UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

metafora

Chronologizacja

1566, SPXVI

Pochodzenie

łac. metaphora

z gr. metaphorá 'przeniesienie'

Definicja

jęz.  lit. 
środek stylistyczny, w którym słowo, wyrażenie, opis lub obraz uzyskują nowe znaczenie przez odniesienie do innej rzeczy lub zjawiska na zasadzie dostrzeżonego podobieństwa

Noty o użyciu

Wyraz używany jako termin językoznawczy i różnie definiowany w zależności od założeń teoretycznych danego opisu języka.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przenośnia

Połączenia

  • głęboka, piękna, poetycka, trafna, wielka; futbolowa, sportowa metafora
  • metafora losu ludzkiego, świata, życia; łodzi, stada
  • aluzja i metafora; epitety i metafory, porównania i metafory
  • definicja, interpretacja, konstrukcja, pojęcie, teoria; istnienie metafory; typologia metafor
  • używać metafory
  • przy pomocy metafory; za pomocą metafory

Cytaty

Żeglowanie pod wiatr zainteresowało mnie głównie jako pewnego rodzaju metafora losu ludzkiego.

źródło: NKJP: Navigare necesse est, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1994-09-16

Lukrecjusz używał w swoim poemacie metafory stada owiec, które (tłumacząc na język współczesnej nauki) z daleka robi wrażenie jednego dobrze zlokalizowanego obiektu, a z bliska okazuje się być gromadą obiektów niezależnych fizycznie.

źródło: NKJP: Tempczyk Michał: Teoria chaosu a filozofia, 1998

[...] Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński - by trzymać się sportowej metafory - są tym w rodzimej nauce, czym Legia i Wisła w naszej piłce nożnej: u nas są najlepsze, w konfrontacji z uczelniami w Stanach Zjednoczonych czy na zachodzie Europy - niespełnione i gdzieś w tyle.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: Raport polityki, 2004

Rząd jest istotnie - w przekonaniu mojego klubu - rządem na żółtym świetle. Kontynuując tę metaforę trzeba powiedzieć, że Polska potrzebuje zielonego światła dla reform, głębokich reform.

źródło: NKJP: Spotkanie prezydenta z Konwentem Seniorów - fragmenty dyskusji, Gazeta Wyborcza, 1995-02-07

R. Jakobson rozwinął [...] tezę, że dwie figury retoryki klasycznej: metafora i metonimia, są podstawowymi operacjami językowymi stosowanymi w każdej wypowiedzi.

źródło: NKJP: Anna Matuchniak-Krasuska: Publiczność wobec metafory plastycznej, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. metafora
metafory
D. metafory
metafor
C. metaforze
metaforom
B. metaforę
metafory
N. metaforą
metaforami
Ms. metaforze
metaforach
W. metaforo
metafory
Data ostatniej modyfikacji: 07.07.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj