UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okręcić się

Chronologizacja

1690, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okręcę się	okręcimy się
2 os.	okręcisz się	okręcicie się
3 os.	okręci się	okręcą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okręciłem się +(e)m się okręcił	okręciłam się +(e)m się okręciła	okręciłom się +(e)m się okręciło	okręciliśmy się +(e)śmy się okręcili	okręciłyśmy się +(e)śmy się okręciły
2 os.	okręciłeś się +(e)ś się okręcił	okręciłaś się +(e)ś się okręciła	okręciłoś się +(e)ś się okręciło	okręciliście się +(e)ście się okręcili	okręciłyście się +(e)ście się okręciły
3 os.	okręcił się	okręciła się	okręciło się	okręcili się	okręciły się

bezosobnik: okręcono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okręćmy się
2 os.	okręć się	okręćcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okręciłbym się bym się okręcił	okręciłabym się bym się okręciła	okręciłobym się bym się okręciło	okręcilibyśmy się byśmy się okręcili	okręciłybyśmy się byśmy się okręciły
2 os.	okręciłbyś się byś się okręcił	okręciłabyś się byś się okręciła	okręciłobyś się byś się okręciło	okręcilibyście się byście się okręcili	okręciłybyście się byście się okręciły
3 os.	okręciłby się by się okręcił	okręciłaby się by się okręciła	okręciłoby się by się okręciło	okręciliby się by się okręcili	okręciłyby się by się okręciły

bezosobnik: okręcono by się

bezokolicznik: okręcić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okręciwszy się

gerundium: okręcenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okręcenie się	okręcenia się
D.	okręcenia się	okręceń się
C.	okręceniu się	okręceniom się
B.	okręcenie się	okręcenia się
N.	okręceniem się	okręceniami się
Ms.	okręceniu się	okręceniach się
W.	okręcenie się	okręcenia się

odpowiednik aspektowy: okręcać się

Pochodzenie

Zob. kręcić

1. kocem

Definicja

okręcić czymś swoje ciało

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	opasać się
	hiperonimy:	owinąć się

Połączenia

okręcić się chustą, kocem, szalem
okręcić się szczelnie

Cytaty

Albana po omacku chwyciła płaszcz i okręciła się nim starannie, Cal wyszedł.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Gdy się rozwidniło, spuszczono z wierzchołka skały postronek; chłopak okręcił się nim i tak zjechał na dół.

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Okręcili się opończami, postawili kaptury.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Składnia

okręcić się

CZYM

2. wokół szyi

Definicja

owinąwszy się wokół czegoś, zacząć bardzo ściśle przylegać do tego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

okręcić się wokół nóg, wokół szyi

Cytaty

Był już przypadek, na szczęście nie w Gdańsku, że jojo okręciło się dziecku naokoło szyi.

źródło: NKJP: (mart): Jarmarkowa ekonomia, Dziennik Bałtycki, 2003-07-31

Tym razem machnął liną tak, że choć przeleciała ponad belką, to jednak nie okręciła się wokół niej.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Sznurek okręcił się pisklakowi wokół nogi i po prostu uciął palce.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Bociany Wajraka, Gazeta Wyborcza, 1998-09-04

Składnia

okręcić się

wokół CZEGO | naokoło CZEGO

3. na krześle

Definicja

obrócić się wokół własnej osi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

obrócić się

Połączenia

okręcić się na krześle, na obcasie, na pięcie
okręcić się w tańcu
okręcić się nagle

Cytaty

	Miałam jedną z tych wspaniałych sukien szytych przez panią Turczyńską, wielki ogon, ogromny dekolt, kwiaty we włosach [...]. Rozwinęłam ten ogon przed mamą, okręciłam się przed nią i zapytałam: „No jak?”. źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007
	Chwilę stał odwrócony do nas plecami, a potem bardzo wolno okręcił się i podszedł. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955
	Zadowolony z efektu pracy tego poranka, raz jeszcze stanął na środku gabinetu, a włożywszy ręce w kieszenie spodni, okręcił się dookoła. źródło: NKJP: Qlu: Zenon i lodówka, Pinezka.pl, 2008-03
	- Oni wszyscy kłamią, łżą, chamy, ja wiem najlepiej. I okręciwszy się w miejscu, [...] ruszył polami przed siebie, omijając senną, rozgrzaną osadę. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Data ostatniej modyfikacji: 25.09.2015