UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

synek

Pochodzenie

Zob. syn

1. mały syn

Definicja

mały syn - dziecko płci męskiej w stosunku do swoich rodziców

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

córeczka

Połączenia

maleńki, malutki, mały; młodszy, najmłodszy; kilkudniowy, dwumiesięczny, półroczny, dwuletni; nowo narodzony, świeżo narodzony synek

Cytaty

	- Tatuniu, tatuniu, i ja - skamlał mały synek Ignaca. -Zamilcz, szczeniaku - ofuknął go ojciec - nie masz co tu robić. Już cię nie ma. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962
	Pewnego dnia przyjechali goście do pana B. W. Była to młoda para Anglików z malutkim parumiesięcznym synkiem. Dziecko zazwyczaj spało w wózeczku na werandzie. źródło: KWSJP: Ada Wińcza: Opowieści z sawanny i buszu, 1981
	Stempel posiadał dawniej rączkę, ale bawił się nim jej mały synek i pewno ją gdzieś zapodział. źródło: KWSJP: Wilhelmina Skulska: Bez skrupułów, 1979
	To był straszny rok. We wrześniu umarł na dyfteryt dwuletni Kostuś Szper, synek Mani. źródło: KWSJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002
	Na zamówienie miasta Agrygent namalował Zeuksis Alkmenę z Amfitrionem wraz z ich malutkim synkiem, Heraklesem, który dusi węże, jakie zakradły się do jego kołyski. źródło: KWSJP: Maria Nowicka: Z dziejów malarstwa greckiego i rzymskiego, 1988

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	synek	synkowie	ndepr
M.	synek	synki	depr
D.	synka	synków
C.	synkowi	synkom
B.	synka	synków
N.	synkiem	synkami
Ms.	synku	synkach
W.	synku	synkowie	ndepr
W.	synku	synki	depr

Składnia

	+	synek	+	CZYJ
	+	synek	+	KOGO

2. ekspresywnie o synu

Definicja

ekspresywnie o synu - dziecku płci męskiej w stosunku do swoich rodziców

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

córeczka

Połączenia

drogi, kochany, najdroższy, ukochany; grzeczny; wyrodny; maminy synek
synek mamusi, rodziny

Cytaty

	Znamy starych synków mamusi [...] połączonych nie przeciętą w odpowiednim czasie pępowiną. Takie matki nie chcą, by ich synek uprawiał seks z obcą kobietą [...]. źródło: KWSJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999
	On sam pierwsze dwa dni prawie całe przespał, ale potem, nienawykły do próżnowania, pomagał nam w pracy i, co najdziwniejsze, mój mrukowaty synek z miejsca zaprzyjaźnił się z kierownikiem. Od razu zaczęli sobie mówić po imieniu i mogli godzinami gadać o maszynach rolniczych. źródło: KWSJP: Maria Szulecka: W blasku dnia, 1984
	[...] oczy matki nie obsychały. Prawie ślepa od łez, wlokła się od chałupy do chałupy i rozpaczała: - Boże miłosierny, może kto zna dobrze niemiecki? Powiedzcie mi kochani, że synek mój nie jest mordercą. Powiedzcie na Chrystusa, że nie ma tego w liście. źródło: KWSJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965
	Obok położyła matka słoik konfitur i torbę cukru. - Ależ, mamo, ja tego nie wezmę. Jak ja będę z tym wyglądał? - Weź, synku, weź. Przyda ci się. Lubiłem konfitury, lecz obawiałem się śmieszności. Żołnierz z zapasem konfitur nie przedstawiał się zbyt bohatersko. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956
	Przy herbacie i ciasteczkach, podanych na lśniącym czystością stole, poczułam się przez chwilę znowu u „cioci na imieninach”. Toto spokorniał, zamienił się w grzecznego synka, wysłuchującego pouczeń i wyrzutów. Miał zarezerwować ojcu najtańszy samolot do Singapuru. źródło: KWSJP: Manuela Gretkowska: Światowidz, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	synek	synkowie	ndepr
M.	synek	synki	depr
D.	synka	synków
C.	synkowi	synkom
B.	synka	synków
N.	synkiem	synkami
Ms.	synku	synkach
W.	synku	synkowie	ndepr
W.	synku	synki	depr

Składnia

	+	synek	+	CZYJ
	+	synek	+	KOGO

3. o kimś obcym

Definicja

pot.

poufale lub protekcjonalnie o chłopcu lub mężczyźnie, zwykle młodszym od osoby mówiącej

Noty o użyciu

Używane zwykle w bezpośrednim zwrocie w formie mianownika lub wołacza.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

synuś

Cytaty

	Taksiarz spojrzał na niego, jak patrzy mężczyzna na szczeniaka, i odwrócił się. Pawła ogarnęła wściekłość. Wysiadł. Trzasnął drzwiczkami specjalnie mocno, aż szyby zadrżały. - Synek - wychylił się taksiarz - ty mi nie podskakuj i humorów nie pokazuj. Jeżeli co uszkodzisz, to do najbliższego komisariatu nie tak daleko. źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977
	- No, wstawaj, ty! - Kopnął Szemuela w bok. Jeniec dźwignął się na kolana i powstał. - No, a teraz powiesz nam grzecznie, synku, co tu porabiasz - mówił ten trzeci, odsłaniając w krzywym uśmiechu przednie zęby. źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963
	- Ty się za dużo obijasz, synku - powiedział wtedy majster. - Wszystkie masz przenieść jeszcze dzisiaj, jak nie wydolisz, podpadniesz u mnie, a jak kto się u mnie obsunie, to mu całe życie zasram. Bałem się podpadziochy, więc zasuwałem jak dziki osioł [...]. źródło: KWSJP: Jacek Natanson: Ostatnie cztery minuty, 1977
	Co się mam zresztą spowiadać, hitlery zabiły ci matkę i ojca, więc znalazł się taki głupi Dudko, który jak umie, chciałby ci ich zastąpić. Przecież ty, synku, jeszcze dwudziestu lat nie masz. Mleko pod nosem. Dużo wiesz, wiele widziałeś, ale... Chcę cię ustrzec przed błędami. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966
	W tej scenie ja, jako ten listonosz, przychodzę załamany do Alojza i spotykam tam Ernesta, który mówi do mnie tak: „Panie listonoszu, pan to jest fajny synek. [...]”. źródło: NKJP: Iza Salamon: Nadawaliśmy na tych samych falach, Tygodnik Rybnicki, 2008-02-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	synek	synkowie	ndepr
M.	synek	synki	depr
D.	synka	synków
C.	synkowi	synkom
B.	synka	synków
N.	synkiem	synkami
Ms.	synku	synkach
W.	synku	synkowie	ndepr
W.	synku	synki	depr

Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2010