UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

celibat

Chronologizacja

1551, Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. celibat
celibaty
D. celibatu
celibatów
C. celibatowi
celibatom
B. celibat
celibaty
N. celibatem
celibatami
Ms. celibacie
celibatach
W. celibacie
celibaty

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

łac. cælibātus 'bezżeństwo'

1. kapłański

Definicja

dobrowolna rezygnacja z wchodzenia w związek małżeński i życia seksualnego ślubowana przez duchownych w niektórych religiach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  bezżenność

Połączenia

  • dozgonny; obowiązkowy celibat; celibat kapłański
  • celibat duchowieństwa, księży
  • celibat dla księży
  • nakaz, obowiązek, wymóg; ślub; zasady celibatu
  • powołanie do celibatu
  • zgoda na celibat
  • doktryna o celibacie
  • dochować; złożyć ślub; zniesienie celibatu
  • łamać; ślubować; wprowadzić celibat
  • przygotowywać; zobowiązać się do celibatu
  • wytrwać; żyć w celibacie

Cytaty

Zniesienie celibatu nie zaradzi brakowi księży - ustalił synod biskupów katolickich pod przewodem Benedykta XVI.

źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Synod biskupów, Polityka, 2005

Siedmiu nowych diakonów ma już za sobą oficjalne potwierdzenie władz kościelnych, że mogą być księżmi. Dla nich nie ma już odwrotu z obranej drogi. Ślubowali dozgonny celibat.

źródło: NKJP: Krzysztof Kaniecki: Wybrali sutanny, Dziennik Łódzki, 2006-06-30

Myślę, że część księży przyjmuje święcenia, nie zdając sobie sprawy, na co się naprawdę decydują, albo w pewnym stopniu oszukując samych siebie, no bo nie mają wyboru: zgoda na celibat jest warunkiem święceń.

źródło: NKJP: Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Moje życie nielegalne, 2008

Celibat ma nie tylko wymowę znaku eschatologicznego, ale również doniosłe znaczenie społeczne (...) Przez swój celibat kapłan staje się człowiekiem dla drugich, inaczej niż ten, kto zakłada rodzinę. Celibat jest znakiem wolności, która służy.

źródło: NKJP: Stefan Drajewski: A papież powiedział..., Polska Głos Wielkopolski, 2004-10-16

Kandydaci do święceń najpierw zostali uroczyście przedstawieni, przyrzekli posłuszeństwo biskupowi i jego następcom. Złożyli również ślub celibatu.

źródło: NKJP: (kk, msz): Wyruszyli do swoich parafii, Dziennik Bałtycki, 2006-06-26

2. małżeński

Definicja

stałe lub tymczasowe powstrzymanie się od współżycia seksualnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Połączenia

  • małżeński; całkowity, pełny; wymuszony celibat
  • celibat w małżeństwie
  • żyć w celibacie

Cytaty

„OK. Teraz skoncentruję się wyłącznie na pracy” - zapowiedział Clooney, dodając, że żyje ostatnio w pełnym celibacie. Tymczasem już kilka dni potem widziano go w nocnym klubie w Los Angeles z dwiema uroczymi brunetkami u boku.

źródło: NKJP: Andy Zamorski: Czy Celine była tylko alibi?, Życie na gorąco nr 39, 1999

Pobrali się wcześnie, zaraz po dwudziestce, i po kilku latach do ich życia intymnego zakradła się nuda. Próby wskrzeszenia dawnych gorących uczuć nie powiodły się. Przez dziesięć lat żyli w celibacie, nie szukając romansów i porad lekarzy. Stwierdzili, że ich związek może być szczęśliwy bez seksu.

źródło: NKJP: Aga: Koniec z seksem?, Pani nr 5, 1993

W latach 80. i 90. rozwinął się w USA Ruch Męskiej Czystości, którego twórcy Sylvester Graham oraz John Harvey Kellog propagowali celibat małżeński oraz wskazywali sposób ograniczenia popędu, uważanego przez nich za rodzaj choroby prowadzącej do zahamowania rozwoju fizycznego i intelektualnego, a więc wymagającej leczenia za pomocą specjalnej diety.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

Data ostatniej modyfikacji: 29.02.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj