Chronologizacja
Pochodzenie
tur. kutas: kutaz 'ozdoba głowy, ozdoba z frędzli, zawieszana na szyi konia'
Pierwotne znaczenie z XVI w. 'ozdobny pędzelek-wisiorek z nici jedwabnych', stąd w mowie potocznej jako eufemistycznie o penisie i dalej obraźliwie o człowieku.
1. penis
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność
Cytaty
|
[...] nagle w drzwiach stanął całkiem goły facet z dyndającym kutasem i na widok gospodyni zawołał: lalunia! źródło: NKJP: Internet |
|
|
Piszemy razem historię, historię nie dla cnotek i popaprańców, którzy dymają tłuste baby, piejąc hosanny, jak to ich kutasy są szczęśliwe, spełnione [...]. źródło: NKJP: Dawid Kornaga: Gangrena, 2005 |
|
|
– Natalio, spójrz – mówiła, oglądając strony z ogłoszeniami matrymonialnymi. – Sterczącego kutasa prezentuje, ale gęby to nie łaska pokazać. źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007 |
|
|
[...] oczywiste dla wszystkich jest to, że bardzo wiele kobiet nie przepada za seksem [...]. Nie wnikam w to, czy dzieje się tak dlatego, że nigdy nie zostały odpowiednio rozbudzone ani zaspokojone przez mężczyzn, którzy nie czują się w obowiązku pomyśleć o partnerce, o jej przyjemności, a kierują się jedynie prawem swego kutasa. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kutas |
kutasy |
|
| D. | kutasa |
kutasów |
|
| C. | kutasowi |
kutasom |
|
| B. | kutasa |
kutasy |
|
| N. | kutasem |
kutasami |
|
| Ms. | kutasie |
kutasach |
|
| W. | kutasie |
kutasy |
2. mężczyzna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Połączenia
- głupi kutas
- kawał kutasa
Cytaty
|
- Ty głupi kutasie! - wycharczałem, chwytając go za koszulę. - Czy ty nigdy nie zmądrzejesz? źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |
|
|
Cały czas wyrzekała na męża, który ją opuścił: znalazł sobie, kutas jeden, jakąś dziwkę w Szczecinie. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
|
Właściwie to nie chciałem dać mu w zęby. Nawet mu przebaczyłem, że zwyzywał mnie od kutasów. źródło: NKJP: Piotr Czerwiński: Przebiegum życiae czyli Kartonowa sieć, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kutas |
kutasi |
ndepr |
| kutasy |
depr | ||
| D. | kutasa |
kutasów |
|
| C. | kutasowi |
kutasom |
|
| B. | kutasa |
kutasów |
|
| N. | kutasem |
kutasami |
|
| Ms. | kutasie |
kutasach |
|
| W. | kutasie |
kutasi |
ndepr |
| kutasy |
depr |
3. ozdoba
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | chwost |
Cytaty
|
Niedołęga miał na głowie baranicę z kutasem z czerwonej wełny, przyczepionym do jej czubka. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002 |
|
|
Śmiertelnie bladzi, zamarli na widok admiradiera, tylko orderowe gwiazdy iskrzyły im się na piersiach i kołysały się u barków srebrne sznury i kutasy. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961 |
|
|
Na pasie wisiała szabla z dwoma srebrnymi kutasami. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kutas |
kutasy |
|
| D. | kutasa |
kutasów |
|
| C. | kutasowi |
kutasom |
|
| B. | kutas |
kutasy |
|
| N. | kutasem |
kutasami |
|
| Ms. | kutasie |
kutasach |
|
| W. | kutasie |
kutasy |