UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dramat

Chronologizacja

2 połowa XIX w., Bańk
w XVIII-XIX w. drama

Pochodzenie

p.-łac. drāma, drāmatis

z gr. drãma, drãmatos 'sztuka teatralna'

Polski wyraz ma swe źródło w temacie przypadków zależnych wyrazu zapożyczonego (np. dop. łac. drāmatis, gr. drãmatos).

1. rodzaj literacki

Definicja

rodzaj literacki obejmujący utwory przeznaczone do wystawiania na scenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Połączenia

  • epika, liryka i dramat
  • filozofia, historia, teoria dramatu

Cytaty

Mimo prowokacyjności literackiej stylu, Bratny nie spełnił się ani w ekspresjonistycznej prozie i poezji, ani w dramacie.

źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia : obiegi, wzorce, style : literatura polska 1944-1989, 1997

W 1922-31 wykładał historię dramatu w Państwowej Szkole Dramatycznej.

źródło: NKJP: Marian Dąbrowski; Maria Dąbrowska: Ich noce i dnie: korespondencja Marii i Mariana Dąbrowskich 1909-1925, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dramat
dramaty
D. dramatu
dramatów
C. dramatowi
dramatom
B. dramat
dramaty
N. dramatem
dramatami
Ms. dramacie
dramatach
W. dramacie
dramaty

2. utwór

Definicja

utwór literacki przeznaczony do wystawiania na scenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sztuka

Połączenia

  • antyczny, historyczny; głośny, wielki; polski dramat; dramat romantyczny; szekspirowski
  • dramat "Akropolis", "Domek z kart", "Peer Gynt", "Romeo i Julia", "Wesele"...
  • dramat Henryka Ibsena, Mickiewicza, Szekspira, Wyspiańskiego...
  • akcja, akt, scena, tekst; autor, bohater, bohaterka, postać; adaptacja, ekranizacja, inscenizacja dramatu

Cytaty

Przed laty głośna była sprawa z „Weselem” - dramat Wyspiańskiego chciał zrealizować Wojciech Jerzy Has.

źródło: NKJP: DOMINIKA ĆOSIĆ: „Zemsta” Wajdy, Dziennik Polski - Kultura, 2001-07-11

[...] we współczesnej interpretacji „Wesela” nie przeszkadza wiersz, jakim dramat został napisany.

źródło: NKJP: Afisz Dziennika, Dziennik Polski - Kultura, 2001-01-17

„Jazda walkirii” jest prawdopodobnie najbardziej znanym fragmentem muzycznym Wagnera. Pochodzi z pierwszej sceny III aktu dramatu „Walkiria”, który jest drugim członem tetralogii „Pierścień Nibelunga”.

źródło: NKJP: Adam Klimowski: Klasyka wśród nas: Requiem dla superbohaterów, Esensja, 2009-11-08

Aleksander Dumas był autorem kilkudziesięciu sztuk, granych w paryskich teatrach i wznawianych przez dziesiątki lat. Był jedynym romantykiem (jeśli nim był?), którego niemal wszystkie dramaty odnosiły oszałamiające sukcesy kasowe, wzbudzały entuzjazm widzów, a od krytyków zbierały oceny od najbardziej zjadliwych po pełne podziwu.

źródło: NKJP: Alina Kowalczykowa: Dramat i teatr romantyczny, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dramat
dramaty
D. dramatu
dramatów
C. dramatowi
dramatom
B. dramat
dramaty
N. dramatem
dramatami
Ms. dramacie
dramatach
W. dramacie
dramaty

3. gatunek filmowy

Definicja

film o poważnej tematyce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

Połączenia

  • dramat filmowy; obyczajowy, psychologiczny, sensacyjny, społeczny, wojenny
  • dramat "Lista Schindlera"
  • dramat Felliniego
  • scenariusz dramatu

Cytaty

W 1997 r. ogłoszono nazwisko reżysera „Władcy pierścieni”. To Peter Jackson, mający na swoim koncie mało udane horrory („Braindead”, „Przerażacze”) i nominowany do Oscara za dramat psychologiczny „Niebiańskie istoty”.

źródło: NKJP: Świat Tolkiena, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-12-29

Nowy „Willard” to film szalenie trudny do klasyfikacji. Trochę w nim z klasycznego horroru, trochę z czarnej komedii i trochę z dramatu społecznego.

źródło: NKJP: Jarosław Loretz: Szczurze ekscesy, Esensja, 2007-11

Donald Siegel (1912) zajmuje wysoką lokatę na liście amerykańskich twórców kina. Realizuje głównie dramaty gangsterskie i policyjne, które przyniosły mu miano „moralisty gwałtu i antybohaterów” i które przechodzą jakby renesans i rewaloryzację, odkryte po latach dla widza europejskiego.

źródło: NKJP: Jerzy Pawlas Pugaczow: Notatnik recenzenta, Film, 1980

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dramat
dramaty
D. dramatu
dramatów
C. dramatowi
dramatom
B. dramat
dramaty
N. dramatem
dramatami
Ms. dramacie
dramatach
W. dramacie
dramaty

4. nieszczęście

Definicja

wyjątkowo trudna lub nieprzyjemna sytuacja, która prowadzi do cierpienia ludzkiego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • ludzki, prawdziwy dramat; dramat osobisty, rodzinny
  • dramat mieszkańców, rodzin, rolników, społeczności; wsi; bezrobocia
  • dramat na Morzu Barentsa; w Biesłanie
  • świadek, uczestnik; początek dramatu
  • dramat dotknął kogoś, rozegrał się gdzieś
  • przeżywać dramat
  • doszło gdzieś do dramatu

Cytaty

Klęska powodzi, dramat poszczególnych rodzin nią dotkniętych, wywołuje w całym społeczeństwie odruch współczucia i pomocy.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 16.01.2002

Na naszych oczach rozgrywają się wielkie dramaty.

źródło: NKJP: Ariadna Rużewicz: Kultura: Oni nie są z tego świata, Magazyn Puls Studenta, 1999-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dramat
dramaty
D. dramatu
dramatów
C. dramatowi
dramatom
B. dramat
dramaty
N. dramatem
dramatami
Ms. dramacie
dramatach
W. dramacie
dramaty

5. wartościująco

Definicja

pot. 
coś ocenianego przez mówiącego jako bardzo złe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

Ten program to dramat. Żal mi tych dziewczyn które zgodziły się wziąć w tym udział. Wątpię ze po tym programie którakolwiek się zmieni w damę. Makijaż, ubiór, brak pracy, alkohol... Dramat, one są tak wykolejone społecznie ze szczerze mi ich żal.

źródło: Internet: plotek.pl

Dramat. [...] Fatalna restauracja z fatalną obsługą. Stek makabra, sałatki byle jakie.

źródło: Internet: tripadvisor.com

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dramat
dramaty
D. dramatu
dramatów
C. dramatowi
dramatom
B. dramat
dramaty
N. dramatem
dramatami
Ms. dramacie
dramatach
W. dramacie
dramaty

Frazeologizmy

osoba dramatu
persona dramatu
Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj