |
D. | sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanej |
C. | sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanej |
B. | sypanego |
sypanego |
sypany |
sypane |
sypaną |
N. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypaną |
Ms. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypani |
sypani |
sypane |
sypane |
D. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
C. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
B. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypane |
N. | sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
Ms. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
Składnia
+ | sypać | + |
CO +
(do CZEGO)
|
|
+ | sypać | + |
CO +
na CO
|
|
+ | sypać | + |
CO +
(KOMU/CZEMU)
|
|
+ | sypać | + |
CZYM
|
2. kopiec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową
Połączenia
- ludzie, mieszkańcy sypią coś
- sypać groble, kopiec, wał
- sypanie okopów
Cytaty
Woda rośnie zagrażając pobliskim budynkom na pl. Bema. Ludzie, którzy do tej pory kibicowali, nagle ożywiają się. Także chwytają za łopaty. Sypią wał. źródło: NKJP: Marian Maciejewski: Powódź w południowej Polsce, Gazeta Wyborcza, 1997-07-14 |
|
Pani Elżbieta pamięta dobrze, gdy jako uczennica jeździła do Krakowa sypać kopiec Piłsudskiego. źródło: NKJP: Michał Palica: Od cesarstwa po Kalifornię czyli rodzinne historie, Tygodnik Rybnicki, 2008-12-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: sypany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypany |
sypany |
sypany |
sypane |
sypana |
D. | sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanej |
C. | sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanej |
B. | sypanego |
sypanego |
sypany |
sypane |
sypaną |
N. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypaną |
Ms. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypani |
sypani |
sypane |
sypane |
D. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
C. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
B. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypane |
N. | sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
Ms. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
odpowiednik aspektowy: usypać
Składnia
+ | sypać | + |
CO
|
3. o śniegu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne
Połączenia
- grad sypał; śnieg sypie
- sypać całą noc, cały dzień...
- sypać gęsto, mocno, słabo
Cytaty
- Grad sypał po wsi Kamienica. Wytłukł zboża, owoce i jabłka. źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Zostało błoto i rozpacz, Gazeta Krakowska, 2002-07-16 |
|
[...] śnieg sypie coraz mocniej, gęściej, aż wreszcie pokrywa wszystko grubym białym całunem... źródło: NKJP: Stanisław Janicki: Miedzy młotem a kowadłem, Trybuna Śląska, 2001-12-07 |
|
Wysoko w górach kilka stopni mrozu, sypie śniegiem . Czyżby zbliżało się lato stulecia? źródło: NKJP: Wiesław Ziobro: Piękne lato tego roku, Dziennik Polski, 2006-06-01 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
odpowiednik aspektowy: sypnąć
4. o zbożu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo
Połączenia
- zboże, żyto sypie
Cytaty
Szkody wyrządzone zbożom przez majowe przymrozki okazały się większe niż przypuszczało wielu rolników. Szczególnie kiepsko sypie żyto. źródło: NKJP: K.Kowalski, Żniwa ’2007: Słabe plony zbóż, Tygodnik Ciechanowski , 2007-08-07 |
|
Teraz przyszedł czas żniwa, zboże sypie, kosić trzeba, póki sucho, dopóki nie pada. źródło: NKJP: Teresa Bojarska, Świtanie, przemijanie |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
5. pieniędzmi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- miasto, państwo, Unia sypie czymś;
- sypać forsą, kasą, pieniędzmi; prezentami
Cytaty
Magistrat sypał pieniędzmi w przekonaniu, że działa na rzecz promocji miasta, choć akcenty lokalne chowały się w cieniu ponadlokalnych celebrytów. źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Cukrowa wata z rycerzem w tle, Polityka, 2008-05-31 |
|
Marzyło mi się być dobrą ciocią, która wpada i sypie prezentami. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: sypany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypany |
sypany |
sypany |
sypane |
sypana |
D. | sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanej |
C. | sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanej |
B. | sypanego |
sypanego |
sypany |
sypane |
sypaną |
N. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypaną |
Ms. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypani |
sypani |
sypane |
sypane |
D. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
C. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
B. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypane |
N. | sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
Ms. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
odpowiednik aspektowy: sypnąć
Składnia
+ | sypać | + |
CZYM
|
6. dowcipami
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Połączenia
- bohater; autorka, pisarka sypie czymś
- sypać dowcipami, żartami; ciekawostkami, historiami, opowieściami; komplementami; przekleństwami; danymi, faktami
Cytaty
Zebrani zbaranieli. Nic o tym nie wiedzieli. A ambasador sypał datami, faktami, nazwiskami. Wiedział wszystko. Okazało się, że ambasada sowiecka miała swoje wtyczki w wydawnictwie. źródło: NKJP: Stanisław Srokowski, POLSKIE KRESY , Akant, 2006-11 |
|
Pisarka recytowała swoje wiersze, sypała żartami i wesoło rozmawiała z młodymi czytelnikami o poważnych tematach: ekologii, zdrowym życiu i planach na przyszłość. źródło: NKJP: Agata Wolna: Wanda Chotomska show, Trybuna Śląska, 2000-12-12 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: sypany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypany |
sypany |
sypany |
sypane |
sypana |
D. | sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanej |
C. | sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanej |
B. | sypanego |
sypanego |
sypany |
sypane |
sypaną |
N. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypaną |
Ms. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypani |
sypani |
sypane |
sypane |
D. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
C. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
B. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypane |
N. | sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
Ms. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
odpowiednik aspektowy: sypnąć
Składnia
+ | sypać | + |
CZYM
|
7. kolegę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
Połączenia
- sypać kolegę, kumpla
- zacząć sypać
Cytaty
Mam poważne informacje, że Martyka w roku 1944, być może „nakłoniony” przez NKWD, sypał środowisko akowskie. źródło: NKJP: Chciałabym sprostować informacje, które znalazły się w zakończeniu reportażu Piotra Lipińskiego „Nietoperz cicho śmignął” ..., Gazeta Wyborcza, 1996-02-16 |
|
Przyrzeczono mu ułaskawienie, jeśli zostanie świadkiem koronnym. To znaczy, jeśli zacznie sypać. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
sypię |
sypiemy |
|||
2 os. |
sypiesz |
sypiecie |
|||
3 os. |
sypie |
sypią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałem +(e)m sypał |
sypałam +(e)m sypała |
sypałom +(e)m sypało |
sypaliśmy +(e)śmy sypali |
sypałyśmy +(e)śmy sypały |
2 os. |
sypałeś +(e)ś sypał |
sypałaś +(e)ś sypała |
sypałoś +(e)ś sypało |
sypaliście +(e)ście sypali |
sypałyście +(e)ście sypały |
3 os. |
sypał |
sypała |
sypało |
sypali |
sypały |
bezosobnik: sypano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę sypał będę sypać |
będę sypała będę sypać |
będę sypało będę sypać |
będziemy sypali będziemy sypać |
będziemy sypały będziemy sypać |
2 os. |
będziesz sypał będziesz sypać |
będziesz sypała będziesz sypać |
będziesz sypało będziesz sypać |
będziecie sypali będziecie sypać |
będziecie sypały będziecie sypać |
3 os. |
będzie sypał będzie sypać |
będzie sypała będzie sypać |
będzie sypało będzie sypać |
będą sypali będą sypać |
będą sypały będą sypać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
sypmy |
|
2 os. |
syp |
sypcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
sypałbym bym sypał |
sypałabym bym sypała |
sypałobym bym sypało |
sypalibyśmy byśmy sypali |
sypałybyśmy byśmy sypały |
2 os. |
sypałbyś byś sypał |
sypałabyś byś sypała |
sypałobyś byś sypało |
sypalibyście byście sypali |
sypałybyście byście sypały |
3 os. |
sypałby by sypał |
sypałaby by sypała |
sypałoby by sypało |
sypaliby by sypali |
sypałyby by sypały |
bezosobnik: sypano by
bezokolicznik: sypać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
sypiąc
gerundium: sypanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | sypanie |
sypania |
D. | sypania |
sypań |
C. | sypaniu |
sypaniom |
B. | sypanie |
sypania |
N. | sypaniem |
sypaniami |
Ms. | sypaniu |
sypaniach |
W. | sypanie |
sypania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: sypiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiąca |
D. | sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącego |
sypiącej |
C. | sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącemu |
sypiącej |
B. | sypiącego |
sypiącego |
sypiący |
sypiące |
sypiącą |
N. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącą |
Ms. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypiący |
sypiący |
sypiące |
sypiące |
D. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
C. | sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
sypiącym |
B. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiące |
N. | sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
sypiącymi |
Ms. | sypiących |
sypiących |
sypiących |
sypiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: sypany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sypany |
sypany |
sypany |
sypane |
sypana |
D. | sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanego |
sypanej |
C. | sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanemu |
sypanej |
B. | sypanego |
sypanego |
sypany |
sypane |
sypaną |
N. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypaną |
Ms. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sypani |
sypani |
sypane |
sypane |
D. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
C. | sypanym |
sypanym |
sypanym |
sypanym |
B. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypane |
N. | sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
sypanymi |
Ms. | sypanych |
sypanych |
sypanych |
sypanych |
Składnia
+ | sypać | + |
KOGO
|